Hoa Kỳ từ lâu đã phụ thuộc vào khoáng sản chủ chốt của Trung Quốc để sản xuất đạn dược, nhưng trước tình hình căng thẳng leo thang Hoa Kỳ đang đối mặt với những thách thức về nguồn cung sản xuất vũ khí.
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ thông báo hôm thứ Ba (14/6) rằng Hoa Kỳ đã thiết lập Quan hệ Đối tác An ninh Khoáng sản với các nước đối tác để tăng cường chuỗi cung ứng các khoáng sản quan trọng. Tuy nhiên, antimon, một khoáng chất quan trọng cần thiết cho sản xuất vũ khí của Hoa Kỳ, hầu như phụ thuộc hoàn toàn vào Trung Quốc. Các chuyên gia quốc phòng cho rằng, bên cạnh việc bổ sung trữ lượng khoáng sản chiến lược đang cạn kiệt, Mỹ cần tìm và mở rộng các nguồn antimon thay thế, tăng cường sản xuất antimon trong nước và nhập khẩu buôn bán với các nước Trung Á.
Tờ Defense News của Mỹ ngày 8/6 đưa tin rằng Mỹ gần như phụ thuộc hoàn toàn vào Trung Quốc trong việc mua khoáng sản antimon, một nguyên liệu quan trọng để sản xuất đạn; nước này cũng phụ thuộc vào Nga, nhưng ở mức độ thấp hơn. Các thành viên Quốc hội của cả hai đảng đang tiến hành các hành động lập pháp để cố gắng giải quyết việc Hoa Kỳ phụ thuộc quá nhiều vào antimon của Trung Quốc.
Dự thảo luật của Ủy ban Dịch vụ Vũ trang Hạ viện Hoa Kỳ về Đạo luật Ủy quyền Quốc phòng cho năm tài chính 2023 , được công bố vào ngày 8/6, bao gồm các biện pháp giúp loại bỏ sự kiểm soát của Trung Quốc đối với chuỗi cung ứng antimon. Một báo cáo kèm theo dự luật sẽ yêu cầu người đứng đầu kho dự trữ quốc phòng Hoa Kỳ thông báo tóm tắt cho ủy ban về tình trạng của antimon trước tháng 10, cùng với “triển vọng 5 năm đối với các khoáng sản này và các lỗ hổng trong chuỗi cung ứng hiện tại và tương lai”.
Dự thảo cũng yêu cầu Bộ Quốc phòng xây dựng chính sách tái chế pin đã qua sử dụng để tái chế “kim loại quý, đất hiếm và các nguyên tố quan trọng chiến lược như coban và lithium vào chuỗi cung ứng hoặc dự trữ chiến lược của Hoa Kỳ”.
Các mỏ antimon ở Hoa Kỳ ngừng sản xuất, các khoáng sản dự trữ quốc phòng tiếp tục giảm
Antimon là một khoáng chất quan trọng chiến lược với nhiều mục đích sử dụng trong quân sự, bao gồm chì cứng được sử dụng trong sản xuất thuốc nổ, đạn và mảnh bom, mồi đạn, đạn đánh dấu, đạn xuyên giáp, pháo sáng, vũ khí hạt nhân, kính nhìn đêm, cảm biến hồng ngoại, quang học chính xác, ống ngắm laser, quân phục, v.v. Lớp ngoài của quân phục được phủ một lớp antimon giúp chống cháy và giảm thiểu sự phát hiện của tia hồng ngoại.
“Antimon là một khoáng chất rất quan trọng đối với sự phát triển của các linh kiện điện tử và nó là chất chống cháy. Nó được sử dụng để giảm ăn mòn và được sử dụng trong nhiều loại thiết bị điện tử và các hệ thống khác rất quan trọng đối với quân đội Hoa Kỳ”, ông Bradley Martin một đại tá Hải quân Hoa Kỳ đã nghỉ hưu, người hiện lãnh đạo Viện Chuỗi cung ứng An ninh Quốc gia của Tập đoàn RAND, nói với VOA.
Từ năm 2011 đến năm 2015, Trung Quốc sản xuất 75% đến 83% lượng antimon thô của thế giới. Đến năm 2021, Trung Quốc sẽ vẫn là nhà sản xuất antimon hàng đầu thế giới, chiếm 55% sản lượng khoáng sản toàn cầu, tiếp theo là Nga với 23% và Tajikistan với 12%.
Ông Martin nói rằng chi phí cao của ngành công nghiệp khai thác ở Hoa Kỳ và các tiêu chuẩn bảo vệ môi trường rất nghiêm ngặt là một trong những nguyên nhân dẫn đến sự phổ biến của antimon ở Trung Quốc, nhưng sự phụ thuộc này phải được kiềm chế trước khi nó trở thành một cuộc khủng hoảng.
