Ngày 17/1, Tổng cục Thống kê quốc gia Trung Quốc (NBS) công bố số liệu GDP nước này trong năm 2021 tăng 8,1%, tốc độ nhanh nhất trong một thập kỷ qua.
Không chỉ tăng nhanh nhất trong một thập kỷ so với chính nền kinh tế Trung Quốc, đây còn là tốc độ tăng trưởng cao nhất trên thế giới. Trong bức tranh kinh tế toàn cầu, dù đã khởi sắc trở lại, thậm chí, phục hồi nhanh hơn kỳ vọng, nhưng vẫn còn nhiều u ám, Trung Quốc trở thành một điểm sáng chói lọi. 8,1% – thật sự, đó là con số cao chót vót, vượt xa cả mục tiêu 6% của chính Chính phủ Trung Quốc hồi đầu năm.
Với mức tăng đó, quy mô nền kinh tế Trung Quốc, hiện đang thứ hai thế giới, sau Mỹ, đạt 18 nghìn tỷ USD. Nên nhớ rằng, chỉ một năm trước đó, GDP của Trung Quốc chỉ đạt 2,30%; còn hai năm trước nữa, con số lần lượt là 5,95% cho năm 2019 và 6,75% cho năm 2018 là năm “cúm Tàu” chưa xuất hiện.
Hoàn cầu thời báo – ấn phẩm của Nhân dân Nhật báo – cơ quan của Đảng CSTQ, khi đề cập sự kiện này, còn “chẻ” con số đó ra để phân tích và hoan hỷ rằng: Quy mô nền kinh tế Trung Quốc năm 2021 tăng 2 nghìn tỉ USD so với năm 2020, tương đương với GDP của nền kinh tế lớn thứ 8 thế giới là Italia vào năm 2020. Người Trung Quốc, trong cơn phấn khích, còn hào hứng nhắc lại dự đoán của các chuyên gia: Trung Quốc sẽ vượt Mỹ trở thành nền kinh tế lớn nhất thế giới vào khoảng năm 2030; thậm chí, sớm hơn, vào năm 2028.
Tại sao kinh tế Trung Quốc lại có thể thăng thiên ngoạn mục đến thế, trong năm vừa qua? Câu trả lời hẳn phải dài dài, gắn với các phân tích phức tạp của các nhà chuyên môn. Nhưng điều cơ bản, không thể phủ nhận được, là, Bắc Kinh đã thành công trong cuộc chiến chống đại dịch Covid-19, đồng thời, làm mọi cách và đã thành công trong việc khai thác quy mô khổng lồ của thị trường nội địa.
Còn nền kinh tế Mỹ, thời điểm này, chưa có con số thống kê cuối cùng, nhưng bằng vào phân tích, dự đoán của các chuyện gia kinh tế vào giữa tháng 10/2021, GDP Mỹ năm 2021 sẽ khoảng 5,5%, thay vì 5,7% trước đó. Dù vậy, nền kinh tế Mỹ vẫn vững vàng ở vị trí số 1 với quy mô khoảng 22,5 nghìn tỷ USD. Tuy nhiên, mỗi năm một chút thu hẹp, khoảng cách này giữa Mỹ và Trung Quốc, quốc gia đang lăm le soán ngôi Mỹ để leo lên vị trí số 1, vẻ như không còn quá xa.
Nói cách khác, trong cuộc chạy đua này, Bắc Kinh đang phả hơi nóng vào Washington?
Tuy nhiên, cũng trong giới chuyên gia kinh tế, có những người hoài nghi khả năng bắt kịp Mỹ của Trung Quốc vào cuối thập kỷ. Thậm chí, họ làm thất vọng nhiều người Trung Quốc bằng nhận định: bất luận cuộc chạy đua hiện tại đang cho thấy Trung Quốc ngày một tích lũy gia tốc, nhưng, trong vài chục năm tới, Trung Quốc sẽ hụt hơi, vì những lý do sau đây.
Thứ nhất, chính sách một con do Trung Quốc ban hành năm 1980, sau 40 năm dẫn đến tình trạng tỷ suất sinh 1,7 không đủ để duy trì ổn định dân số quốc gia. Nhận ra điều đó, nước này đã có một số điều chỉnh chính sách: cho sinh 3 con; kéo dài tuổi lao động…nhưng Trung Quốc sẽ vẫn thiếu lao động trầm trọng trong vài chục năm tới, khi dân số giảm tới 230 triệu người – theo dự đoán.
Thứ hai, là nguồn vốn. Trung Quốc không thiếu vốn, nhưng hiệu quả của lượng vốn khổng lồ đầu tư cơ sở hạ tầng những năm qua không còn như giai đoạn đầu. Truyền thông còn cho biết, Trung Quốc hiện có tới gần 70 triệu “nhà hoang”, không người ở. Nói cách khác, một nguồn lực lớn bị “chôn” đã không mấy góp phần vào tăng trưởng và phát triển kinh tế trong nhiều năm qua.
Thứ ba, năng suất lao động – yếu tố cơ bản để tăng trưởng kinh tế, thì Trung Quốc lại cách biệt với Mỹ quá xa, chỉ bằng 30%. Tất nhiên, Bắc Kinh biết yếu điểm chết người này và đang nỗ lực, quyết tâm để cải thiện tình hình. Nhưng san bằng khoảng cách 30% đó với người Mỹ, một thập kỷ chắc chắn là khoảng thời gian không thể đủ.
Thế nên, liệu Trung Quốc có đang băng băng về đích để trở thành nền kinh tế quy mô lớn nhất thế giới vào cuối thập kỳ này? Câu trả lời là: Khó đấy!
T.V