Đối thoại Shangri-La lần thứ 19 kết thúc đã 10 ngày. Vậy mà dư âm của sự kiện được coi là diễn đàn an ninh quốc tế quan trọng hàng đầu này vẫn còn vang vọng, nhất là câu chuyện Đài Loan.
Vấn đề Đài Loan từ nhiều năm nay, không chỉ “nóng” mà còn hết sức nhạy cảm trong mối quan hệ đối ngoại ba bên: Đài Loan – Trung Quốc – Mỹ.
Trung Quốc chưa khi nào thôi coi Đài Loan là phần lãnh thổ thiêng liêng, không thể tách rời, phải được thống nhất về đại lục. Nửa thế kỷ phát triển thần kỳ về kinh tế cũng là nửa thế kỷ Trung Quốc vươn mình thành một cường quốc quân sự hàng đầu, thách thức cả Mỹ. Sức mạnh đó càng khiến Trung Quốc ngày một thêm tự tin, quả quyết hơn việc hiện thực hóa mục tiêu thu hồi Đài Loan, kể cả bằng một giải pháp quân sự.
Thế nên Trung Nam Hải, vốn đã cay cú về việc Nhà Trắng, thời gian qua đồng ý bán cho Đài Bắc các thiết bị quân sự và vũ khí trị giá hàng tỷ USD; cay cú về tuyên bố của ông Biden rằng “Hoa Kỳ sẽ có hành động quân sự nếu Trung Quốc tấn công Đài Loan” ngay trước đó…, càng vô cùng khó chịu về những phát ngôn của phái đoàn Mỹ tại diễn đàn lần này, cũng về vấn đề Đài Loan. Những phát ngôn của Mỹ, Trung Quốc nhìn nhận như sự lên mặt, ăn nói trịch thượng của kẻ không biết điều, đạo đức giả.
Phái đoàn Mỹ đã nói gì?
Thì đây, lời ông Lloyd Austin, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ. Ông Austin là thuộc cấp, bố bảo dám nói khác ông Biden. Ông này nói rằng: Mỹ sẽ tiếp tục sát cánh với các đồng minh, bao gồm đảo Đài Loan.
Chưa dừng ở đó, ông Austin còn nhấn mạnh “Điều đó đặc biệt quan trọng khi Trung Quốc áp dụng cách làm hung hăng và cưỡng ép hơn đối với các yêu sách chủ quyền”; và: “Chúng tôi sẽ làm phần việc của mình để quản lý căng thẳng một cách có trách nhiệm, để ngăn ngừa xung đột, để theo đuổi hoà bình và thịnh vượng”.
Ngẫm cho cùng, có thể hiểu sự giận dữ của Trung Quốc. Phát ngôn thế, hóa ra Mỹ tự cho mình có quyền phán xét người khác như một vị quan tòa công minh, chính trực? Mỹ mà đủ tư cách dạy đạo đức người khác ư, khi từ đẩu đâu, nhân danh “tự do hàng hải” bổ nhào vào Biển Đông – khu vực mà Bắc Kinh coi là “đã có chủ” với yêu sách chủ quyền “đường 9 đoạn” do chính họ đưa ra?
Tuyên bố của Mỹ, dưới con mắt Trung Quốc, thêm một lần nữa như hành vi phá đám. Hành vi đó chỉ được việc, có lợi cho mấy quốc gia như Việt Nam, Philippines, Malaysia, Indonesia…- những quốc gia bấy lâu nay bị Trung Quốc cho là “ương bướng”, chống trả quyết liệt yêu sách “đường 9 đoạn” mà Trung Quốc đơn phương áp đặt và theo đuổi; theo đuổi ngay cả khi đã bị Tòa trọng tài PCA bác bỏ năm 2016 trong vụ kiện đình đám của Philippines.
Đối lại, trưởng phái đoàn Trung Quốc, ông Ngụy Phượng Hòa cảnh báo rằng: “Nếu bất kỳ ai dám tách Đài Loan khỏi Trung Quốc, quân đội Trung Quốc chắc chắn sẽ không chần chừ tiến hành một cuộc chiến, bất kể cái giá là gì”. Thậm chí, ông còn dùng ngôn từ mạnh mẽ hơn, rằng Trung Quốc sẽ “đập tan mọi âm mưu giành ‘độc lập cho Đài Loan’ và kiên quyết bảo vệ sự toàn vẹn của tổ quốc”…
“Đập tan…” – Đó là lời cảnh báo “mạnh mẽ nhất” của Trung Quốc – theo các nhà bình luận quốc tế.
Với những gì đã diễn ra, chẳng oan chút nào khi có người ví von rằng, màn đấu khẩu giữa hai siêu cường Trung Quốc và Mỹ tại Đối thoại Shangri-La lần thứ 19 vừa qua, có lẽ còn dữ dội hơn cả tiếng gầm đại pháo.
T.V