“Bất cứ khi nào cần khai thác và di dời thứ gì đó khỏi mặt đất, nhân lực phải được chi trả và phải đánh giá thiệt hại đối với môi trường. Tại sao Hoa Kỳ lại để xảy ra tình trạng phụ thuộc (vào Trung Quốc)? Câu trả lời đơn giản là sự tiện lợi và chi phí. Mức độ phụ thuộc hiện tại là điều mà Hoa Kỳ cho phép xảy ra vì trước đây mọi người không biết lỗ hổng đó sẽ trở nên nghiêm trọng như thế nào và điều đó phải được sửa chữa”.
Dự trữ Quốc phòng Quốc gia chứa 42 nguyên liệu thô, trong đó có gần 200.000 pound antimon, theo nghiên cứu của Tổ chức Di sản, một tổ chức tư vấn của Washington. Kho dự trữ quốc phòng, nơi chứa khoảng 42 tỷ USD khoáng sản chiến lược khi bắt đầu Chiến tranh Lạnh năm 1952, đã giảm xuống còn 888 triệu USD vào năm ngoái.
Ngũ Giác Đài đã đệ trình dự thảo luật lên Quốc hội vào tháng 5, yêu cầu tài trợ 253,5 triệu USD trong Đạo luật Ủy quyền Quốc phòng để mua thêm khoáng sản cho kho dự trữ quốc phòng.
Tuy nhiên, bà Maiya Clark, một thành viên cấp cao tại Quỹ Di sản tập trung vào an ninh chuỗi cung ứng quốc phòng, nói với VOA, “Trong ngắn hạn, Hoa Kỳ chỉ cần dự trữ thêm antimon. Nhưng về lâu dài, Hoa Kỳ cần phải làm việc với đồng minh của mình để tìm các nguồn thay thế. Hoa Kỳ cũng có thể xem xét liệu có cần các nguồn trong nước hay không”.
Bà Clark cho biết Hoa Kỳ đã từng khai thác antimon ở Idaho, nhưng đã ngừng sản xuất vào những năm 1990. Đây có thể là câu trả lời cho vấn đề thiếu hụt antimon.
Trước khi Chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ, Hoa Kỳ cũng phụ thuộc nhiều vào Trung Quốc về nguồn cung cấp antimon. Khi Nhật Bản cắt đứt đường tiếp tế này, Hoa Kỳ phải tìm các nguồn thay thế. Một mỏ vàng có tên Stibnite ở trung tâm Idaho cuối cùng đã đáp ứng được 90% nhu cầu antimon của Hoa Kỳ và là chìa khóa để sản xuất thép vonfram cần thiết cho các hoạt động quân sự, nhưng sản lượng dần dần sụt giảm sau chiến tranh và bị đóng cửa hoàn toàn vào năm 1997.
Vào ngày 14/6, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã công bố Quan hệ Đối tác An ninh Khoáng sản, trong đó Hoa Kỳ, Canada, Úc, Pháp, Nhật Bản và các quốc gia khác sẽ hợp tác để bảo đảm an ninh nguồn cung cấp các khoáng sản quan trọng và hỗ trợ phân tích các dự án phát triển khoáng sản trọng điểm của các quốc gia khác và các công ty tư nhân.
Ông Brent M. Eastwood, biên tập viên quốc phòng và an ninh quốc gia của trang web về chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ “1945”, nói với VOA rằng Hoa Kỳ cũng cần tăng cường hợp tác với Trung Á trong việc thu mua quặng antimon, đặc biệt là nhà cung cấp antimon Tajikistan và Kyrgyzstan.
Ông Eastwood cho rằng Bộ Quốc phòng phải phối hợp với Bộ Ngoại giao, Quốc hội và Bộ Thương mại để có được tài trợ thông qua Đạo luật Ủy quyền Quốc phòng, và sau đó các cơ quan khác của Ngũ Giác Đài có thể kết nối để thiết lập các thỏa thuận antimon ở Trung Á bằng cách sử dụng các đại sứ quán địa phương và Bộ Thương mại Hoa Kỳ.
Ông nói: “Tôi nghĩ tất cả đều có thể làm được với sự hậu thuẫn của Hội đồng An ninh Quốc gia Toà Bạch Ốc (NSC).
Ngoài ra, ông Martin của Tập đoàn RAND tin rằng từ quan điểm khoa học, Cơ quan Dự án Nghiên cứu Tiên tiến Quốc phòng Hoa Kỳ (DARPA) và các công ty tư nhân có thể nghiên cứu phát triển các vật liệu quân sự có khả năng chống cháy và ăn mòn tương tự như antimon.
