Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin chỉ trích các hoạt động “khiêu khích và gây bất ổn” của Trung Quốc gần Đài Loan, trong khi bộ trưởng Nhật chỉ trích Nga, Trung Quốc và Triều Tiên phớt lờ luật quốc tế.
Trong bài phát biểu tại Đối thoại Shangri-La 2022 (SLD22) ở Singapore sáng nay 11-6, ông Austin nhấn mạnh chính sách của Mỹ với Đài Loan không thay đổi. Đó là phản đối mọi sự thay đổi hiện trạng bằng các hành động đơn phương và sử dụng vũ lực.
Trung Quốc xem Đài Loan là một phần lãnh thổ của nước này và không loại trừ khả năng sử dụng quân đội để thống nhất, yêu cầu các nước tôn trọng nguyên tắc Một Trung Quốc.
Trong bài phát biểu tại SLD22, ông Austin cho biết Mỹ tôn trọng nguyên tắc “Một Trung Quốc” nhưng sẽ tiếp tục theo đuổi các cách giúp Đài Loan có đủ năng lực phòng vệ.
“Chính sách của chúng tôi không thay đổi. Nhưng Trung Quốc có vẻ như không như thế”, bộ trưởng Mỹ nhấn mạnh.
Để chứng minh, ông Austin dẫn ra các động thái quân sự gần đây của Bắc Kinh gần đảo Đài Loan.
“Các động thái này bao gồm việc Trung Quốc điều động máy bay quân sự với số lượng kỷ lục bay gần Đài Loan trong những tháng gần đây. Họ làm điều đó gần như mỗi ngày”, vị bộ trưởng Mỹ dẫn chứng.
Với việc Trung Quốc ngày càng “quyết đoán hơn”, ông Austin cũng cho biết đã có sự gia tăng “đáng báo động” về số vụ chạm trán không an toàn và thiếu chuyên nghiệp giữa máy bay, tàu thuyền Trung Quốc với máy bay và tàu thuyền của các nước khác.
Vụ việc gần đây nhất là chiến đấu cơ Trung Quốc ngăn chặn các máy bay tuần thám của Úc và Canada trên Biển Đông, biển Hoa Đông – các vùng biển Bắc Kinh có yêu sách lãnh thổ vô lý. Theo bộ trưởng Mỹ, chính các hành động của Trung Quốc mới đang đe dọa hòa bình và an ninh Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.
“Duy trì hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan không chỉ mang lại lợi ích cho Mỹ mà còn cả thế giới”, ông Austin nêu vấn đề và cam kết Mỹ sẽ tiếp tục sát cánh cùng Đài Bắc.
Căng thẳng Mỹ – Trung đã tăng cao vì Đài Loan trong những tháng gần đây. Trong cuộc hội đàm trực tiếp đầu tiên bên lề SLD22 ngày 10-6, ông Austin và người đồng cấp Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa tiếp tục đối đấu vì vấn đề này.
Theo các quan chức Trung Quốc, ông Ngụy đã cảnh báo ông Austin rằng “nếu ai đó dám chia cắt Đài Loan khỏi Trung Quốc, quân đội Trung Quốc chắc chắn sẽ không ngần ngại phát động một cuộc chiến tranh bằng bất cứ giá nào”.
Tháng trước, Tổng thống Mỹ Joe Biden tuyên bố sẽ can dự nếu Đài Loan bị tấn công. Tuy nhiên Nhà Trắng sau đó giải thích rằng chính sách của Washington với vấn đề này không thay đổi.
Mỹ đã duy trì trạng thái mà nhiều nhà phân tích gọi là “sự mơ hồ chiến lược”, trong đó không nói rõ họ sẽ đứng ngoài hay can thiệp nếu có biến ở Đài Loan.