Tổng thống Joe Biden tuyên bố Mỹ sẵn sàng dùng vũ lực để bảo vệ Đài Loan, trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Nhật Bản ngày 22-5.
Theo Hãng tin AFP, tại cuộc họp báo trong khuôn khổ chuyến công du Nhật Bản ngày 23-5, Tổng thống Joe Biden nhận được câu hỏi rằng liệu Mỹ có can thiệp quân sự chống lại nỗ lực nhằm kiểm soát Đài Loan của Trung Quốc hay không?
Ông Biden sau đó trả lời: “Đó là quyết tâm của chúng tôi. Chúng tôi (Mỹ) đã đồng ý với chính sách Một Trung Quốc, chúng tôi ký xác nhận vào đó nhưng ý tưởng dùng vũ lực với Đài Loan đơn giản là không phù hợp”.
Tổng thống Biden nhấn mạnh Mỹ sẽ sẵn sàng sử dụng vũ lực để bảo vệ Đài Loan và Mỹ sẽ sát cánh với các quốc gia khác để bảo đảm Trung Quốc không thể sử dụng vũ lực với Đài Bắc.
Tổng thống Mỹ cũng cảnh báo Trung Quốc đang đùa giỡn nguy hiểm khi cho máy bay bay sát Đài Loan.
Hãng tin Reuters thông tin thêm, sau phát ngôn của ông Biden, Nhà Trắng xác nhận chính sách của Mỹ với Đài Loan không thay đổi.
Trung Quốc xem Đài Loan là một phần lãnh thổ không thể tách rời của nước này và từng tuyên bố không loại trừ biện pháp dùng vũ lực để thống nhất hòn đảo này.
Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Nhật Bản, ngày 23-5, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã hội đàm với Thủ tướng nước chủ nhà Kishida Fumio ở thủ đô Tokyo. Tại cuộc hội đàm, Tổng thống Biden tái khẳng định cam kết bảo vệ Nhật Bản, đồng thời tuyên bố liên minh Nhật Bản – Mỹ là “nền tảng” của hòa bình ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.
Về phần mình, Thủ tướng Kishida bày tỏ mong muốn Nhật Bản và Mỹ đi đầu thế giới trong việc đảm bảo Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và rộng mở dựa trên luật lệ.
Sau cuộc họp, phát biểu với báo chí, ông Kishida cho biết Mỹ và Nhật Bản “sẽ giám sát các hoạt động gần đây của hải quân Trung Quốc cũng như những diễn biến liên quan đến các cuộc tập trận chung giữa Trung Quốc và Nga”.
“Chúng tôi mạnh mẽ phản đối những nỗ lực nhằm thay đổi hiện trạng bằng vũ lực ở Biển Hoa Đông và Biển Đông. Hơn nữa, chúng tôi đồng ý cùng giải quyết các vấn đề khác nhau liên quan đến Trung Quốc như quyền con người”, ông Kishida nói.
Ngày 22-5, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã lên tiếng chỉ trích chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương của Mỹ.
“Cái gọi là chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương của Mỹ về bản chất là một chiến lược gây chia rẽ, kích động đối đầu và phá hoại hòa bình. Dù nó được gói ghém hay ngụy tạo thế nào, cuối cùng chắc chắn nó sẽ thất bại”, Tân Hoa xã dẫn lời ông Vương Nghị nói hôm 22-5.
Tuyên bố đưa ra trong bối cảnh ông Biden đến Tokyo trong chuyến công du 2 nước Hàn Quốc, Nhật Bản và dự Hội nghị thượng đỉnh QUAD (Bộ tứ kim cương) với lãnh đạo Nhật Bản, Ấn Độ, và Úc.
Tuy nhiên, ông Vương cho rằng Mỹ đang hướng tới mục tiêu “hình thành các nhóm nhỏ nhân danh tự do và cởi mở”, đồng thời muốn “kiềm chế Trung Quốc”.
“Điều đặc biệt nguy hiểm là Mỹ chơi ‘quân bài Đài Loan’ và ‘quân bài Biển Đông’ gây hỗn loạn tại khu vực”, ông Vương chỉ trích.
“6 bảo đảm” của Mỹ dành cho Đài Loan
Cuối tháng 8-2020, Mỹ cho biết đã giải mật tài liệu liên quan “6 bảo đảm” về an ninh từ thời tổng thống Ronald Reagan dành cho đảo Đài Loan vào năm 1982.
Theo Financial Times, những điểm quan trọng trong “6 bảo đảm” là: Không ấn định ngày chấm dứt việc bán vũ khí cho Đài Loan; Mỹ sẽ không đóng vai trò hòa giải giữa Bắc Kinh và Đài Loan; Mỹ sẽ không gây sức ép lên Đài Loan để đàm phán với Bắc Kinh.
3 điểm còn lại là: Mỹ không thay đổi lập trường lâu đời về vấn đề chủ quyền liên quan Đài Loan; Mỹ không tham vấn với Bắc Kinh về việc bán vũ khí cho Đài Loan và Mỹ không có kế hoạch sửa luật chứa cam kết giúp Đài Loan tự vệ.