Báo cáo mới đây của một trường đại học Mỹ cho rằng giới lãnh đạo quân sự Trung Quốc và Nga có thể có chung một điểm yếu vốn đã làm suy giảm sức mạnh của lực lượng Nga tại Ukraine.
Theo báo cáo mới của Đại học Quốc phòng (ở Washington DC, Mỹ), một thực tế có thể trở thành “gót chân Achilles” của Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc là lực lượng này không có chương trình huấn luyện xuyên binh chủng (cross-training), CNN đưa tin ngày 16.9.
Các nhà nghiên cứu đã xem xét lý lịch của hơn 300 sĩ quan hàng đầu PLA ở cả 5 binh chủng – lục quân, hải quân, không quân, lực lượng tên lửa và lực lượng hỗ trợ chiến lược – trong 6 năm từ 2015 đến 2021. Họ nhận thấy rằng trong mọi binh chủng, các chỉ huy không có kinh nghiệm hoạt động ở bất cứ lĩnh vực nào ngoài binh chủng mà họ đã bắt đầu sự nghiệp.
Nói cách khác, các quân nhân PLA nếu là lính lục quân sẽ luôn là lính lục quân, lính hải quân sẽ luôn là lính hải quân, hiếm khi họ bước ra ngoài binh chủng của mình. Điều này trái ngược hoàn rõ ràng với quân đội Mỹ, nơi việc huấn luyện xuyên binh chủng là yêu cầu bắt buộc theo luật từ năm 1986.
Báo cáo, dài 73 trang, nói rằng “sự cứng nhắc… này có thể làm giảm hiệu quả của Trung Quốc trong các cuộc xung đột trong tương lai”, đặc biệt là trong các cuộc xung đột đòi hỏi sự phối hợp hành động giữa các binh chủng ở mức độ cao. Báo cáo cũng cho rằng PLA có thể sẽ bị sa lầy bởi cùng một kiểu vấn đề mà các đồng nhiệm Nga đã gặp phải ở Ukraine, “nơi mà mức độ gắn kết giữa các lực lượng về tổng thể còn thấp”.
Theo các nhà phân tích, các lực lượng mặt đất của Nga đã thiếu sự che chắn trên không khi di chuyển trước cuộc phản công của Ukraine ở Kharkiv gần đây. Trước đó trong chiến sự, các vấn đề hậu cần đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng tiếp tế của quân đội Nga.
Theo tác giả của báo cáo Joel Wuthnow, các lãnh đạo cấp cao của PLA có thể gặp phải những vấn đề tương tự do họ không được huấn luyện xuyên binh chủng.
Ông Carl Schuster, cựu giám đốc hoạt động tại Trung tâm Tình báo Hỗn hợp thuộc Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương của Mỹ ở Hawaii, cho biết báo cáo mới “là đánh giá tốt nhất về vị trí và hướng đi của Trung Quốc mà tôi từng thấy”.
Tuy nhiên, ông cảnh báo không nên sử dụng những kết luận này để dự đoán về cách PLA có thể chiến đấu trong một cuộc chiến giống Ukraine vì lực lượng này có nhiều lợi thế khác so với quân đội Nga. Ông cho biết Trung Quốc huấn luyện tân binh tốt hơn và không còn dựa vào lính nghĩa vụ, trong khi “lính nghĩa vụ 7 tháng chiếm 80-85% lực lượng tại ngũ” của quân đội Nga.
Ông Schuster, người hiện giảng dạy tại Đại học Thái Bình Dương Hawaii, ước tính rằng Trung Quốc kém Mỹ khoảng 4 hoặc 5 năm về khả năng phối hợp binh chủng – nhưng cảnh báo các cuộc tập trận gần đây “cho thấy họ có thể đang bắt kịp”.
T.P