Cuối tháng 6, nhiều người lấy làm ngạc nhiên, thậm chí khâm phục ông Joko Widodo – tổng thống Indonesia – thăm Ukraine, cho rằng, thế mới là nhà lãnh đạo có trách nhiệm.
Thì hẳn trách nhiệm rồi. Không thế, việc gì ông Joko Widodo phải tới thủ đô Kiev của Ukraine lúc bom rơi đạn nổ đầy trời? Quan ngại cho an toàn của ông đã đành, bên cạnh đó, còn là an toàn cho người vợ xinh đẹp cùng tham gia chuyến đi gấp gáp, ngắn ngủi.
Riêng cái sự đáp máy bay xuống Ba Lan, sau đó, mới đi bằng tàu hỏa tới Kiev; rồi chỉ sau có 1 ngày, lộn trở về Ba Lan, cũng bằng phương tiện ấy, đủ thấy cánh tùy tùng đã phải vất vả như thế nào để tổ chức chuyến đi cho nhà lãnh đạo nước ngoài đầu tiên tới Ukraine, từ khi cuộc chiến nổ ra.
Tại đây, cùng với gặp tổng thống Ukraine Zelensky, ông cùng phu nhân đã thăm – một thị trấn Irpin cách thủ đô Kiev 21km về phía Tây Bắc, bị ảnh hưởng bởi xung đột; thăm một bệnh viện ở Kiev để phân phát các gói hàng viện trợ…
Những gì chứng kiến chắc chắn đã khiến ông mủi lòng, cảm thấy trách nhiệm của mình nặng nề hơn trong việc góp phần vãn hồi hòa bình cho người dân quốc gia đau thương này.
Từ Ba Lan, ông Widodo cấp tốc bay tới Nga gặp Tổng thống Putin. Thêm một chuyến thăm hối hả và cấp tốc, mục đích của nó, không gì khác ngoài việc trực tiếp đưa lời kêu gọi Điện Kremlin ngừng bắn và tháo gỡ những ách tắc làm gián đoạn nguồn cung lương thực của Ukraine…
Rõ ràng, sứ mệnh của ông Widodo cực kỳ khó khăn trước một ông Putin rắn như thép. Chính ông cũng ý thức được điều đó với lời than thở rằng: “Mặc dù điều đó (ngừng bắn) rất khó để đạt được, nhưng tôi vẫn muốn nhấn mạnh tầm quan trọng của một giải pháp hòa bình”.
Khỏi phải nhắc lại trách nhiệm, nỗ lực của ông Widodo trong việc làm tắt lò lửa chiến tranh. Tuy nhiên, bên cạnh đó còn những nguyên cớ khác.
Ông Widodo là Chủ tịch luân phiên của G20 năm nay, đồng thời là 1 trong 6 nhà lãnh đạo đứng đầu Nhóm Ứng phó Khủng hoảng Toàn cầu (GCRG) của Liên Hợp Quốc.
Một nhà lãnh đạo nhạy cảm, ông thừa hiểu cuộc chiến tại Ukraine nổ ra, ngoài sự tàn khốc, gây tác động nhiều mặt trên phạm vi toàn cầu, nó còn gây trở ngại cho Indonesia trong vai trò Chủ tịch Chủ tịch luân phiên của G20 năm 2022, trong đó, có việc đăng cai tổ chức Hội nghị thượng đỉnh G20 tại Bali vào tháng 11 tới, vì cuộc xung đột gây đảo lộn chương trình nghị “Cùng nhau khôi phục, phục hồi mạnh mẽ hơn” theo sáng kiến của nước chủ nhà.
Tuy nhiên, cái khó ló cái khôn. Cuộc xung đột lại mở cơ hội nâng cao hình ảnh cho Jakarta, nếu biết chuyển hướng nội dung nghị sự vào việc thúc đẩy hòa bình.
Với tầm nhìn xa, Jakarta đã chuẩn bị và tận dụng mọi thời cơ, điều kiện để nâng cao hình ảnh và vị thế Indonesia trên trường quốc tế, qua trọng trách này. Chuyến ngoại giao kết nối con thoi tới Ukraine và Nga là những sự kiện như vậy, chưa kể, nó còn liên quan tới việc củng cố uy tín cá nhân của Widodo trên chính trường, cả quốc tế và quốc nội.
Liên quan tới Nga và Ukraine, được biết, từ tháng 4, bất chấp sức ép đe dọa tẩy chay của phương Tây, ông Widodo đã tỏ ra là nhà lãnh đạo đầy bản lĩnh khi chính thức mời ông Putin tham dự hội nghị thượng đỉnh G20. Sau hơn 2 tháng, ông Putin đã có hồi đáp, cam kết tham dự sự kiện.
Đồng thời, nhà lãnh đạo Indonesia cũng mời kẻ thù của ông Putin là tổng thống Ukraine Zelensky tham dự Hội nghị. Được biết, ông Zelensky cũng đã nhận lời mời, chỉ còn lăn tăn giữa việc dự trực tiếp hay gián tiếp qua trực tuyến.
Tuần đầu tháng 7 này, Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20 FMM) tại Bali, Indonesia được coi là một thất bại khi không ra được thông cáo chung như thường thấy. Tuy nhiên, so với nó, Hội nghị thượng đỉnh G20 có tầm vóc lớn hơn rất nhiều. Với những nỗ lực lớn lao của cá nhân tổng thống Widodo và nước chủ nhà, với một chủ đề thiết thực trong bối cảnh hiện nay, lại được sự cổ vũ, ủng hộ của Mỹ và nhiều cường quốc, nhiều người đang lạc quan rằng, đây sẽ là một dấu ấn ngoại giao không chỉ của riêng quốc đảo Indonesia mà còn là của thế giới.
T.V