Sau khi tin quân đội Mỹ tới giúp huấn luyện quân đội Đài Loan được tiết lộ, truyền thông Đài Loan ngày 11/10 cho biết Tư lệnh Lục quân Đài Loan đã dẫn một phái đoàn thăm Mỹ, gặp gỡ các quan chức quân sự cấp cao..
Việc Bộ Quốc phòng Mỹ mời Tư lệnh Lục quân Đài Loan sang thăm khiến Trung Quốc giận dữ.
Theo tin của Liên Hợp báo (UDN) Đài Loan ngày 11/10, các nguồn tin Mỹ đã xác nhận Đại tướng Từ Diễn Phác (Xu Yanpu hay Hsu Yen-pu), Tư lệnh Lục quân Đài Loan đã lặng lẽ dẫn đầu phái đoàn gồm số lượng lớn sĩ quan cao cấp của Bộ Tư lệnh Lục quân, Cục Huấn luyện chiến đấu, Cục Kế hoạch, trong đó có một Đại tướng, hai Thiếu tướng và năm đại tá, khởi hành đến Mỹ vào ngày 9/10. Hành trình chính của phái đoàn là tham dự Hội nghị kiêm triển lãm thường niên của Hiệp hội Lục quân Mỹ tại Washington DC, sẽ gặp gỡ các quan chức cấp cao của Bộ Quốc phòng. Trong bối cảnh việc quân Mỹ tới giúp huấn luyện quân đội Đài Loan vừa bị tiết lộ, chuyến thăm Mỹ này của Tư lệnh Lục quân Đài Loan càng được giới truyền thông quan tâm.
Theo các nguồn tin của Mỹ, ông Từ Diễn Phác cũng sẽ đến Hawaii để tham dự cuộc họp cuối năm Mỹ-Đài về “Lu Wei” (Lục Uy – mối đe dọa của Trung Quốc đại lục), đồng thời sẽ trao đổi quan điểm với Đô đốc Charles Flynn Tư lệnh khu vực Thái Bình Dương của Lục quân Mỹ về trao đổi và hợp tác quân sự hai bên trong năm tới; đồng thời ông cũng sẽ có cuộc gặp với Đô đốc John Aquilino, Tư lệnh Bộ Tư lệnh Ấn Độ-Thái Bình Dương của Mỹ.
Cuộc họp thường niên và triển lãm của Hiệp hội Lục quân Mỹ được tổ chức tại Washington hàng năm, bên cạnh các diễn đàn chuyên sâu và các bài phát biểu đặc biệt về sự phát triển trong tương lai của quân đội Mỹ, các hãng buôn vũ khí của các nước cũng nắm bắt cơ hội để trưng bày các thiết bị quân sự tiên tiến hoặc có tiềm năng. Đây cũng được coi là cuộc Triển lãm thiết bị phòng vệ mặt đất hàng năm có quy mô lớn nhất ở Bắc Mỹ.
“Lu Wei” là tên gọi tắt cho việc hợp tác và trao đổi kiến thức quân sự giữa Lục quân Đài Loan và Lục quân Mỹ. Các binh sĩ lực lượng tác chiến đặc biệt của Mỹ được cử tới giúp Đài Loan huấn luyện lực lượng đặc biệt và Thủy quân lục chiến chính là quân cho Bộ Tư lệnh Ấn Độ – Thái Bình Dương cử sang.
Cuộc gặp cuối năm “Lu Wei” Đài Loan – Mỹ được kỳ vọng sẽ xem xét hiệu quả hợp tác hiện có của quân đội hai bên; đặc biệt gần đây việc quân Mỹ tới giúp huấn luyện quân đội Đài Loan đã gây nên sự chú ý của quốc tế; năm tới liệu Lục quân Đài Loan và Mỹ có kế hoạch giao lưu và hợp tác mới hay không là điều được quan tâm.
Ngày 12/10 “Bộ trưởng Quốc phòng” Đài Loan Khưu Quốc Chính (Qiu Guozheng) đã nói tại Viện Lập pháp (nghị viện Đài Loan) rằng “đây không phải là một chuyến thăm bí mật. Ông ấy (Từ Diễn Phác) đã báo cáo với tôi. Đây là một dịp gặp gỡ cần thiết hàng năm”.
