Nhà Trắng đã triệu tập đại sứ Trung Quốc tại Mỹ Tần Cương để lên án các hành động leo thang của Bắc Kinh quanh đảo Đài Loan, đồng thời khẳng định Mỹ không thay đổi chính sách ‘Một Trung Quốc’ cũng như không mong xung đột nổ ra.
“Chúng tôi đã triệu tập đại sứ Tần Cương đến Nhà Trắng ngày 4-8 để trao phản đối qua đường ngoại giao những hành động khiêu khích của Trung Quốc”, phát ngôn viên Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ John Kirby xác nhận với tờ Washington Post tối 5-8 (giờ Việt Nam).
Một quan chức Nhà Trắng không nêu tên tiết lộ ông Kurt Campbell, điều phối viên của Nhà Trắng cho các vấn đề ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, đã gặp nhà ngoại giao Trung Quốc để nêu rõ quan điểm.
Tại cuộc gặp, phía Mỹ chỉ trích hành động của Bắc Kinh là “vô trách nhiệm” và đi ngược lại mục tiêu lâu dài của các bên là duy trì hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan.
Nhà Trắng cũng nhắc lại với ông Tần Cương rằng họ muốn giữ mọi đường dây liên lạc mở và không có gì thay đổi trong quan điểm của Mỹ đối với chính sách “Một Trung Quốc”.
“Chúng tôi đã nói rõ với phía Trung Quốc là Mỹ đã chuẩn bị sẵn sàng cho những gì mà Bắc Kinh có thể làm”, ông Kirby tường thuật lại cuộc gặp, đồng thời cho biết Washington không tìm kiếm xung đột ở khu vực và sẽ tiếp tục hoạt động theo luật quốc tế ở các vùng biển, vùng trời Tây Thái Bình Dương.
Trung Quốc tổ chức tập trận từ ngày 4 đến 7-8 ở 6 vùng biển quanh đảo Đài Loan để đáp trả chuyến thăm Đài Loan của Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi.
Bà Pelosi đến Đài Bắc tối 2-8 và rời đi vào chiều hôm sau. Chuyến đi không báo trước của bà nằm trong chuyến công du 4 nước châu Á là Singapore, Malaysia, Hàn Quốc và Nhật Bản bắt đầu từ ngày 1-8.
Theo Cơ quan phòng vệ Đài Loan, chỉ tính riêng trong ngày 5-8 đã có 68 máy bay quân sự và 13 tàu chiến băng qua đường trung tuyến giả định trên eo biển Đài Loan.
Phía Đài Loan cũng cho biết tính đến thời điểm hiện tại Trung Quốc đã bắn 11 tên lửa đạn đạo vào vùng biển ngoài khơi bờ biển đông bắc và tây nam hòn đảo này.
“Chúng tôi không muốn leo thang hay đối đầu với ai. Chúng tôi chỉ quyết tâm bảo vệ lãnh thổ và người dân của mình”, Cơ quan phòng vệ Đài Loan khẳng định trên Twitter ngày 5-8.
Trung Quốc bác bỏ ranh giới trên biển do Đài Bắc đưa ra, với lý do Đài Loan là một tỉnh của nước này và đảo Đài Loan là một phần lãnh thổ không thể tách rời.
Nhà Trắng đã tìm cách giảm leo thang căng thẳng với Trung Quốc trước và trong chuyến thăm Đài Loan của bà Pelosi. Mặc dù công khai tuyên bố chủ tịch Hạ viện Mỹ có quyền đến Đài Bắc, một số quan chức cấp cao trong Nhà Trắng vẫn thấy không hài lòng vì thời điểm diễn ra.
Theo Washington Post, những e ngại và phản đối xuất phát từ thực tế căng thẳng Mỹ – Trung đã ở mức cao và Washington đang tìm kiếm sự hợp tác của Trung Quốc trong cuộc chiến ở Ukraine cũng như các vấn đề khác.