Khởi công từ năm 2011, dự án tuyến đường vào bản Cà Moong (xã Lượng Minh, H.Tương Dương, Nghệ An) đã phải dừng lại giữa chừng sau khi đã đầu tư 72 tỉ đồng vì không có vốn và hiệu quả kinh tế mang lại quá ít.
Tuyến đường nối từ bản Côi đến bản tái định cư Cà Moong (xã Lượng Minh) dài hơn 18 km, được khởi công từ năm 2011 bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước với kinh phí đầu tư khoảng 195 tỉ đồng. 167 hộ dân ở bản Cà Moong từng hy vọng con đường này sẽ giúp họ thoát khỏi cảnh bị cô lập giữa núi rừng và lòng hồ thủy điện Bản Vẽ sau khi thủy điện này tích nước. Thế nhưng, sau 11 năm khởi công, tuyến đường mới chỉ thi công nền đường và một vài hạng mục khác thì bỏ dở và “đắp chiếu” cho đến nay.
Không có đường bộ để đi, người dân bản Cà Moong muốn ra trung tâm xã phải mất 3 chặng, gồm khoảng 40 phút đi bộ ra bến đò, 30 phút chạy thuyền máy và thêm 10 phút chạy xe máy. Một người dân ở bản Cà Moong cho biết, khi chưa có thủy điện Bản Vẽ, người dân của bản có đường bộ để đi lại. Nhưng, sau khi đến khu tái định cư để nhường đất cho thủy điện Bản Vẽ làm lòng hồ chứa nước, người dân chỉ còn cách đi thuyền để ra trung tâm xã do đường đi trước đó đã bị chìm dưới lòng hồ.
Trong khi đó, con đường từ bản Côi vào bản Cà Moong làm dở dang rồi dừng nhiều năm nay nên người dân cũng không sử dụng được. Riêng vào mùa nắng có thể chạy xe máy hoặc đi bộ nhưng cũng rất khó khăn và mất rất nhiều thời gian, vì mặt đường quá xấu và nhiều điểm đã bị sạt lở. Do lâu ngày bỏ không, nền đường nhiều điểm đã bị mưa lũ làm xói lở, bị thu hẹp, cây cối mọc trở lại um tùm.
“Kinh phí đã bỏ ra để làm đường nếu dùng để mua thuyền cho người dân đi lại thì hiệu quả hơn nhiều”, một người dân ở bản Cà Moong nói.
Kiến nghị “khai tử”
Ông Vi Văn Hùng, Phó chủ tịch UBND xã Lượng Minh, cho biết do dự án làm dở dang, địa hình núi dốc nên hiện nay nhiều đoạn đường đã mở vào bản Cà Moong cũng đã bị sạt lở, hỏng nền đường. Chạy xe máy cũng rất khó khăn và nguy hiểm nên người dân phải chọn phương án đi lại bằng thuyền. Người dân ở đây đều là người dân tộc Khơ Mú và Thái nên cuộc sống rất khó khăn.
“Xã đã nhiều lần kiến nghị huyện, tỉnh bố trí nguồn vốn để thi công tiếp, nhưng nhiều năm rồi vẫn chưa thể thi công tiếp do kinh phí quá lớn. Chúng tôi cũng mong muốn nếu không có kinh phí để thi công đường, thì cho cải tạo lại nền đường đất để người dân có thể chạy xe máy, nhưng đến nay vẫn chưa thể bố trí được kinh phí”, ông Hùng nói.
Theo ông La Văn Thái, Trưởng phòng Kinh tế – Hạ tầng H.Tương Dương, dự án này được thiết kế theo tiêu chuẩn đường cấp 6 miền núi với tổng chiều dài hơn 18 km. Công trình mới chỉ bố trí, giải ngân hơn 72 tỉ đồng. Ban đầu, dự án dự kiến hoàn thành trong vòng 30 tháng nhưng do không bố trí được nguồn vốn, công trình phải dừng thi công. Đến nay, dự án mới chỉ hoàn thành xong hạng mục nền đường và một số công trình trên tuyến, các hạng mục còn lại như mặt đường, cống, hệ thống an toàn giao thông… chưa thi công. Do không bố trí được vốn, năm 2021, UBND H.Tương Dương đã có văn bản đề nghị UBND tỉnh Nghệ An và Sở KH-ĐT Nghệ An xem xét cho dừng thực hiện dự án.
Ai chịu trách nhiệm ?
Ông Nguyễn Văn Hải, Bí thư Huyện ủy Tương Dương, cho biết dự án phải dừng do kinh phí quá lớn và thuộc trường hợp phải cắt giảm đầu tư công theo Nghị quyết 11/2011 của Chính phủ. Hiện H.Tương Dương đang chờ bố trí lồng ghép nguồn vốn từ các chương trình khác để làm nhưng cũng rất khó khăn vì nguồn vốn quá hạn hẹp.
Ông Hải cũng thừa nhận dự án này kinh phí quá lớn, rất tốt về mặt xã hội nhưng hiệu quả kinh tế chưa cao vì chỉ phục vụ cho người dân 1 bản, trong khi người dân đang có đường sông để đi lại. Ông Hải cũng cho rằng, chủ đầu tư thủy điện Bản Vẽ cũng phải chịu trách nhiệm trong dự án này, do sau khi di dời dân theo hình thức di vén (di dân từ vùng thấp lên cao), chủ đầu tư gần như bỏ mặc, nhà nước đã phải bỏ tiền để làm con đường này cho dân đi, nhưng dự án đã phải dừng vì thiếu vốn.
T.P