Tổng số tiền, tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát phải thu hồi trong các vụ án tham nhũng, kinh tế cực lớn, nhưng khi thi hành án, kể cả vụ án có điều kiện thi hành, để thu hồi được tài sản không phải dễ dàng.
Cụ thể, theo số liệu từ ngày 1.10.2021 – 31.3.2022, TP.HCM phải thu hồi hơn 60.400 tỉ đồng bị thất thoát, chiếm đoạt từ các vụ án tham nhũng, kinh tế. Cũng trong thời gian trên, TP.HCM chỉ thu hồi được hơn 8.436/34.657 tỉ đồng số có điều kiện thi hành, từ các vụ Phan Văn Anh Vũ, Trần Phương Bình, Huỳnh Thị Huyền Như, Hứa Thị Phấn, Huỳnh Công Thiện…
Trong đó, Cục Thi hành án dân sự (THADS) TP.HCM đang tổ chức thi hành 29 vụ việc thuộc diện Ban chỉ đạo T.Ư về phòng chống tham nhũng theo dõi, điển hình một số vụ như: Vụ Huỳnh Thị Huyền Như và đồng phạm ở giai đoạn 1 và 2, vụ Phạm Công Danh giai đoạn 1 và 2, vụ Hứa Thị Phấn giai đoạn 1 và 2, vụ Hà Văn Thắm (phần liên quan đến nghĩa vụ của Hứa Thị Phấn), vụ Giang Kim Đạt (do Cục THADS TP.Hà Nội ủy thác), 2 bản án liên quan Công ty ALCII, vụ Đinh La Thăng, vụ Phan Văn Anh Vũ, vụ Dương Thanh Cường (3 bản án), vụ Trầm Bê và đồng phạm, vụ Huỳnh Công Thiện, vụ Đinh Ngọc Hệ, vụ Trần Phương Bình giai đoạn 2, vụ VN Pharma, vụ Dương Chí Dũng…
Không dễ dàng thu hồi trong vụ án Phạm Công Danh
Đối với đại án Phạm Công Danh (nguyên Chủ tịch HĐQT Ngân hàng TMCP Xây dựng VN (VNCB), tiền thân là TrustBank, và nay là CB Bank thuộc sở hữu nhà nước) giai đoạn 1 và 2, tổng số tiền phải thu hồi theo bản án là gần 18.000 tỉ đồng, để trả lại cho CB Bank. Cũng theo nội dung án tuyên, tổng số tài sản kê biên, phong tỏa để đảm bảo nghĩa vụ thi hành án, thì đây là vụ án có khả năng thu hồi tương đối lớn. Tuy nhiên, để thu hồi được thì không dễ dàng chút nào.
Theo bản án Phạm Công Danh giai đoạn 1 (năm 2017), để thu hồi hơn 11.700 tỉ đồng cho CB Bank, HĐXX tuyên thu hồi 5.190 tỉ đồng từ 124 sổ tiết kiệm của ông Trần Quí Thanh (Tập đoàn Tân Hiệp Phát) tại CB Bank, buộc ông Phạm Công Danh cùng Tập đoàn Thiên Thanh liên đới bồi thường gần 5.000 tỉ đồng; ông Trần Quí Thanh nộp 362 tỉ đồng, bà Trần Ngọc Bích nộp hơn 72 tỉ đồng, bà Hứa Thị Phấn nộp hơn 948 tỉ đồng trả lại VNCB…
Trong bản án Phạm Công Danh giai đoạn 2 (tháng 12.2018), gây thiệt hại cho CB Bank hơn 6.126,8 tỉ đồng, HĐXX thu hồi từ nhiều cá nhân khác để buộc trả lại cho CB Bank, như: CB Bank phải trả lại hơn 2.128,9 tỉ đồng cho ông Phạm Công Danh để bị cáo cấn trừ khắc phục hậu quả vụ án, thu hồi 600 tỉ đồng từ bà Hứa Thị Phấn, hơn 194 tỉ đồng từ ông Trần Quí Thanh, hơn 1.176 tỉ đồng từ BIDV Sở Giao dịch II, gần 458 tỉ đồng từ BIDV chi nhánh Hải Vân, hơn 438 tỉ đồng từ Công ty CP đầu tư và phát triển Hải Tiến, hơn 36 tỉ đồng từ Sacombank chi nhánh Sài Gòn… và phần lớn số tiền còn lại gần 800 tỉ đồng ông Danh và Tập đoàn Thiên Thanh phải trả lại CB Bank.
