Sau khi nhận chức vào đầu năm 2021, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã bày tỏ lập trường cứng rắn đối với các yêu sách chủ quyền phi lý của Trung Quốc ở Biển Đông. Hồi tháng 5 ông Biden đã tuyên bố rằng Washington phải bảo đảm an toàn và tự do hàng hải ở các tuyến đường biển chiến lược, trong đó có Biển Đông.
Cả thế giới đều cho rằng Trung Quốc đã đưa ra yêu sách chủ quyền phi lý với hầu hết Biển Đông thông qua cái gọi là “đường chín đoạn”. Ngang ngược hơn Bắc Kinh còn bồi đắp và quân sự hóa trái phép các hòn đảo chiếm của Việt Nam.
Để ngăn chặn Trung Quốc và thực hiện theo tuyên bố của ông Biden, Mỹ liên tục điều các tàu chiến đến vùng biển Thái Bình Dương, trong đó có Biển Đông với tuyên bố đây là các chuyến tuần tra tự do hàng hải.
Ông Biden còn kêu gọi tất cả các nước, không chỉ những nước có tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông, phải có trách nhiệm bảo vệ các quy định đã nhất trí trong công ước quốc tế về biển đảo. Thời gian vừa qua không chỉ có Mỹ mà các nước như Anh, Pháp, Đức cũng đã điều tàu quân sự đến Biển Đông.
Nhưng, như để thách thức Mỹ và các nước, Trung Quốc ngày càng gia tăng việc vi phạm chủ quyền của các nước trong khu vực như Philippin và Việt Nam. Trung Quốc không chỉ sử dụng tàu quân sự, tài hải cảnh mà còn đưa các tàu vũ trang giả dạng là tàu cá để kéo xuống vùng biển của các nước.
Trước thực trạng đó, không thể làm ngơ, vừa qua Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đã phải tổ chức cuộc họp về chủ đề trên vào ngày 9.8
Tại cuộc họp này, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã lên tiếng chỉ trích các hoạt động bắt nạt ở Biển Đông của Trung Quốc. Ông cho rằng “các xung đột ở Biển Đông hay bất cứ vùng biển nào sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng đến an ninh và thương mại toàn cầu”. Ông nhấn mạnh: “chúng ta đã thấy những cuộc chạm trán nguy hiểm giữa các tàu thuyền trên biển và các hành động khiêu khích nhằm thực thi những yêu sách chủ quyền phi pháp”.
Phó đại sứ Trung Quốc tại Liên hợp quốc, Ông Dai Bing không phản bác được những bằng chứng mà Ngoại trưởng Mỹ đưa ra, nhưng lại trơ tráo cáo buộc Mỹ “khuấy động rắc rối, tùy tiện điều tàu chiến và máy bay quân sự hiện đại đến Biển Đông. Phó đại sứ Trung Quốc còn vu cáo Mỹ là: mối đe dọa lớn nhất đến hòa bình và ổn định ở Biển Đông”.
Trong khi Mỹ chỉ đích danh Trung Quốc có những hành động phi lý, bắt nạt các nước trong khu vực Biển Đông thì những nước ở khu vực này, trong bài phát biểu lại chủ yếu kêu gọi các nước cần tôn trọng luật pháp quốc tế, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình mà không chỉ đích danh Trung Quốc là kể đang gây rối ở Biển Đông.