Trong chiến tranh thế giới thứ hai, Mỹ và Trung Hoa Dân Quốc là đồng minh chống Nhật. Khi Trung Hoa Dân Quốc chịu thất bại trước Đảng Cộng sản Trung Quốc buộc phải chạy ra Đài Loan, Mỹ làm hậu thuẫn bảo vệ Đài Loan và đưa Đài Loan thành thành viên Liên Hiệp Quốc.
Chiến tranh Triều Tiên bùng nổ, Mỹ giúp Nam Triều Tiên, Trung Quốc giúp Bắc Triều Tiên và thỏa thuận chia cắt Triều Tiên thành hai Quốc gia. Quan hệ Mỹ – Trung là quan hệ thù địch, Trung Quốc luôn gọi Mỹ là “con hổ giấy”.
Đến đầu những năm bảy mười của Thế kỷ XX, Mỹ sa lầy trong cuộc chiến tranh ở Việt Nam, để hạn chế sự ủng hộ của Trung Quốc với Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Mỹ tìm cách làm thân với Trung Quốc. Để lấy lòng Trung Quốc Mỹ sẵn sàng hy sinh đồng minh thân cận, vận động đưa Đài Loan ra khỏi Liên Hợp Quốc và đưa Trung Quốc vào là một trong năm thành viên thường trực Hội Đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, công nhận yêu cầu của Bắc Kinh là một Trung Quốc.
Năm 1974 để tiếp tục lấy lòng Trung Quốc, Mỹ lại sẵn sàng hy sinh quyền lợi của đồng minh thân cận nhất ở khu vực Đông Nam Á, đã làm ngơ để Trung Quốc chiếm trọn quần đảo Hoàng Sa do Việt Nam Cộng hòa đang quản lý.
Năm 1979, hậm hực với việc thất bại ở Việt Nam, Mỹ đã làm ngơ để Trung Quốc giúp Khơ me đỏ tấn công biên giới Tây Nam của Việt Nam, giết hại tàn khốc dân thường và trẻ em Việt Nam. Việt Nam giúp lực lượng kháng chiến Campuchia tiêu diệt chế độ diệt chủng Khơ me đỏ, Mỹ lại vào hùa với Trung Quốc, bất chấp đạo lý và pháp lý lên án Việt Nam xâm lược Campuchia. Sau đó Mỹ tiếp tục cùng Trung Quốc giúp đỡ lực lượng lưu vong của Khơ me đỏ chống lại nhân dân Campuchia. Còn Trung Quốc thì tuyên bố đã giúp Mỹ trả món hận thất bại ở Việt Nam.
Cũng trong thời gian này Mỹ triệt để khai thác mối bất hòa giữa Trung Quốc và Liên xô. Mỹ coi Liên xô là đối thủ số một, tìm mọi cách giúp Trung Quốc. Nền kinh tế, công nghệ Trung Quốc còn thua xa Mỹ và Liên xô, Trung Quốc cũng lợi dụng để đưa người sang Mỹ học hỏi, lôi kéo doanh nghiệp Mỹ đầu tư vào Trung Quốc.
Liên xô tan rã, nước Nga suy yếu, Trung Quốc vươn lên thành nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đầu tư mạnh mẽ cho quân sự trực tiếp cạnh tranh vị trí đứng đầu thế giới của Mỹ. Mỹ nhận ra nguy cơ này khi đã quá muộn.
Hai đời Tổng thống Mỹ gần đây tìm cách hạn chế sự trỗi dậy của Trung Quốc. Tuy vẫn thừa nhận yêu sách một Trung Quốc nhưng cam kết bảo vệ Đài Loan trước sự đe dọa của Trung Quốc là sẽ sát nhập Đài Loan vào đại lục bằng mọi giá.
Trong vòng một tháng, Chủ tịch Hạ viện, sau đó là đoàn nghị sỹ Mỹ nối tiếp nhau thăm Đài Loan bất chấp sự phản đối gay gắt của Trung Quốc. Để bảo vệ cho hai chuyến thăm này Mỹ đưa tàu sân bay, tàu chiến vào vùng biển Hoa Đông. Còn Trung Quốc tổ chức liên tục các cuộc diễn tập quân sự quanh vùng biển Đài Loan, hàng chục máy bay Trung Quốc áp sát không phận của Đài Loan và tuyên bố cả Mỹ và Đài Loan phải trả giá.
Chính chính sách giúp Trung Quốc phát triẻn, giúp Trung Quốc trở thành thành viên thường trực Hội đồng Bảo an, gạt Đài Loan khỏi Liên Hợp Quốc của Mỹ lại trở thành cái gọi là :gậy ông đập lưng ông”.
H.B