Ngoài ra, để có khả năng thu hồi gần 18.000 tỉ đồng cho CB Bank ở cả 2 giai đoạn, ông Phạm Công Danh còn 97 bất động sản (BĐS) khác, đang được thế chấp tại CB Bank cho 24 khoản vay trong vụ án Hứa Thị Phấn. Nếu Tập đoàn Thiên Thanh và ông Phạm Công Danh trả hơn 756 tỉ đồng lãi trong hạn và quá hạn của 24 khoản vay này thì sẽ được giải chấp 97 BĐS để thực hiện nghĩa vụ bồi thường cho CB Bank trong vụ án này cũng như 901 tỉ đồng trong vụ án Hứa Thị Phấn giai đoạn 2.
Chậm thi hành án do thỏa thuận cấn trừ nợ
Theo lãnh đạo Cục THADS TP.HCM, cái khó thu hồi trong vụ án Phạm Công Danh là thu hồi tiền từ bà Hứa Thị Phấn, vì bà Phấn ngoài bản án liên quan trong vụ Phạm Công Danh còn rất nhiều bản án liên quan đến bà này với số tiền bồi thường, nhưng tài sản đảm bảo nghĩa vụ thi hành án không nhiều. Còn lại các nội dung tuyên bị cáo Phạm Công Danh bồi thường và thu hồi từ cá nhân, tổ chức khác vẫn đang tổ chức thi hành.
Như khoản bồi thường của ông Phạm Công Danh, tài sản tòa án kê biên đảm bảo cho thi hành án là 15 tài sản gồm 9 quyền sử dụng đất tại khu phức hợp sân vận động Chi Lăng và nhà đất 209 Trường Chinh, Đà Nẵng; nhóm các tài sản tại Quảng Ngãi gồm 2 quyền sử dụng đất tại H.Sơn Tịnh, Quảng Ngãi, 2 nhà đất tại Hồ Văn Huê, P.9, Q.Phú Nhuận (TP.HCM), nhà đất tại Nguyễn Trọng Tuyển, P.1, Q.Tân Bình (TP.HCM), nhà đất biệt thự tại xã Bình Hưng, H.Bình Chánh (TP.HCM); 182 tài khoản được phong tỏa tại 21 ngân hàng với tổng số tiền hơn 50 tỉ đồng, tạm giữ 621.900 USD và 269 triệu đồng; 1 đồng hồ hiệu Patek Philippe Geneve, 1 nhẫn kim loại màu trắng…
Tuy nhiên, đến nay Cục THADS TP.HCM chỉ mới xử lý xong một phần tài sản là tiền phong tỏa tại 21 ngân hàng; đấu giá thành 4 căn nhà tại TP.HCM, thu hồi được khoảng 64 tỉ đồng. Các tài sản chưa thi hành được gồm: các tài sản ở Đà Nẵng đã ủy thác về cho Cục THADS TP.Đà Nẵng; đồng hồ Patek Philippe Geneve, nhẫn kim cương. Ngoài ra, việc cấn trừ liên quan đến 2.128,9 tỉ đồng giữa ông Phạm Công Danh và CB Bank vẫn đang thực hiện.
Đối với nghĩa vụ thi hành án của ông Trần Quí Thanh, bà Trần Ngọc Bích, cơ quan thi hành án xác minh, truy tìm, kê biên 2 tài sản là BĐS của vợ chồng ông Trần Quí Thanh. Hiện Cục THADS TP.HCM chưa tổ chức thi hành, bởi theo bản án phúc thẩm giai đoạn 1, ông Trần Quí Thanh phải trả cho CB Bank 362 tỉ đồng, bà Trần Ngọc Bích trả cho CB Bank 72 tỉ đồng. Tuy nhiên, căn cứ một bản án phúc thẩm về kinh doanh thương mại năm 2019, buộc CB Bank phải tất toán các sổ tiết kiệm và thanh toán cho ông Trần Quí Thanh hơn 228 tỉ đồng, bà Trần Ngọc Bích hơn 226 tỉ đồng. Như vậy, do khoản tiền CB Bank phải thi hành với ông Trần Quí Thanh, bà Trần Ngọc Bích nhiều hơn so với nghĩa vụ thi hành của ông Thanh, bà Bích với CB Bank nên Cục THADS tạm thời chưa xử lý tài sản kê biên của vợ chồng ông Trần Quí Thanh, và chờ các bên thỏa thuận cấn trừ.
Đối với 13 tài sản do Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín quản lý, hiện đã xử lý 12 tài sản, thu về hơn 326 tỉ đồng, còn 1 tài sản đang chờ đấu giá.
T.P