Với những gì diễn ra, Đối thoại Shangri-La lần thứ 19 ở Singapore đã thành cuộc đấu khẩu thực sự giữa Mỹ và Trung Quốc. Nã vào nhau những lời đao búa, thế nhưng, hai cường quốc này đều cố gắng tranh thủ các nước ASEAN.
Với giới nghiên cứu chính trị quốc tế, Đối thoại Shangri-La, cho tới nay vẫn là diễn đàn an ninh quan trọng hàng đầu khu vực và quốc tế. Trong bối cảnh tình hình chính trị khu vực và thế giới diễn biến phức tạp, vượt qua khỏi mọi sự dự đoán như hiện nay, diễn đàn này càng trở nên quan trọng đặc biệt.
Nhiều người hy vọng rằng, từ cảnh tượng kinh hoàng của bom rơi, đạn nổ diễn ra tại Ukraine hơn 100 ngày qua, Đối thoại Shangri-La lần thứ 19 sẽ là nơi gặp gỡ của những ý tưởng thiện chí, vì một thế giới yên lành, hòa bình.
Nhưng màn đấu khẩu của Mỹ và Trung Quốc cho thấy, còn lâu, hy vọng trên mới thành sự thật.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin, trong bài phát biểu đề cập những bước đi tiếp theo trong chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương của Mỹ, đã chỉ trích đích danh Trung Quốc đã có những hành động “cưỡng ép, gây hấn và nguy hiểm, đe dọa sự ổn định xung quanh châu Á”; nhấn mạnh: “các động thái của Trung Quốc có nguy cơ phá hoại an ninh, ổn định và thịnh vượng ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương”; nhắc lại rằng “chính sách của Mỹ đối với Đài Loan vẫn là phản đối bất kỳ sự thay đổi đơn phương nào đối với hiện trạng”…
Đã khó chịu về những lời chỉ trích, về vấn đề Đài Loan, nhưng có lẽ, Trung Quốc cay cú nhất khi ông Austin bồi thêm rằng: “Chúng tôi sẽ làm phần việc của mình để giải quyết những căng thẳng này một cách có trách nhiệm”; cam kết “Mỹ sẽ sát cánh cùng các đối tác để chống lại mọi áp lực…”.
Trung Quốc cho rằng: với câu nói đó, Washington đã quá cao ngạo, vỗ ngực tự cho mình quyền của một kẻ đóng vai “sen đầm quốc tế” để duy trì một thứ gọi là “luật lệ” được áp đặt đơn phương – điều không thể chấp nhận trong một thế giới văn minh, hiện đại.
Ăn miếng trả miếng, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa, trong phát biểu tại diễn đàn, cùng với việc chỉ trích, cảnh bảo Washington đừng “nhúng mũi” vào Đài Loan – câu chuyện nội bộ của Trung Quốc – đã cáo buộc “Mỹ đang nỗ lực xây dựng một nhóm nhỏ riêng biệt dưới danh nghĩa một Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do, rộng mở để lôi kéo các quốc gia trong khu vực và nhắm mục tiêu vào một quốc gia cụ thể…Việc xây dựng một bức tường cao xung quanh sân của một nước và hình thành các hệ thống hoạt động tách rời nhau chỉ khiến thế giới thêm chia cắt”. Đặc biệt, ông Ngụy Phương Hòa nhấn mạnh rằng, Mỹ làm chỉ “làm suy yếu lợi ích chung của tất cả các quốc gia”.
“Quốc gia cụ thể” là quốc gia nào? Không nói ra, nhưng ai cũng biết, ông Ngụy Phương Hòa hàm ý nói khéo đến Trung Quốc.
“Các quốc gia trong khu vực” và “lợi ích chung của tất cả các quốc gia”, cụ thể là những quốc gia nào?
Có thể thêm vài bốn nước khác, nhưng ông Ngụy Phượng Hòa hẳn không thể để thiếu những quốc gia mà Bộ trưởng Austin nêu tên trong phát biểu tại Diễn đàn, là Indonesia, Singapore và Việt Nam.
Đối đầu nảy lửa; chỉ trích nhau chơi trò tiểu nhân, “lôi bè, kéo cánh”, vậy mà xem ra, tại diễn đàn này, hai cường quốc Mỹ và Trung Quốc đều cùng một mẹo: vừa khoe khoang, đe dọa, cảnh báo sẽ dùng sức mạnh, đồng thời, lại vừa phủ dụ, dùng con bài lợi ích để kéo các nước nhỏ về phía mình.
Mất cảnh giác và cả tin, rất có thể, có quốc gia sẽ phải trả giá đắt.
T.V