Nhóm tác chiến tàu sân bay HMS Queen Elizabeth của Anh đã tiến vào Biển Đông; trước sự đe dọa của phía Trung Quốc, Bộ Quốc phòng Anh tuyên bố hoạt động của họ là hoàn toàn hợp pháp.
Theo Đài CNN ngày 30/7, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Anh cùng ngày đã cung cấp cho CNN bản tuyên bố, nêu rõ nhóm tác chiến tàu sân bay HMS Queen Elizabeth đang hành trình hợp pháp ở Biển Đông, giống như 1/3 lượng vận chuyển hàng năm của thế giới ở đây. HMS Queen Elizabeth đang sử dụng con đường trực tiếp nhất đi qua vùng biển quốc tế, sẽ tiến hành các cuộc tập trận với các đồng minh và đối tác ở Biển Philippines. Tuy nhiên, ông không đề cập đến việc HMS Queen Elizabeth có áp sát các đảo nhân tạo mà Trung Quốc bồi đắp và xây dựng một cách phi pháp trên Biển Đông hay không.
Người phát ngôn của Bộ Quốc phòng Anh nói: “Như Bộ trưởng Quốc phòng đã nói trước Quốc hội Anh hồi tháng 4, chúng tôi sẽ không đi sang phía bên kia của thế giới để thực hiện các hành động khiêu khích, chúng tôi có niềm tin, nhưng không đối đầu”.
Trước đó, hồi đầu tháng 7 năm nay, Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace đã nói với The Times trong chuyến thăm Tokyo rằng, Trung Quốc giám sát và thách thức các tàu nước ngoài đi qua vùng biển quốc tế trên các tuyến đường rất hợp pháp, đây không còn là điều bí mật nữa. Chúng tôi sẽ tôn trọng Trung Quốc và hy vọng Trung Quốc cũng tôn trọng chúng tôi. Tàu của chúng tôi sẽ hành trình ở các nơi mà luật pháp quốc tế cho phép”.
Được biết, chiếc HMS Queen Elizabeth đã đi vào Biển Đông từ hôm 26/7. Mặc dù phía Anh hạn chế tuyên truyền nhiều về thông tin này, nhưng quân đội Mỹ đã cho công bố các bức ảnh rõ ràng về hoạt động của hạm tàu này trên Biển Đông. Hải quân Mỹ hôm 28/7 đã công bố trên tài khoản Twitter chính thức của họ những bức ảnh về phi đội máy bay chiến đấu số 211 của Hải quân Mỹ đang huấn luyện trên HMS Queen Elizabeth. Phi đội 211 này đang đóng quân trên chiếc tàu sân bay Anh này. Hải quân Mỹ cũng nêu rõ rằng HMS Queen Elizabeth hiện đang ở trên Biển Đông.
Sau đó, hôm hôm thứ Sáu (30/7), Hải quân Hoàng gia Anh đã công bố các bức ảnh và video trên mạng xã hội, đề cập đến việc nhóm tấn công tàu sân bay HMS Queen Elizabeth đang thực hiện các hoạt động tiếp tế hàng hải song phương ở một vùng biển thuộc Biển Đông. Tàu tiếp tế hậu cần RFA Tideforce của Anh đang đồng thời tiếp tế cho tàu sân bay HMS Queen Elizabeth và tàu hộ vệ HNLMS Evertsen của Hà Lan trong lúc các máy bay F-35B của Mỹ cất, hạ cánh trên boong HMS Queen Elizabeth. Quân đội Anh cho rằng, điều này thể hiện sức mạnh hàng hải chiến lược và chỉ có một số ít hải quân trên thế giới có thể thực hiện được hoạt động tác chiến tàu sân bay viễn dương.
Trong lúc này, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin trong bài phát biểu tại Singapore ngày 27/7 cũng ca ngợi việc Anh triển khai tàu sân bay HMS Queen Elizabeth tới khu vực này là “mang ý nghĩa lịch sử”. Ông Austin cũng tuyên bố các yêu sách lãnh thổ của Trung Quốc ở Biển Đông là phi pháp.
Về việc tàu sân bay Anh tiến vào Biển Đông, trước đó phía Anh đã cố gắng xoa dịu Trung Quốc. Ngoại trưởng Anh Dominic Raab nói tại cuộc điều trần trước Ủy ban Đối ngoại Hạ viện hôm 6/7 rằng Anh sẽ thực hiện sứ mệnh này một cách “tự tin” chứ không phải “đối đầu”. Ông Raab nói: “Tôi đã thông báo cho phía Trung Quốc về vấn đề này. Tôi nói với họ rằng đây là điều quan trọng mà chúng tôi đang làm, không cần thiết dẫn tới căng thẳng hay lo lắng”.
Tờ Thời báo Hoàn cầu, cơ quan truyền thông nhà nước Trung Quốc ngày 29/7 đã đăng một bài xã luận cho rằng tàu sân bay HMS Queen Elizabeth đến Biển Đông, rõ ràng nhằm thể hiện sự hiện diện của Anh. Phía Trung Quốc nghiêm khắc cảnh cáo biên đội tàu sân bay này: nhiệm vụ của họ là hãy kiềm chế và tuân thủ các quy tắc. Hãy đi theo tuyến đường vận chuyển quốc tế thuần thục và tránh xa lãnh hải 12 hải lý của Trung Quốc.
Ngô Khiêm, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc ngày 29/7 tuyên bố tại cuộc họp báo: “Trung Quốc tôn trọng quyền tự do hàng hải mà tàu thuyền các nước được hưởng ở Biển Đông phù hợp với luật pháp quốc tế, nhưng kiên quyết phản đối một số quốc gia với mục đích khiêu khích đã đưa tàu chiến từ xa vạn dặm đến để tạo ra sự hiện diện”. Ông ta còn nhấn mạnh “Quân đội Trung Quốc sẽ dùng mọi biện pháp cần thiết để đối phó với nó một cách kiên quyết và hiệu quả”.
Nhóm tác chiến tàu sân bay HMS Queen Elizabeth sẽ tiến hành các cuộc tập trận chung với Mỹ, Australia, Pháp, Nhật Bản, New Zealand và Hàn Quốc ở Biển Philippines vào tháng tới, sau đó sẽ đến thăm Nhật Bản. Giới quan sát cũng dự đoán nó sẽ diễn tập chung với tàu sân bay USS Carl Vinson của Mỹ.