Năm nay, quân đội Đài Loan lần đầu tiên vắng mặt tại Hội nghị Công nghiệp Quốc phòng Mỹ-Đài được tổ chức tại Mỹ vào ngày 10/10, không cử Thứ trưởng “Bộ Quốc phòng” phụ trách Vũ khí tới tham dự cuộc họp như thường lệ, thay vào đó, phái đoàn quân sự Đài Loan thường trú ở Mỹ đã cử nhân viên đến dự họp.
Ông Khưu Quốc Chính nói việc vắng mặt tại Hội nghị Công nghiệp Quốc phòng Mỹ-Đài Loan là do xem xét toàn diện về dịch bệnh, nếu cử các tướng lĩnh cấp cao đi, họ có thể cần phải cách ly vì dịch COVID-19. “Sau khi đánh giá xem xét, chúng tôi không cử ai đi dự Hội nghị Công nghiệp Quốc phòng lần này, nhưng có người đại diện”.
Trước thông tin “Đặc nhiệm Mỹ đang bí mật huấn luyện quân đội Đài Loan tại Đài Loan”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên ngày 8/10 đã phản ứng, nói rằng Mỹ cần chấm dứt bán vũ khí cho Đài Loan và quan hệ quân sự Mỹ – Đài Loan; Trung Quốc sẽ áp dụng tất cả các biện pháp cần thiết để bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ.
Trả lời các câu hỏi liên quan, Triệu Lập Kiên nói rằng nguyên tắc một Trung Quốc là cơ sở chính trị của quan hệ Trung-Mỹ, và ba nguyên tắc (với Đài Loan) “cắt đứt quan hệ ngoại giao, xóa bỏ hiệp ước và rút quân” là điều kiện tiên quyết để lập quan hệ ngoại giao giữa Trung Quốc và Mỹ.
Triệu Lập Kiên nhấn mạnh rằng Mỹ cần nhận thức đầy đủ tính nhạy cảm cao và tác hại nghiêm trọng của của các vấn đề liên quan đến Đài Loan, tuân thủ nguyên tắc một Trung Quốc và các quy định của ba thông cáo chung Trung-Mỹ, chấm dứt bán vũ khí cho Đài Loan và quan hệ quân sự giữa Mỹ và Đài Loan để không làm tổn hại nghiêm trọng đến mối quan hệ Trung – Mỹ và hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan.
Trang tin Sina ngày 13/10 khi đưa tin về chuyến thăm của Từ Diễn Phác đã cho biết thêm, thông tin về giới lãnh đạo cấp cao quân đội Đài Loan bí mật thăm Mỹ cũng đã từng bị phanh phui trước đó.
Ví dụ, Liên Hợp báo của Đài Loan vào tháng 7/2012 đã đưa tin rằng các trao đổi quân sự giữa Đài Loan và Mỹ luôn được giảm nhẹ. Trang web chính thức của Lục quân Mỹ trong diễn biến hiếm thấy đã để lộ tin Trung tướng Kim Thọ Phong, Cục trưởng Quân bị Đài Loan, đã dẫn đầu một phái đoàn đến thăm Mỹ vào tháng 6 năm đó để bàn bạc việc hợp tác khoa học công nghệ quân sự.
Phát ngôn viên quân đội Đài Loan La Thiệu Hòa vào thời điểm đó tuyên bố rằng đây là cuộc họp thường kỳ hàng năm giữa hai bên để thảo luận về các vấn đề liên quan đến hợp tác và trao đổi vũ khí giữa Đài Loan và Hoa Kỳ, nhưng không giải thích chi tiết các cuộc trao đổi…
Một ví dụ khác là Phó Tư lệnh Hải quân Đài Loan Thân Bá Chi của Đài Loan bị phanh phui vụ bê bối “đi xem múa thoát y chứ không xem tàu ngầm hạt nhân” trong chuyến thăm Mỹ vào tháng 12/2002.