Trận chiến giữa Nga và Ukraine đang diễn ra ác liệt, Mỹ cần gấp rút tăng cường cơ sở công nghiệp đạn dược
Khi xung đột Nga-Ukraine và tình hình Ấn Độ-Thái Bình Dương leo thang, mối quan hệ giữa Mỹ với Trung Quốc và Nga liên tục căng thẳng, tính dễ bị tổn thương của chuỗi cung ứng đạn dược và kho dự trữ cũng trở thành chủ đề nóng. Một quan chức Ukraine đã cảnh báo rằng quân đội Ukraine sắp hết đạn và kêu gọi sự trợ giúp của quốc tế.
Bà Clark dự đoán: “Chiến tranh Ukraine đã làm tăng nhu cầu về đạn dược và nguồn cung cấp antimon toàn cầu. Giá antimon có khả năng tăng cao sẽ làm tăng chi phí sản xuất đạn dược”.
Ông Anthony Balladon, người đồng sáng lập công ty công nghệ khai thác Phoenix Tailings có trụ sở tại Massachusetts, Mỹ nói với VOA rằng cuộc chiến Ukraine là lời cảnh tỉnh đối với Hoa Kỳ để giảm bớt sự phụ thuộc vào các khoáng sản quan trọng của Trung Quốc.
“Tình hình ở Ukraine gần như làm nổi bật hoặc cung cấp một ví dụ rất tốt về mức độ phụ thuộc vào một chính phủ độc tài đối với các tài nguyên quan trọng có thể ảnh hưởng đến phản ứng (đối với chiến tranh) của phương Tây như thế nào. Nga kiểm soát phần lớn khí đốt đến châu Âu, ngăn chặn phần lớn phản ứng từ Đức và châu Âu nói chung, bởi vì họ không thể, hoặc ít nhất là không thể mạo hiểm mất nguồn cung cấp khí đốt trong giai đoạn đầu. Hãy tưởng tượng nếu Trung Quốc quyết định gây chiến với bất kỳ cường quốc phương Tây nào khác, những điều này sẽ không chỉ xảy ra với kim loại đất hiếm, mà còn với các vật liệu quan trọng khác”.
Bất kể cuộc khủng hoảng hiện tại nào, ông Martin cho rằng cơ sở công nghiệp để sản xuất vũ khí của Hoa Kỳ đòi hỏi một cuộc cải tổ có hệ thống và lâu dài, và đây là một vấn đề chính sách quốc gia cần được giải quyết khẩn cấp. “Không chỉ là về antimon, tôi nghĩ rằng tất cả các yếu tố cần thiết để sản xuất đạn dược đều rất quan trọng, bao gồm năng lực của nhà máy, lao động có tay nghề cao, bao gồm cả khả năng xử lý (nhu cầu) tăng đột biến, tất cả những lĩnh vực này đều thiếu sót và phải được giải quyết”.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gần đây đã ký lệnh ban hành “Đề cương các hành động quân sự phi chiến tranh (để khai triển thử nghiệm)”, sẽ được thực hiện vào ngày 15/6, yêu cầu ngăn chặn hiệu quả và giảm thiểu hiệu quả các nguy cơ, thách thức, đối phó với các tình huống khẩn cấp, đổi mới trong sử dụng các lực lượng quân sự, và chuẩn hóa việc tổ chức và thực hiện các hoạt động quân sự phi chiến tranh, v.v.
Ông Martin nói rằng mặc dù động thái của ông Tập Cận Bình có thể không phải là chuẩn bị cho chiến tranh, nhưng Trung Quốc đã nói rõ rằng họ sẽ không ngần ngại chiến đấu để chiếm lại Đài Loan. Mỹ sẽ không thể có được một số nguyên liệu thô nhất định từ Trung Quốc vào thời điểm đó và chỉ có thể sử dụng các kho dự trữ hiện có vào đầu chiến tranh và sau đó tăng cường sản xuất bom, đạn.
Khi được hỏi liệu nguồn cung cấp đạn dược của Hoa Kỳ có đủ cho một cuộc xung đột quân sự với Trung Quốc hay không, ông Martin nói, “Điều đó sẽ phụ thuộc vào thời gian của cuộc chiến và cách thức cuộc chiến diễn ra, nhưng cơ sở công nghiệp của Hoa Kỳ chắc chắn sẽ bị thách thức để sản xuất nhiều đạn dược mà chúng ta cần … bên cạnh khả năng tiếp cận nguồn nguyên liệu thô và [ứng phó] với bất kỳ loại khủng hoảng nào, đó là điều cần phải được xem xét và xem xét một cách tổng thể, và cơ sở công nghiệp về bom, đạn ở Hoa Kỳ cần được chú ý khẩn cấp”.
T.P