Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken hôm 14/7 lên tiếng bác bỏ những đòi hỏi về chủ quyền phi pháp của Trung Quốc ở Biển Đông, đồng thời khẳng định rằng Washington sẽ tiếp tục đoàn kết với các nước thuộc ASEAN chống lại những hành động cưỡng bức tại vùng nước tranh chấp.
Phát biểu này của Ngoại trưởng Mỹ được đưa ra tại Hội nghị đặc biệt Bộ trưởng ngoại giao ASEAN – Mỹ được tổ chức trực tuyến. Đây cũng là cuộc gặp đầu tiên của Ngoại trưởng Antony Blinken với đại diện 10 nước khối ASEAN kể từ khi ông nhậm chức vào tháng một năm nay.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngay lập tức sau đó đã phản đối lời phát biểu của Ngoại trưởng Hoa Kỳ. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên nói tại cuộc họp báo thường kỳ ở Bắc Kinh rằng: “Việc Mỹ cố tình gây tranh cãi về vấn đề chủ quyền lãnh thổ và các quyền trên biển ở Biển Đông là rất vô trách nhiệm, gây chia rẽ giữa Trung Quốc và các nước ASEAN”.
Trung Quốc hiện là nước đòi chủ quyền phần lớn khu vực Biển Đông với đường đứt khúc chín đoạn lấn sâu vào vùng đặc quyền kinh tế của các nước láng giềng bao gồm Việt Nam, Philippines, Malaysia, Brunei.
Nhiều nước trên thế giới trong năm 2020 đã gửi công hàm đến Liên Hiệp Quốc phản đối các đòi hỏi chủ quyền quá đáng của Trung Quốc và viện dẫn phán quyết của Toà Trọng tại quốc tế hồi năm 2016, bác bỏ tính hợp lệ của đường đứt khúc chín đoạn.
Bộ Ngoại giao Canada mới đây cũng đã lên tiếng “bày tỏ lo ngại trước các hành động leo thang và gây mất ổn định của Trung Quốc ở Biển Đông và biển Hoa Đông, bao gồm các diễn biến ở ngoài khơi bờ biển Philippines thời gian gần đây, việc quân sự hóa các thực thể đang tranh chấp và sử dụng các tàu hải quân, tuần duyên và dân quân biển để uy hiếp và đe dọa”.
Cũng trong phát biểu tại hội nghị với đại diện các nước ASEAN, Ngoại trưởng Blinken tiếp tục khẳng định cam kết của Mỹ cho một khu vực Mekong mở và tự do theo Hợp tác Đối tác Mekong Mỹ.
Ngoại trưởng Malaysia Hishammuddin Hussei nói, ông hy vọng cuộc gặp giữa Mỹ và ASEAN đã đưa ra một tín hiệu về một cam kết được làm mới lại trong hợp tác đa phương của Hoa Kỳ.