Ngày 4/4, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị thúc giục Philippines không để “những nhiễu loạn” bên ngoài tác động đến chính sách với Bắc Kinh và ngăn chặn căng thẳng gia tăng trên Biển Đông.
Trong cuộc gặp Ngoại trưởng Philippines Teodoro Locsin tại tỉnh An Huy ngày 3/4, ông Vương Nghị cam kết duy trì “sự liên tục và ổn định” trong quan hệ “láng giềng tốt và chính sách hữu nghị” với Manila. Thông điệp được đưa ra sau khi Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte thông báo ông sẽ có cuộc hội đàm trực tuyến với “người bạn” là Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong tuần này, sau khi Philippines cùng Mỹ triển khai đợt tập trận chung lớn nhất trong 7 năm.
Nhiều nhà quan sát cảnh báo rằng quan hệ hai nước sẽ gặp phải những thách thức và bất định trong các tháng tới, với khả năng Manila sẽ có quan điểm cứng rắn hơn với Trung Quốc trước thềm tổng tuyển cử. “Trung Quốc luôn coi Philippines là ưu tiên trong chính sách ngoại giao láng giềng… Hai bên nên loại bỏ những nhiễu loạn, quản lý đúng đắn và ổn định các khác biệt và không để ảnh hưởng đến tổng thể quan hệ song phương”, thông cáo trên trang web của Bộ Ngoại giao Trung Quốc dẫn lời ông Vương nói với ông Locsin.
Ông Vương nói rằng tranh chấp trên biển nên đặt “đúng chỗ” trong quan hệ song phương, đồng thời nhắc lại quan điểm về tranh chấp với các quốc gia khác, trong đó có Ấn Độ. “Hiện nay, điều rất cần thiết là phải ngăn chặn những biện pháp không đúng đắn can thiệp vào, thậm chí gây tổn hại, cho quan hệ hai nước và ổn định trên Biển Đông”, Ngoại trưởng Trung Quốc nói.
Xinhua dẫn lời ông Locsin nói rằng phía Philippines sẵn sàng tăng cường trao đổi và cùng nỗ lực với Trung Quốc. Ông cũng khen Trung Quốc là quốc gia “có trách nhiệm” đã “nêu gương trong một thế giới đầy biến động”, phân phối vắc xin COVID-19 và đầu tư vào các dự án hạ tầng ở Philippines. Trong các tháng gần đây, Philippines và Trung Quốc đều chỉ trích nhau về những vấn đề liên quan tranh chấp trên biển. Tháng trước, Manila triệu đại sứ Trung Quốc đến để phản đối vụ một tàu hải quân “xâm phạm trái phép” vùng biển.
Bắc Kinh cần sự ủng hộ ngoại giao
Ông Zhang Mingliang, một chuyên gia về Đông Nam Á tại ĐH Tế Nam (Trung Quốc), cho rằng dù hai nước còn nhiều khác biệt, nhưng Bắc Kinh coi chuyến thăm của ông Locsin và của các ngoại trưởng Indonesia, Thái Lan và Myanmar dịp này là sự ủng hộ mà Bắc Kinh đang cần. “Đây là thời điểm khó khăn với Trung Quốc, nhất là khi quan hệ với các nước phương Tây đang trở nên căng thẳng hơn vì khủng hoảng ở Ukraine, vì thế sự ủng hộ về ngoại giao sẽ rất được coi trọng”, ông Zhang nói. Về quan hệ giữa Trung Quốc với Philippines, nhà nghiên cứu này cho rằng “có ít nghi ngờ rằng quan hệ song phương sẽ chứng kiến những thay đổi tiêu cực, với viễn cảnh u ám hơn trong tương lai gần”.
Trong thông điệp có vẻ nhắm tới cuộc bầu cử của Philippines vào ngày 9/5, ông Vương bày tỏ ủng hộ vị tổng thống sắp mãn nhiệm. “Từ khi Tổng thống Duterte lên nắm quyền, ông ấy đã theo đuổi kiên định chính sách hữu nghị với Trung Quốc, đưa quan hệ hai nước vượt qua gập ghềnh để đi đúng hướng. Tôi hy vọng và tin tưởng rằng chính sách đúng đắn này sẽ được tiếp tục, và quan hệ hữu nghị giữa nhân dân hai nước sẽ tiếp tục phát triển, hợp tác thực chất giữa hai nước sẽ duy trì động lực mạnh mẽ”, ông Vương nói.
Ông Zhang cho rằng, những tháng gần đây, Tổng thống Duterte thay đổi chính sách “xoay trục” với Trung Quốc và điều này cho thấy ông là một chính trị gia sắc sảo chứ không phải một người bạn của Trung Quốc. “Trước sự thất vọng của Bắc Kinh, quan điểm cứng rắn hơn của ông Duterte trong nửa sau nhiệm kỳ về tranh chấp trên biển cho thấy một sự đồng thuận ngày càng lớn trong giới tinh hoa Phillippines về Trung Quốc”, ông Zhang nói.
Đợt tập trận chung mang tên Balikatan (Vai kề vai) năm 2022 có sự tham gia của hơn 5.100 lính Mỹ và 3.000 binh sĩ Philippines. Chiến dịch dự kiến kết thúc ngày 8/4, đúng ngày Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte có cuộc hội đàm với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.