Trung Quốc đã ban hành các nghị định mới để đảm bảo Quân đội Giải phóng Nhân dân PLA có tiếng nói trực tiếp trong việc thiết kế, thử nghiệm và đánh giá các hệ thống vũ khí.
Những thay đổi, được công bố vào tháng 2/2022 và được Chủ tịch Quân ủy Trung ương Tập Cận Bình xác nhận, là một phần của nỗ lực lớn, kéo dài nhiều năm nhằm cải tổ các lực lượng vũ trang và tạo ra một quân đội hiện đại, sẵn sàng chiến đấu.
Châu Thần Minh, nhà nghiên cứu từ viện nghiên cứu khoa học và công nghệ quân sự Yuan Wang ở Bắc Kinh cho biết: “Mục đích chính của các quy định là để PLA đưa ra quyết định cuối cùng, vì họ là người trực tiếp sử dụng vũ khí .
“Điều đó có nghĩa là PLA sẽ chủ động thử nghiệm và đánh giá vũ khí và thiết bị mới, thậm chí có quyền tham gia vào quá trình phát triển vũ khí mới”.
Các quy định đã làm nâng cao hiệu suất và yêu cầu chất lượng đối với việc phát triển vũ khí và thiết bị mới.
Hãng thông tấn nhà nước Tân Hoa xã đưa tin rằng tất cả các loại vũ khí mới phải có khả năng thực chiến trong chiến tranh hiện đại, vốn đang có xu hướng tin học hóa và trí tuệ nhân tạo hóa.
Không giống như Hoa Kỳ và các nước phương Tây khác, hầu hết các hệ thống vũ khí của PLA đều được phát triển và sản xuất bởi các công ty vũ khí nhà nước, chẳng hạn như Tập đoàn Công nghiệp Bắc Trung Quốc, Tổng công ty Công nghiệp Hàng không Trung Quốc và Khoa học và Công nghệ Hàng không Vũ trụ Trung Quốc
“Trước đây, các công ty vũ khí sẽ thuyết phục PLA mua sản phẩm của họ, dù họ có cần hay không, vì quân đội được yêu cầu tuân thủ mệnh lệnh để giúp các công nhân trong ngành công nghiệp quốc phòng giữ việc làm của họ,” ông Châu nói.
Sau khi lắng nghe phản hồi của PLA, các công ty quốc phòng nhà nước sẽ cố gắng phát triển các phiên bản nâng cấp cho quân đội Trung Quốc, nhưng cách tiếp cận vẫn lạc hậu khi so sánh với các đối tác phương Tây, ông nói thêm.
Quá trình hiện đại hóa quân đội đang diễn ra nhằm cải thiện khả năng phát triển vũ khí của Trung Quốc, điều này sẽ giúp PLA tăng cường khả năng sẵn sàng chiến đấu”.
Tăng Chí Bình, một chuyên gia luật quân sự tại Đại học thành phố Tô Châu và là trung tá PLA đã nghỉ hưu, cho biết các quy định mới này phù hợp với các quy định sửa đổi khác về thiết bị quân sự được ban hành vào ngày 1 tháng 1 năm ngoái.
Những sửa đổi đó đã làm rõ nhiệm vụ của các ngành và đơn vị khác nhau trong PLA, ra lệnh cho toàn bộ lực lượng vũ trang thiết lập một hệ thống chỉ huy hiệu quả để quản lý tốt hơn quân đội và vũ khí, với mục tiêu cuối cùng là xây dựng một lực lượng chiến đấu hiện đại.
“Thật vậy, cả các quy tắc về thiết bị quân sự [được ban hành vào tháng 1 vừa qua] và các quy định mới gần đây đều là những quy định bổ sung trong Luật An ninh Quốc Gia , nêu bật tính ưu việt của CMC (Quân uỷ Trung ương), với việc Chủ tịch Quân uỷ Trung ương có quyền ký và ban hành các quy định về quân sự”, ông Tăng nói.
“Đó là bởi vì tất cả bốn trụ sở cũ – nhân viên, chính trị, hậu cần và vũ khí – từng có đội ngũ riêng của họ để đưa ra các quy định làm việc đều bị loại bỏ khi ông Tập thực hiện việc đại tu quân đội vào năm 2016”.
Trung Quốc sửa đổi Luật An ninh Quốc gia , có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2021, nhằm làm suy yếu vai trò của Quốc vụ viện, nội các Trung Quốc, trong việc hoạch định chính sách quân sự và giao quyền quyết định cho Quân uỷ Trung ương. Theo luật, Quân uỷ Trung ương có quyền huy động các nguồn lực quân sự và dân sự để bảo vệ lợi ích quốc gia, cả trong và ngoài nước.
Các quy định mới được đưa ra khi ông Tập yêu cầu quân đội “có khả năng chiến đấu và chiến thắng các cuộc chiến tranh” và khi PLA phải đối mặt với những thách thức to lớn trong khu vực, bao gồm chuẩn bị chiến tranh và dự phòng cho oanh tạc Đài Loan khi cần thiết, thậm chí đối phó với Hoa Kỳ, Nhật Bản và các nước khác .
“Việc Quân uỷ Trung ương ban hành các loại quy định như vậy là hợp lý, có nghĩa là các dự án phát triển công nghệ khoa học, vũ khí và thiết bị trong tương lai của đất nước có thể cần được thúc đẩy do nhu cầu chiến đấu của PLA,” ông Tăng cho hay. Đảng Cộng sản cầm quyền muốn PLA trở thành lực lượng được hiện đại hóa ngang hàng với Mỹ vào năm 2027 và trở thành quân đội đẳng cấp thế giới vào năm 2050.