Mỹ, NATO, EU đồng loạt lên tiếng chỉ trích Nga khi Tổng thống Vladimir Putin ký sắc lệnh công nhận độc lập của 2 vùng ly khai Ukraine.
“Quyết định này thể hiện sự bác bỏ hoàn toàn các cam kết của Nga theo thỏa thuận Minsk, mâu thuẫn với cam kết ngoại giao mà Nga đã tuyên bố và là một cuộc tấn công rõ ràng vào chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine”, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nói hôm 21/2, cảnh báo động thái của Nga là “sự thiếu tôn trọng rõ ràng đối với luật pháp và quy chuẩn quốc tế”.
Tuyên bố của Ngoại trưởng Mỹ được đưa ra sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin ký sắc lệnh công nhận “độc lập và chủ quyền” của Cộng hòa Nhân dân Donetsk và Cộng hòa Nhân dân Lugansk tại Đông Ukraine.
Ngay sau khi ký sắc lệnh, Tổng thống Putin đã chỉ đạo Bộ Quốc phòng Nga đưa lực lượng gìn giữ hòa bình vào Donbass, đồng thời yêu cầu Bộ Ngoại giao Nga thiết lập quan hệ ngoại giao với các quốc gia vừa được công nhận độc lập.
Ngoại trưởng Blinken nhắc lại thông báo trước đó từ Nhà Trắng rằng, Tổng thống Joe Biden sẽ ký sắc lệnh hành pháp cho phép áp đặt các biện pháp trừng phạt hạn chế trong khu vực Nga công nhận độc lập tại Đông Ukraine.
“Sự ủng hộ của chúng tôi đối với chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine cũng như đối với chính phủ và người dân Ukraine luôn vững chắc. Chúng tôi cùng với các đối tác Ukraine lên án mạnh mẽ tuyên bố của Tổng thống Putin”, nhà ngoại giao Mỹ cho biết thêm.
Cùng ngày, NATO cũng chỉ trích động thái của Nga khi công nhận độc lập của 2 vùng ly khai ở Đông Ukraine.
“Động thái này càng làm suy yếu chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine, làm xói mòn các nỗ lực hướng tới giải quyết xung đột và vi phạm thỏa thuận Minsk mà Nga là một bên tham gia”, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg tuyên bố, đồng thời nói thêm rằng Donetsk và Lugansk là “một phần của Ukraine”.
Ông Stoltenberg cũng cho rằng động thái của Nga là nỗ lực nhằm “tạo cớ để tấn công Ukraine”.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cảnh báo Liên minh châu Âu (EU) sẽ “đáp trả với sự thống nhất” trước việc Tổng thống Putin công nhận 2 vùng ly khai tại Đông Ukraine.
“Việc công nhận 2 vùng lãnh thổ ly khai ở Ukraine là sự vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế, toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine và thỏa thuận Minsk”, Chủ tịch Ủy ban châu Âu viết trên Twitter hôm 21/2.
Khu vực Donbass, gồm Donetsk và Lugansk, trở thành điểm nóng giao tranh từ năm 2014 giữa quân đội Ukraine và lực lượng ly khai. Lực lượng ly khai trong 2 vùng này tự thành lập 2 thiết chế chính trị tách biệt khỏi Kiev, có tên gọi là Cộng hòa Nhân dân Donetsk (DPR) và Cộng hòa Nhân dân Lugansk (LPR). Giới chức Ukraine cho biết, kể từ khi các cuộc giao tranh nổ ra giữa quân đội Ukraine và lực lượng ly khai, đến nay đã có khoảng 15.000 người thiệt mạng.
Tổng thống Putin cho biết việc ký sắc lệnh công nhận độc lập cho 2 vùng ly khai tại Đông Ukraine là kết quả của sự thất bại trong việc thực thi thỏa thuận Minsk.
Năm 2015, Bộ tứ Normandy, gồm Nga, Ukraine, Pháp và Đức đã ký Thỏa thuận Minsk nhằm chấm dứt chiến sự đẫm máu ở miền Đông Ukraine giữa quân đội Ukraine với lực lượng ly khai. Tuy nhiên, suốt 8 năm qua, thỏa thuận này vẫn không được thực hiện đầy đủ. Các bên vẫn vi phạm lệnh ngừng bắn.
Tình hình Donbass những ngày qua đang làm dấy lên lo ngại xung đột leo thang đáng lo ngại ở miền Đông Ukraine trong bối cảnh biên giới Ukraine vốn “nóng lên” những tháng qua khi Nga triển khai hơn 100.000 binh sĩ sát Ukraine.
Mỹ và các đồng minh phương Tây cáo buộc, Nga có thể sẽ thực hiện một chiến dịch “cờ giả” để có cớ can thiệp quân sự vào miền Đông Ukraine. Tuy nhiên, Nga đã lên tiếng bác bỏ và cho rằng những cáo buộc vô căn cứ của phương Tây khiến leo thang tình hình.
T.P