Đối thoại an ninh quốc phòng do Viện Nghiên cứu quốc tế (IIS) khởi xướng và tổ chức hàng năm vào thời gian từ ngày 10 đến 12 tháng 06 hàng năm tại khách sạn 5 sao Shangri-La ở Singapore. Vì vậy người ta thường gọi là Đối thoại Shangri-La. Năm 2020 và năm 2021 đối thoại Shangri-La bị hủy do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19.
Năm nay (2022) Đối thoại Shangri-La được tổ chức với quy mô lớn nhất với sự tham gia của 500 đại biểu đến từ 50 quuốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Đối thoại lần này được tổ chức trong bối cảnh thế giới có nhiều phức tạp về an ninh quốc phòng: Cuộc chiến Nga-Ukraine đã diễn ra hơn một trăm ngày. Nga bị Mỹ, EU và nhiều nước trừng phạt; Ukraine được Mỹ, EU và nhiều nước ủng hộ nhưng cũng đang phải chịu nhiều thiệt hại. Trung Quốc không tỏ thái độ bên nào và tuyên bố vẫn giữ quan hệ kinh tế với Nga. Kinh tế thế giới suy thoái trầm trọng, không chỉ giá dầu tăng cao mà nhiều mặt hàng tiêu dùng trở lên kham hiếm. Thế giới đang cảnh báo về nạn đói có thể xẩy ra ở nhiều nước, đặc biệt là ở những nước phải nhập khẩu lương thực.
Tình hình an ninh quốc phòng ở khu vực Thái Bình Dương diễn ra khá phức tạp. Trung Quốc gia tăng hoạt động quân sự ở khu vực biển quanh Đài Loan và Biển Đông, đồng thời tìm cách hợp tác với các nước quốc đảo ở Nam Thái Bình Dương mà điển hình là quốc đảo Solomon, uy hiếp trực tiếp đến an ninh của nước Úc. Mỹ và các nước cũng gia tăng hoạt động quân sự trên Biển Đông và vùng biển quanh Đài Loan. Mỹ bán nhiều vũ khí hiện đại cho Đài Loan bất chấp sự đe dọa và cảnh báo từ Trung Quốc.
Sự căng thẳng giữa Mỹ, các nước đồng minh với Trung Quốc hai năm qua gia tăng. Bộ Quốc phòng Mỹ-Trung hai năm qua gần như đóng băng về quan hệ, nên cuộc Đối thoại Shangri-La lần này là cơ hội để Bộ trưởng quốc phòng hai nước gặp nhau trực tiếp và thảo luận nhiều vấn đề an ninh quốc phòng cùng các nước khác.
Theo thông tin từ Lầu Năm góc về cuộc họp, Bộ trưởng quốc phòng Mỹ vẫn cam kết tôn trọng chính sách “Một Trung Quốc” nhưng yêu cầu tôn trọng hòa bình và ổn định ở eo biển Đài Loan và kêu gọi Trung Quốc kiềm chế, tránh các hành động gây bất ổn tình hình. Còn Bộ trưởng quốc phòng Trung Quốc lại quan điểm Đài Loan là một phần lãnh thổ Trung Quốc, phản đối việc Mỹ tiếp tục bán vũ khí cho hòn đảo này.
Hai Bộ trưởng cũng thảo luận về quan hệ quốc phòng cũng như các vấn đề an ninh trong khu vực và toàn cầu, nhưng người ta không hy vọng vào sự đồng thuận của họ.
H.B