Tổng thống Mỹ cam kết sẽ bảo vệ Đài Loan nếu bị Trung Quốc đại lục tấn công, mâu thuẫn với chính sách được Mỹ áp dụng lâu năm.
Đây là lần thứ hai trong vài tháng qua, Tổng thống Mỹ Joe Biden có bình luận mâu thuẫn với chính sách lâu năm của Mỹ
Tổng thống Mỹ Joe Biden nói rằng Mỹ sẽ tới bảo vệ Đài Loan trong trường hợp Trung Quốc tấn công hòn đảo tự trị này, khiến nhiều người cảm thấy bất ngờ vì không hiểu liệu chính quyền của ông có tiếp tục cam kết với chính sách lâu năm của Mỹ là “mơ hồ chiến lược” nữa hay không.
Trong buổi phỏng vấn với người dẫn chương trình Anderson Cooper của CNN hôm 21/10, về việc liệu Mỹ có bảo vệ Đài Loan nếu nó bị Trung Quốc đại lục tấn công hay không, Tổng thống Biden trả lời: “Có, chúng ta có cam kết phải làm như vậy.”
Mặc dù Washington không có quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Bắc, nhưng luật pháp Mỹ đòi hỏi nước này phải hỗ trợ nỗ lực tự vệ của Đài Loan, trong đó bao gồm việc Mỹ bán vũ khí cho hòn đảo này. Tuy nhiên, Đạo luật Quan hệ Đài Loan lại không hề có một cam kết rõ ràng về việc Mỹ can thiệp quân sự trong trường hợp Đài Loan bị tấn công bởi đại lục.
Mỹ bấy lâu nay vẫn duy trì một chính sách “mơ hồ chiến lược” về vấn đề Đài Loan, trong đó họ không tuyên bố là sẽ can thiệp quân sự trong trường hợp hòn đảo này bị đánh. Chiến lược này được thiết kế và áp dụng chính là để khuyến khích Đài Loan không đưa ra bất kỳ hành động đơn phương nào nhằm tuyên bố độc lập hoàn toàn, cùng lúc thuyết phục Bắc Kinh không đơn phương có hành động tấn công, tái thống nhất hòn đảo này.
“Mơ hồ chiến lược đã chết” – Derek Grossman, chuyên gia phân tích quốc phòng cấp cao tại Rand Corporation, viết trong một đoạn tweet ngay sau phát ngôn của ông Biden.
Bình luận của ông Biden đánh dấu lần thứ hai trong những tuần gần đây mà ông đã khiến nhiều người đặt câu hỏi về cam kết “mơ hồ chiến lược” của chính quyền ông. Tháng 8 vừa qua, ông từng nói với hãng ABC News rằng Mỹ sẽ “đáp trả” trong trường hợp Trung Quốc tấn công Đài Loan.
Giới chức Nhà Trắng đã nhanh chóng sửa lỗi cho Tổng thống, nhấn mạnh rằng chính sách về Đài Loan của chính quyền Biden “không thay đổi”.
Bình luận mới nhất của ông Biden cũng xuất hiện sau một câu hỏi đã được đặt ra từ lâu về việc liệu Mỹ có đủ khả năng để theo kịp tốc độ phát triển quân đội của Trung Quốc hay không, đặc biệt khi mới đây tờ Financial Times đưa tin Bắc Kinh bí mật thử nghiệm tên lửa siêu thanh. Thông tin đó đã khiến giới chức Mỹ bất ngờ, nhưng lại bị Bộ Ngoại giao Trung Quốc lên tiếng bác bỏ.
“Trung Quốc, Nga và phần còn lại của thế giới đều biết chúng ta là quân đội hùng mạnh nhất trong lịch sử thế giới” – ông Biden trả lời câu hỏi trên – “Đừng lo lắng về việc họ trở nên mạnh hơn. Điều mà các bạn cần lo là liệu họ có tham gia vào các hoạt động có thể đẩy họ vào vị trí dễ gây ra sai lầm nghiêm trọng hay không.”
Các cuộc đối thoại mới đây giữa giới chức Mỹ và Trung Quốc, trong đó có cú điện đàm giữa ông Biden và Chủ tịch Tập Cận Bình, đều tập trung vào những nỗ lực kiểm soát sự cạnh tranh một cách có trách nhiệm giữa hai nước và tránh để xảy ra xung đột.
Nhưng bất chấp các vòng đối thoại cấp cao, căng thẳng tiếp tục gia tăng liên quan tới hàng loạt vấn đề, trong đó có nhân quyền ở Tân Cương và Hong Kong, các tuyên bố chủ quyền phi pháp của Trung Quốc ở Biển Đông, thương mại và công nghệ.
Tự nhận mình là nhà lãnh đạo bỏ ra phần lớn thời gian với ông Tập, Tổng thống Biden nhấn mạnh rằng ông không muốn tăng căng thẳng với Trung Quốc, như từng nêu trong bài phát biểu trước Đại hội đồng LHQ hồi tháng 9.
“Tôi không muốn một cuộc chiến tranh lạnh với Trung Quốc” – ông Biden nói – “Tôi chỉ muốn Trung Quốc hiểu rằng chúng tôi sẽ không nhượng bộ, chúng tôi sẽ không thay đổi bất cứ quan điểm nào.”
Cuộc phỏng vấn của ông Biden với CNN diễn ra chỉ 1 ngày sau khi người được ông Biden lựa chọn làm Đại sứ Mỹ tại Trung Quốc, Nicholas Burns, nói trong phiên điều trần rằng chính quyền Mỹ không thể tin Trung Quốc sẽ giữ vững những cam kết của họ trong vấn đề Đài Loan.
Ông Burns bác bỏ một số đề xuất từ các thượng nghị sĩ rằng Mỹ nên từ bỏ chính sách “mơ hồ chiến lược” đã áp dụng từ lâu. “Theo quan điểm của tôi, và cũng là quan điểm của chính quyền Biden, cách thông minh và hữu hiệu nhất để chúng ta có thể ngăn chặn những hành động hung hăng của Trung Quốc trên eo biển Đài Loan chính là giữ vững chính sách hiện nay”, ông nói.