Cục Hợp tác An ninh Quốc phòng (DSCA) thuộc Bộ Quốc phòng Mỹ hôm thứ Hai (7/2) thông báo đã phê duyệt việc bán gói dịch vụ kỹ thuật hệ thống tên lửa phòng không Patriot trị giá 100 triệu USD cho Đài Loan.
Đây là lần bán vũ khí thứ hai cho Đài Loan của Tổng thống Mỹ Joe Biden kể từ khi ông nhậm chức vào năm ngoái và là lần đầu tiên trong năm nay. Cơ quan phòng vệ Đài Loan ngày 8/2 cho biết vụ mua bán vũ khí này đã được thông báo cho Quốc hội và dự kiến sẽ chính thức có hiệu lực sau một tháng. Ông Triệu Lập Kiên, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, cùng ngày tuyên bố, Trung Quốc “sẽ thực hiện các biện pháp chính đáng và hiệu quả để bảo vệ chủ quyền và lợi ích an ninh của mình”.
Theo trang tin Hồng Kông Đông Phương ngày 8/2, Cục Hợp tác An ninh Quốc phòng (DSCA) thuộc Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết trong một thông cáo báo chí rằng họ đã quyết định bán các thiết bị và dịch vụ để hỗ trợ Đài Loan tham gia Chương trình đánh giá hiệu quả tên lửa và dịch vụ kỹ thuật tên lửa Patriot trong thời gian 5 năm, trong đó bao gồm hỗ trợ dịch vụ kỹ thuật để duy trì và cải tiến hệ thống tên lửa phòng không Patriot.
Nội dung thông cáo báo chí chỉ ra rằng việc mua bán vũ khí này dựa trên “Đạo luật quan hệ Đài Loan” và “Sáu điều đảm bảo”, sẽ giúp quân đội Đài Loan tiếp tục hiện đại hóa và duy trì khả năng phòng thủ đáng tin cậy, phù hợp với lợi ích quốc gia, kinh tế và an ninh của nước Mỹ. Kế hoạch bán vũ khí này sẽ giúp cải thiện an ninh của Đài Loan và giúp duy trì ổn định chính trị, cân bằng quân sự và tiến bộ kinh tế trong khu vực. Việc bán vũ khí này sẽ giúp Đài Loan duy trì mật độ tên lửa và đảm bảo khả năng sẵn sàng chiến đấu trên không của Đài Loan. Đài Loan sẽ có thể sử dụng khả năng này để ngăn chặn các mối đe dọa trong khu vực và tăng cường khả năng phòng thủ cho mình.
Cơ quan phòng vệ Đài Loan trong một thông cáo báo chí sáng 8/2 cho biết Mỹ tiếp tục hỗ trợ Đài Loan duy trì khả năng tự vệ đầy đủ, là cơ sở để duy trì ổn định khu vực. Đài Loan biết ơn quyết định bán vũ khí này. Vụ bán vũ khí này cho thấy Mỹ coi trọng quốc phòng và an ninh của Đài Loan, hai bên sẽ tiếp tục củng cố quan hệ đối tác an ninh, cùng nhau duy trì hòa bình, ổn định ở eo biển Đài Loan và khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.
Cơ quan Ngoại giao Đài Loan cùng ngày cũng ra thông cáo, nhấn mạnh rằng vụ mua bán vũ khí này là lần bán vũ khí thứ hai cho Đài Loan của chính quyền Joe Biden kể từ khi ông nhậm chức năm 2021 và là vụ bán vũ khí đầu tiên cho Đài Loan trong năm 2022; quyết định này thể hiện đầy đủ sự coi trọng cao của Washington đối với quốc phòng của Đài Loan và cũng tiếp tục chính sách của Mỹ bình thường hóa việc bán vũ khí cho Đài Loan trong những năm gần đây, cho phép Đài Loan kịp thời có được ngay các thiết bị cần thiết cho quốc phòng và tăng cường hiệu quả khả năng răn đe của mình. Thông cáo viết: “Trước sự bành trướng quân sự liên tục và các hành động khiêu khích của Trung Quốc Đại Lục, Đài Loan sẽ duy trì an ninh của chính mình bằng hệ thống phòng thủ vững chắc”.