Trang tin Trung Quốc Guancha (Nhà quan sát) ngày 12/10 khi đưa tin về chuyến thăm của Tư lệnh Lục quân Đài Loan cũng đã nhấn mạnh: đây không phải là lần đầu tiên giới chỉ huy cấp cao quân đội Đài Loan im tiếng khi tới thăm Mỹ.
Guancha viết, về sự câu kết quân sự Mỹ – Đài Loan, bà Chu Phượng Liên, người phát ngôn của Văn phòng Các vấn đề Đài Loan thuộc Quốc vụ viện Trung Quốc, ngày 15/7 năm nay đã tuyên bố: “Chúng tôi kiên quyết phản đối bất kỳ hình thức câu kết quân sự nào giữa Đài Loan với Mỹ và kiên quyết bảo vệ chủ quyền và an ninh. Chúng tôi thúc giục Mỹ tuân thủ ba thông cáo chung Trung-Mỹ về vấn đề Đài Loan và ngừng mọi hành động khiêu khích. Chính quyền Đảng Dân Tiến Đài Loan đã câu kết với các thế lực bên ngoài để đòi “độc lập”, cự tuyệt thống nhất là đưa dân chúng Đài Loan đi tới thảm họa, mưu đồ của họ nhất định thất bại”.
Trước thông tin về chuyến thăm này, Thời báo Hoàn cầu, cơ quan truyền thông chính thức của Trung Quốc đêm 12/10 đã đăng bình luận nhan đề “Đánh sập ý chí của nhà đương cục Đài Loan, sẽ mở ra đột phá khẩu cho cục diện”.
Bài báo viết: “Chuyến thăm Mỹ của ‘Tư lệnh Lục quân’ Đài Loan tiếp tục xu hướng trao đổi quân sự Mỹ-Đài Loan tiến tới giai đoạn này, là một sự phản bội hơn nữa Chính sách Một Trung Quốc của Mỹ. Đây cũng là hành động khiêu khích mới nhất của họ đối với Trung Quốc đại lục.
Tình hình qua eo biển Đài Loan thực sự đã bước vào thời kỳ nguy hiểm cao chưa từng có, giữa hai bên eo biển đã không còn Đồng thuận năm 1992, giữa Trung Quốc và Mỹ đã mất đi hầu hết các khả năng phối hợp chiến lược; các bên đều đang chuẩn bị cho điều tồi tệ nhất có thể xảy ra, không gian để hòa hoãn và quay trở lại gần như là con số không.
Về mặt công khai, các bên đều không có đường lùi. Các nhà chức trách Đảng Dân Tiến cao rao rằng họ muốn ‘bảo vệ lối sống tự do và dân chủ của 23 triệu người dân Đài Loan’ và chỉ có thể đấu tranh đến cùng. Thái độ của Mỹ là bảo vệ các đồng minh dân chủ của mình, khơi dậy niềm tin của các đồng minh toàn cầu và bảo vệ quyền bá chủ thế giới của họ. Lý do từ trước đến nay của Trung Quốc thậm chí còn mạnh mẽ hơn: những gì chúng ta đang bảo vệ là chủ quyền quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ, và những gì chúng ta muốn hàng phục là một tiền đồn chiến lược hung hăng của Mỹ dùng để ngăn chặn sự trỗi dậy của Trung Quốc”.
Bài báo viết: “Có thể dự báo, động thái câu kết giữa Mỹ với Đài Loan sẽ ngày càng nhiều. Đáp lại, các hoạt động chuẩn bị đấu tranh quân sự của Trung Quốc sẽ ngày càng trở nên dồn dập và rõ ràng. Đổi lại, Mỹ và Đài Loan cũng sẽ sử dụng các động thái mới để chống lại các hành động của đại lục”.
Cuối cùng, bài bình luận cảnh báo: “Các nhà chức trách DPP với tâm lý kẻ đáng thương, nghĩ rằng Trung Quốc đại lục để tiếp tục phát triển sẽ không để xảy ra chiến tranh. Tuy nhiên, Trung Quốc đại lục sẽ đánh tan tâm lý đáng thương đó của họ và tạo ra đột phá khẩu cho cục diện giằng co bế tắc ở eo biển Đài Loan”.