Một tháng sau khi Trung Quốc rút quân khỏi Việt Nam năm 1979, Kiss đến Bắc Kinh. Tại buổi tiếp Kiss, Đặng Tiểu Bình nói: Nghĩ lại mà nói, chúng tôi cho rằng nếu chúng tôi chịu tấn công trừng phạt vào sâu hơn (vào đất Việt Nam) thì sẽ tốt hơn. Kiss không bình luận chỉ nói: Có lẽ vậy.
Sau đó Đặng lại nói: Bởi vì chúng tôi có đủ khả năng tiến đến Hà Nội, nhưng không nên đi xa đến thế. Kiss lại tỏ ra đồng tình: Không nên, vì mọi việc sẽ có thể vượt ngoài dự tính. Đặng phụ họa: Vâng, ngài nói đúng. Chúng tôi đã tiến sâu vào đất Việt Nam 30km, chiếm cứ mọi khu vực phòng ngự. Từ đó đến Hà Nội chẳng còn phòng tuyến nào nữa. Kiss nghe vậy không nói gì thêm nhưng Kiss biết rõ về mặt quân sự thì đó là thảm họa của Trung Quốc vì chỉ trong một tháng mà số lính Trung Quốc tử trận là tương đương với hơn mười năm lính Mỹ tử trận trong cuộc chiến của Mỹ tại Việt Nam.
Cuộc đối thoại trên đây được Kiss kể lại trong hồi ký “On China” của Kissinger, đã phơi bày suy nghĩ bẩn thỉu của Đặng Tiểu Bình, kẻ chủ mưu xâm lược Việt Nam. Trước khi đưa quân xâm lược Việt Nam, Đặng Tiểu Bình đã sang Mỹ. Hình ảnh Đặng cúi gập người trước Tổng thống Mỹ Jimy Carte đã được báo chí Mỹ và nhiều nước đăng lên. Nhiều người Trung Quốc cảm thấy bất bình, nhưng Đặng thì phải nhẫn nhục vì muốn lấy lòng Mỹ và muốn Mỹ ủng hộ Trung Quốc khi họ đánh Việt Nam. Còn Carte thì thấy hả hê khi người đứng đầu đất nước đông dân nhất thế giới đã phải cúi đầu.
Nhiều người cũng nghĩ như Kiss, thực tế Đặng đã đưa 60 vạn quân tấn công toàn tuyến biên giới Việt Nam một cách bất ngờ với hy vọng quân đội Việt Nam sẽ không kịp trở tay và quân Trung Quốc sẽ nhanh chóng tiến xuống Hà Nội.
Nhưng chỉ trong vòng một tháng, quân chính quy Trung Quốc mới chỉ vấp phải sự phản kháng của quân đội địa phương và dân quân du kích của các tỉnh biên giới mà đã bị tiêu diệt tới hơn 6 vạn quân. Quân đội Việt Nam, sau khi bị bất ngờ đã lập tức điều các đơn vị chủ lực từ phía Nam ra Bắc. Đồng thời phòng tuyến ngăn Trung Quốc đã được toàn dân tham gia thiết lập, tiêu biểu là phòng tuyến Sông Cầu. Để tránh bị tiêu diệt, Đặng đã lập tức ra lệnh rút quân và vớt vát thất bại bằng việc san phẳng các làng mạc thị xã mà Trung Quốc đã chiếm với tuyên bố “dậy cho Việt Nam một bài học”.
Kiss là người hiểu rất rõ thất bại của Đặng và cũng hiểu rất rõ dã tâm của Trung Quốc là muốn xâm lược Việt Nam, nhưng không thể thắng nên đành tuyên bố như vậy.
Cuộc chiến chống xâm lược của Trung Quốc đã lùi xa, ngày nay Việt Nam rất cần phải tuyên bố cuộc chiến năm 1979 là cuộc chiến tranh chống Trung Quốc xâm lược.
H.L