Mỗi năm có 20 triệu người phải rời bỏ nhà cửa do bão, lũ lụt nên dự báo khí tượng thủy văn cần đưa ra những cảnh báo sớm để chủ động hơn trong ứng phó, giảm nhẹ rủi ro thiên tai; đảm bảo an ninh lương thực, an ninh nguồn nước.
Bộ trưởng Bộ TN-MT Trần Hồng Hà kêu gọi các bộ, ngành và địa phương chung tay thực hiện cam kết của Việt Nam đưa phát thải ròng bằng 0 tại COP26.
Đó là một trong những thông điệp được Bộ trưởng Bộ TN-MT Trần Hồng Hà nhấn mạnh tại lễ phát động quốc gia hướng ứng Ngày nước thế giới, Ngày khí tượng thế giới và chiến dịch Giờ trái đất năm 2022, do Tổng cục Khí tượng thủy văn (Bộ TN-MT) tổ chức sáng 23.3, tại Hà Nội.
Buổi lễ được tổ chức theo hình thức trực tiếp và trực tuyến, có sự tham gia của đại diện nhiều tổ chức quốc tế, lãnh đạo các tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư.
Xã hội hóa đầu tư quan trắc khí tượng thủy văn
Theo Tổng cục Khí tượng thủy văn, lễ phát động là hành động của Việt Nam nhằm hưởng ứng 3 sự kiện lớn có sự gắn kết chặt chẽ gồm: Ngày nước thế giới với chủ đề Nước ngầm – Biến nguồn tài nguyên vô hình thành hữu hình; Ngày khí tượng thế giới với chủ đề: Cảnh báo sớm để hành động sớm – Thông tin khí tượng thủy văn và khí hậu phục vụ hiệu quả giảm nhẹ rủi ro thiên tai; Chiến dịch giờ Trái đất 2022 với chủ đề: Kiến tạo tương lai – Bây giờ hoặc không bao giờ.
Phát biểu tại buổi lễ, Bộ trưởng Bộ TN-MT Trần Hồng Hà, cho rằng biến đổi khí hậu, thiên tai và sự thiếu hụt về nguồn nước đã và đang là những thách thức nghiêm trọng đối với nhân loại. Báo cáo mới nhất công bố ngày 28.2 vừa qua của Ban Liên chính phủ về biến đổi khí hậu – IPCC, biến đổi khí hậu ngày càng cực đoan, thiên tai sẽ ngày càng gia tăng về cường độ và tần suất, an ninh nguồn nước, an ninh lương thực và sinh kế của người dân ngày càng bị đe doạ.
IPCC ước tính, kể từ năm 2008 đến nay, mỗi năm có hơn 20 triệu người trên thế giới phải rời bỏ nhà cửa do bão, lũ lụt và một nửa dân số thế giới thiếu nước ít nhất 1 tháng mỗi năm.
Các tác động của thời tiết khắc nghiệt, biến đổi khí hậu đã trở thành những tác nhân hàng đầu gây ra sự thiếu hụt về lương thực, mất cân bằng hệ sinh thái, suy giảm đa dạng sinh học, cạn kiệt tài nguyên trong đó có nguồn tài nguyên nước ngầm.
Bộ trưởng Trần Hồng Hà nhấn mạnh, Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề của thiên tai và biến đổi khí hậu, trung bình mỗi năm hứng chịu từ 6 – 7 cơn bão. Những ảnh hưởng do hạn hán, xâm nhập mặn, sạt lở đất, hay thiếu nguồn nước sạch sinh hoạt tại nhiều địa phương, vùng miền đang xảy ra với tần suất nhiều hơn gây trở ngại đến sự phát triển của đất nước. Đặc biệt, những năm gần đây đã xảy ra nhiều thiên tai bất thường, cực đoan và khó dự đoán.
“Phải tăng cường hơn nữa về công tác thông tin, dự báo, cảnh báo sớm và trong ngắn hạn và dài hạn để bảo vệ sinh mạng và tài sản của người dân; thúc đẩy quản lý, khai thác, bảo vệ và sử dụng bền vững nguồn nước ngầm nói riêng và tài nguyên nước nói chung; lan toả sử dụng tiết kiệm năng lượng cho tương lai bền vững”, ông Hà nhấn mạnh.
Bộ trưởng Bộ TN-MT cũng đề nghị nghiên cứu, tham mưu các chính sách cụ thể thúc đẩy xã hội hoá, thu hút doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư hiện đại hoá, tự động hóa hệ thống quan trắc khí tượng thủy văn quốc gia, cơ sở hạ tầng nhằm nâng cao chất lượng dự báo, cảnh báo thiên tai. Trong đó, trọng tâm là việc cảnh báo, dự báo sớm và đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong hoạt động khí tượng thủy văn.
Thúc đẩy sử dụng nước thông minh
Bộ trưởng Trần Hồng Hà cũng nhấn mạnh, Việt Nam có những cam kết hành động mạnh mẽ về giảm phát thải khí nhà kính, chuyển đổi năng lượng từ than sang năng lượng sạch tái tạo hướng tới mục tiêu đạt phát thải ròng bằng “0” tại COP26 vừa qua. Điều này một lần nữa khẳng định khát vọng và tầm nhìn trong công cuộc phát triển đất nước và cũng là thể hiện trách nhiệm của Việt Nam đối với cộng đồng quốc tế.
Theo đó, Bộ TN-MT mong muốn và đề nghị các ban, bộ, ngành và các địa phương cùng vào cuộc với quyết tâm cao nhất để thực hiện lộ trình chuyển đổi lâu dài, khó khăn từ mô hình phát triển sử dụng nhiều nhiên liệu hóa thạch, lãng phí tài nguyên hiện nay sang phát triển ít phát thải có sức chống chịu cao.
Các bộ, ban, ngành địa phương cùng chung tay tháo gỡ ngay các nút thắt trong cơ chế, tạo mọi thuận lợi cho quá trình chuyển đổi, đảm bảo cam kết của Việt Nam.
Đối với tài nguyên nước, Bộ trưởng Trần Hồng Hà kêu gọi cộng đồng xã hội thúc đẩy sử dụng nước một cách thông minh, tiết kiệm; tích cực khôi phục những dòng sông bị suy thoái, ô nhiễm; làm tăng trở lại nguồn nước ngầm bị suy giảm để góp phần quan trọng đảm bảo an ninh nước và sinh kế dựa vào nước.
T.P