Sự xuất hiện của tàu ngầm hạt nhân USS Nevada ở đảo Guam được cho là gửi thông điệp tới các đối thủ về năng lực vượt trội của Mỹ, giữa lúc căng thẳng leo thang ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.
USS Nevada, tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân lớp Ohio của Hải quân Mỹ, hôm 15/1 đã cập cảng ở đảo Guam. Đây là chuyến thăm đầu tiên tới đảo Guam của tàu ngầm này kể từ năm 2016 và cũng là chuyến thăm thứ hai kể từ những năm 1980.
“Chuyến thăm nhằm củng cố hợp tác giữa Mỹ và các đồng minh ở khu vực, thể hiện năng lực, sự linh hoạt, sự sẵn sàng và cam kết vững chắc của Mỹ đối với an ninh và ổn định của khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương”, thông cáo của Hải quân Mỹ cho biết.
Tàu ngầm hạt nhân USS Nevada được coi là một trong những vũ khí uy lực nhất của Hải quân Mỹ. Con tàu có thể mang 20 tên lửa đạn đạo Trident, hàng chục đầu đạn hạt nhân. Tàu chạy bằng năng lượng hạt nhân, cho phép nó hoạt động liên tục nhiều tháng dưới biển mà không cần nạp năng lượng. Trung bình, mỗi tàu ngầm hạt nhân lớp Ohio có thể hoạt động dưới biển 77 ngày với thủy thủ đoàn khoảng hơn 150 người.
Lịch trình của các tàu ngầm hạt nhân trong hạm đội của Hải quân Mỹ thường được giữ bí mật. Sự bí mật xung quanh các tàu ngầm mang tên lửa đạn đạo khiến chúng trở thành “thành phần quan trọng nhất trong bộ ba hạt nhân” của Mỹ, bao gồm các tên lửa đạn đạo phóng từ đất liền và các máy bay ném bom có khả năng mang hạt nhân như B-2 và B-52.
Các nhà phân tích cho rằng, trong bối cảnh căng thẳng leo thang giữa Mỹ và Trung Quốc về vấn đề Đài Loan, cùng với việc Triều Tiên tăng cường các vụ phóng thử tên lửa gần đây, Washington đã công khai hoạt động của tàu ngầm hạt nhân ở Guam – điều mà cả Bắc Kinh và Bình Nhưỡng đều không thể lường trước.
“Động thái (của Mỹ) gửi một thông điệp rằng, dù có chủ ý hay không, chúng tôi có thể đặt hơn 100 đầu đạn hạt nhân trước cửa ngõ của bạn mà bạn thậm chí còn không biết hoặc không thể hành động gì”, Thomas Shugart, nhà phân tích tại Trung tâm An ninh Mỹ mới, cho biết.
Chương trình tàu ngầm mang tên lửa đạn đạo của Triều Tiên vẫn đang trong giai đoạn sơ khai, trong khi hạm đội tàu ngầm mang tên lửa đạn đạo ước tính gồm 6 chiếc của Trung Quốc vẫn “lép vế” so với Mỹ. Theo phân tích vào năm 2021 của các chuyên gia tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, các tàu ngầm mang tên lửa đạn đạo của Trung Quốc không có năng lực như các tàu của Mỹ. Tàu ngầm mang tên lửa đạn đạo Type 094 của Trung Quốc gây tiếng ồn gấp đôi so với tàu ngầm của Mỹ, do vậy dễ bị phát hiện hơn. Ngoài ra, tàu này cũng mang số lượng tên lửa và đầu đạn ít hơn.
Giáo sư Alessio Patalano tại Đại học King ở London, cho biết bên cạnh thông điệp chính trị, sự hiện diện của USS Nevada trong khu vực còn cho thấy một ý nghĩa khác.
“Sự hiện diện của loại tàu này, nhất là trong các cuộc huấn luyện và tập trận, tạo thêm cơ hội quan trọng để học cách bắt sóng tàu của các nước khác trong khu vực. Triều Tiên đang nỗ lực chế tạo loại tàu như vậy, còn Trung Quốc đã đưa một số tàu vào hoạt động. Việc (Mỹ) trau dồi các kỹ năng để săn tìm tàu nước khác cũng quan trọng không kém việc triển khai chúng như một biện pháp răn đe chiến lược”, chuyên gia Patalano nói.
Lần gần đây nhất một tàu ngầm hạt nhân Mỹ thăm Guam là vào năm 2016, với chuyến thăm của tàu USS Pennsylvania.
Các nhà phân tích cho rằng, căng thẳng trên khắp khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương đã gia tăng đáng kể từ thời điểm đó và Washington sẽ còn có thêm nhiều màn phô diễn sức mạnh quân sự như vậy trong môi trường hiện nay.
T.P