Tại Bắc Kinh, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Triệu Lập Kiên cho biết trong một cuộc họp báo thường kỳ hôm thứ Ba (8/2): “Việc Mỹ bán vũ khí cho khu vực Đài Loan của Trung Quốc đã vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc một Trung Quốc và các quy định của ba bản thông cáo chung Trung-Mỹ, đặc biệt là thông cáo ngày 17/8, làm tổn hại nghiêm trọng đến chủ quyền và lợi ích an ninh của Trung Quốc, phá hoại nghiêm trọng quan hệ Trung – Mỹ cũng như hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan. Trung Quốc kiên quyết phản đối và lên án mạnh mẽ”.
Ông Triệu Lập Kiên hối thúc Mỹ hủy bỏ ngay kế hoạch bán vũ khí này, ngừng bán vũ khí cho Đài Loan cũng như chấm dứt quan hệ quân sự giữa Mỹ và Đài Loan. Ông cũng nói rằng Trung Quốc sẽ thực hiện các biện pháp chính đáng và hiệu quả để bảo vệ vững chắc chủ quyền và lợi ích an ninh của mình.
Áp lực quân sự ngày càng tăng của Trung Quốc đối với Đài Loan trong những năm gần đây cũng khiến Mỹ tập trung hơn nữa vào khả năng phòng thủ của Đài Loan.
Trong đợt bán vũ khí đầu tiên cho Đài Loan vào tháng 8 năm 2021, chính quyền Biden đã phê duyệt việc bán 40 khẩu pháo tự hành M109-A6, 20 xe cung cấp đạn pháo dã chiến M992-A2 và một bộ Hệ thống Dữ liệu Chiến thuật Pháo binh Tiên tiến (AFATDS). Tổng số vũ khí bán khi đó trị giá 750 triệu USD.
Sau khi chính phủ Mỹ tuyên bố bán vũ khí cho Đài Loan vào năm ngoái, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng tuyên bố rằng họ sẽ nghiêm khắc phản kháng với Mỹ về vấn đề này và sẽ thực hiện các biện pháp đối phó chính đáng và cần thiết theo xu hướng của tình hình. Vào thời điểm đó, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng gọi việc Mỹ chấp thuận bán vũ khí cho Đài Loan là sự can thiệp vào công việc nội bộ của Trung Quốc, gây tổn hại đến chủ quyền và lợi ích an ninh của Trung Quốc, đồng thời vi phạm luật pháp quốc tế và các chuẩn mực cơ bản trong quan hệ quốc tế.
Vào tháng trước, hãng tin Anh Reuters đưa tin độc quyền rằng chính phủ Mỹ đang tìm cách đẩy nhanh việc chuyển giao máy bay chiến đấu F-16 thế hệ mới cho Đài Loan, như một cách để tăng cường khả năng của Đài Loan trước sự đe dọa của quân đội Trung Quốc. Bản tin lưu ý rằng chính phủ Mỹ vẫn đang tìm cách cho phép Lockheed Martin xúc tiến việc chuyển giao máy bay chiến đấu F-16 Block 70 cho Đài Loan, loại máy bay được trang bị các tính năng mới.
Mặc dù Reuters đưa tin rằng chính phủ Đài Loan cũng đã đề nghị riêng chính phủ Mỹ đẩy nhanh tiến độ giao máy bay chiến đấu, nhưng Rupert Hammond-Chambers, chủ tịch Phòng Thương mại Mỹ – Đài Loan, nói với Reuters trong một cuộc phỏng vấn rằng quyết định sẽ phụ thuộc vào việc Chính phủ Mỹ có đánh giá mối đe dọa quân sự của Trung Quốc sắp tới lớn hơn mối đe dọa quân sự do Iran và Nga gây ra hay không.
Trung Quốc luôn tuyên bố rằng khu vực Đài Loan là một phần lãnh thổ không thể chia cắt của họ. Tần Cương (Qin Gang), Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ, ngày 28/1 trong một cuộc trả lời phỏng vấn Đài phát thanh NPR Mỹ đã mô tả vấn đề eo biển Đài Loan là “thùng thuốc súng” giữa Trung Quốc và Mỹ. Ông tuyên bố nếu Mỹ tiếp tục ủng hộ “Đài Loan độc lập” thì Trung Quốc và Mỹ có thể bùng nổ xung đột quân sự. Đây là lần hiếm hoi Bắc Kinh nói về khả năng xảy ra chiến tranh giữa Trung Quốc và Mỹ.
T.P