Các nhà chức trách Trung Quốc có thể phải đối mặt với một thử thách khó khăn hơn khi biến thể Omicron mới đang quét khắp thế giới, đặc biệt là trước thềm Thế vận hội Mùa đông.
Trong nhiều tháng, một cuộc chiến tổng lực loại bỏ các điểm bùng phát dịch đã được tiến hành. Mỗi khi biến thể Delta xâm nhập vào cộng đồng, các nhà chức trách Trung Quốc lại vào cuộc mạnh mẽ và nhanh chóng để cắt đứt chuỗi lây lan.
Các cộng đồng bị phong toả, xét nghiệm hàng loạt được triển khai và các địa chỉ liên lạc được truy vết. Những biện pháp này bổ sung cho chiến lược zero Covid của Trung Quốc, được áp dụng từ Quảng Châu ở phía Nam đến Nội Mông ở phía bắc.
Trong hầu hết các trường hợp, các đợt bùng phát đã được kiểm soát trong vòng 1 tháng. Nhưng biến thể Omicron, một biến thể dễ lây lan hơn, sẽ càn quét toàn cầu, trong khi Thế vận hội Mùa đông Bắc Kinh chỉ còn vài tuần nữa là diễn ra. Mọi con mắt đều đổ dồn vào việc Trung Quốc sẽ hành động ra sao.
Cho đến nay, Trung Quốc ghi nhận 9 trường hợp nhiễm Covid-19 do biến thể Omicron gây ra. Hai trong số đó bị lây từ một người đàn ông trở về từ Canada. Uỷ ban Y tế Quốc gia đã cam kết kiểm soát chặt chẽ hơn tại biên giới trên biển và đất liền và các cửa khẩu. Các biện pháp xét nghiệm được tiến hành thường xuyên hơn và thời gian cách ly sẽ kéo dài hơn nếu các ca nhiễm được phát hiện trong thời gian đó.
Các chuyên gia cho rằng Trung Quốc đang đứng trước nguy cơ bùng phát Omicron lớn. Mặc dù chiến lược zero Covid vẫn còn có thể hoạt động chống lại các biến thể mới, các lỗ hổng vẫn cần được bổ sung và nguồn lực cần được phân bổ để đáp ứng những thách thức lớn.
Sự kiện Thế vận hội Mùa đông Bắc Kinh 2022 diễn ra đồng nghĩa với việc Trung Quốc sẽ nới lỏng một số hạn chế vốn đã giúp bảo vệ đất nước trước sự tấn công dữ dội của các ca nhập cảnh mắc Covid-19. Hàng nghìn vận động viên và đoàn đại biểu có thể vào Trung Quốc mà không cần cách ly, với điều kiện họ đã được tiêm chủng đầy đủ. Mũi tiêm tăng cường được khuyến khích nhưng không bắt buộc.
Chính quyền thành phố Bắc Kinh hồi đầu tháng cho biết các đợt bùng phát tại Thế vận hội có thể xảy ra, nhưng họ tự tin về khả năng ngăn chặn các ca bệnh trong “vòng lặp khép kín”.
Giáo sư Jin Dong-yan, một nhà virus học từ Đại học Hồng Kông, cho biết: “Công tác kiểm soát dịch ở biên giới rất tốt nhưng vẫn còn sơ hở”. Các đợt bùng phát gần đây cho thấy biên giới không vững chắc và Trung Quốc có nguy cơ bùng phát dịch lớn.
Một phần vấn đề là do các trường hợp dương tính được phát hiện khá muộn. Chẳng hạn như đợt bùng phát gần đây ở tỉnh Chiết Giang và Nội Mông, các ca nhiễm được phát hiện khi hàng chục người đã bị nhiễm bệnh. Điều này có thể lặp đi lặp lại và đặt ra thách thức đối với chính sách zero Covid.
Một vấn đề lớn khác được đặt ra là khả năng truy vết trước tốc độ lây lan của biến thể Omicron. Giáo sư Kwok Kin-on, nhà dịch tễ học sức khỏe cộng đồng từ Đại học Hồng Kông, Trung Quốc, cho biết các quan chức y tế đã phản ứng nhanh chóng khi xác định một ổ dịch. Nhưng đối với Omicron, thời gian rút ngắn còn một nửa khiến việc truy vết không hề dễ dàng.
Một vết nứt khác trên bức tường thành chống lại Covid-19 của Trung Quốc đó là tiêm chủng. Khoảng 85% dân số nước này đã được tiêm ít nhất một liều vắc xin. Song, nhiều nghiên cứu cho thấy hai liều vắc xin bất hoạt cung cấp phản ứng kháng thể yếu và gần như không thể chống lại biến thể Omicron.
Về mặt sức khoẻ cộng đồng và các biện pháp xã hội, dường như Trung Quốc không thể thắt chặt hơn được nữa. Triển khai tiêm phòng diện rộng, xét nghiệm toàn thành phố, thường xuyên phong toả một phần hoặc toàn bộ thành phố đã dần khiến công chúng mệt mỏi.
Nhưng theo John Drury, giáo sư tâm lý xã hội tại Đại học Sussex, biến thể nguy hiểm như Omicron có thể thúc đẩy mọi người thoát khỏi sự mệt mỏi vì đại dịch và khuyến khích họ tiếp tục tuần theo những quy định khi cần thiết.
T.P