Các nhà phân tích cho biết hải quân Trung Quốc đang gặp khó khăn trong việc đào tạo phi công lái máy bay chiến đấu trên tàu sân bay.
South China Morning Post ngày 1.10 dẫn lại bài đăng trên tạp chí quân sự Trung Quốc Ordnance Industry Science Technology cho biết hải quân nước này đang thiếu phi công lái máy bay chiến đấu trên tàu sân bay. Hiện hải quân Trung Quốc là hải quân mạnh thứ hai thế giới với hai tàu sân bay trong biên chế và một tàu khác vừa được hạ thủy vào tháng 6.
Thiếu máy bay huấn luyện
Hải quân của quân đội Trung Quốc (PLA) đã đẩy nhanh các chương trình đào tạo phi công lái máy bay chiến đấu trên tàu sân bay kể từ khi đưa vào vận hành tàu sân bay đầu tiên mang tên Liêu Ninh. Tuy nhiên, việc không có máy bay huấn luyện được thiết kế đặc biệt cho các hoạt động trên tàu sân bay đã cản trở tiến độ đào tạo.
Theo chuyên gia hải quân Lý Khiết (Li Jie) tại Bắc Kinh, với việc Phúc Kiến, tàu sân bay thứ ba và là tàu sân bay tiên tiến nhất của Trung Quốc, bắt đầu thử nghiệm trên biển vào tuần trước, PLA cần ít nhất 200 phi công lái máy bay chiến đấu để vận hành 130 máy bay trên tàu.
Tàu Phúc Kiến được trang bị máy phóng điện từ tiên tiến, tương tự máy phóng máy bay trên tàu sân bay Gerald R Ford của Mỹ. Trong khi đó, hai tàu sân bay đầu tiên của Trung Quốc có đường băng cất cánh dạng nhảy cầu (ski-jump). Điều này nghĩa là hải quân Trung Quốc phải học cách sử dụng một hệ thống phóng mới.
“Việc này đầy thách thức, vì thiết kế máy bay và đào tạo phi công là một trong những công nghệ cốt lõi khó và phức tạp nhất thế giới. Không ai chia sẻ công nghệ này”, ông Lý nói.
Các phi công của hải quân PLA sử dụng máy bay JL-9G do Trung Quốc sản xuất. Đây là máy bay hai chỗ ngồi một động cơ được ra mắt lần đầu vào năm 2011 để huấn luyện cho tàu sân bay. Tuy nhiên, JL-9G không thể dùng để mô phỏng thao tác hạ cánh khẩn cấp trên sàn đáp của tàu sân bay vì quá nhẹ và quá chậm. Vì vậy, JL-9G chỉ có thể được dùng huấn luyện trên đất liền.
Máy bay chiến đấu trên tàu sân bay duy nhất của Trung Quốc, chiếc J-15 Flying Shark hai động cơ một chỗ ngồi, được mệnh danh là máy bay chiến đấu trên tàu sân bay nặng nhất thế giới.
J-15 Flying Shark có trọng lượng rỗng 19,3 tấn và tốc độ tối đa Mach 2,4 – hơn 2.960 km/giờ. Trong khi đó, tổng trọng lượng của máy bay huấn luyện JL-9G là 7,8 tấn và tốc độ tối đa Mach 1,05.
Học hỏi từ Mỹ
“Trong vài thập kỷ qua, quân đội Mỹ đã sử dụng máy bay T-45 Goshawk đủ tiêu chuẩn trên tàu sân bay để đào tạo các học viên phi công của mình. Giờ đây, Mỹ đã phát triển máy bay T-7A Red Hawk tiên tiến hơn, được trang bị động cơ phản lực đốt sau General Electric F404 mạnh mẽ hơn, giúp việc huấn luyện phi công chiến đấu trên tàu hiệu quả hơn”, theo báo cáo của Ordnance Industry Science Technology.
T-7A có đuôi thẳng đứng hình chữ V, tương tự máy bay chiến đấu chủ lực F/A-18 Hornet trên tàu sân bay của hải quân Mỹ. T-7A được tạo ra để huấn luyện phi công Mỹ lái máy bay thế hệ thứ tư, thứ năm và dự kiến đi vào hoạt năm 2024.
“PLA không có điều kiện sở hữu máy bay huấn luyện như T-45. Vì vậy, quá trình đào tạo trên tàu sân bay của các học viên phi công Trung Quốc hoàn toàn dựa vào việc lái J-15. Điều này đặt ra thách thức lớn trong việc cải thiện kỹ năng bay của họ (vì không có huấn luyện viên ngồi sau)”, Ordnance Industry Science Technology nhận định.
Hai máy bay chiến đấu J-15 từng bị rơi vào tháng 4.2016, khiến một người chết và một người bị thương nặng.
Ông Châu Thần Minh (Zhou Chenming), nhà nghiên cứu tại Bắc Kinh, cho biết Trung Quốc vẫn đang thử nghiệm loại máy bay J-15S hai chỗ ngồi. Đây là cách tiếp cận tương tự quân đội Mỹ khi họ biến F-15 Eagle thành các phiên bản khác nhau, bao gồm cả máy bay F-15E Strike Eagle hai chỗ ngồi.
“Đây là vấn đề gây lo ngại mới đối với máy bay hiện đại. Phi công ngồi ghế sau là người điều khiển vũ khí. Trung Quốc đã cố gắng học hỏi từ tất cả những điểm vượt trội của quân đội Mỹ, đặc biệt là cách đào tạo các phi công có khả năng điều khiển máy bay trên tàu sân bay”, ông Châu nhận định.
T.P