Các quan chức Ukraine đã bày tỏ tâm trạng sốc trước những đề xuất của một nghị sĩ đảng Cộng hòa rằng hỗ trợ trong tương lai cho Ukraine có thể bị hạn chế nếu đảng này giành lại quyền kiểm soát Hạ viện trong cuộc bầu cử giữa kỳ tại Mỹ vào tháng 11 tới.
Theo tờ Financial Times, đầu tuần này, lãnh đạo phe thiểu số đảng Cộng hòa tại Hạ viện Kevin McCarthy nói với Punchbowl News: “Tôi nghĩ mọi người sẽ rơi vào tình trạng suy thoái và họ sẽ không viết séc trắng cho Ukraine”.
Ông David Arakhamia, lãnh đạo đảng cầm quyền Ukraine tại Quốc hội, nói với tờ Financial Times ngày 19/10: “Thành thật mà nói, chúng tôi rất sốc khi nghe những bình luận này của ông McCarthy”.
Ông nói thêm: “Chỉ vài tuần trước, phái đoàn của chúng tôi đã đến thăm Mỹ và có cuộc gặp với ông McCarthy. Chúng tôi được đảm bảo rằng ủng hộ lưỡng đảng dành cho Ukraine trong cuộc xung đột với Nga sẽ vẫn là ưu tiên hàng đầu ngay cả khi họ giành chiến thắng trong cuộc bầu cử”.
Trong khi đó, ông Oleg Nikolenko, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Ukraine, nói thêm rằng Ukraine đang trông cậy vào sự hỗ trợ liên tục của lưỡng đảng Mỹ.
Quốc hội Mỹ đã thông qua hàng tỷ USD tiền viện trợ cho Ukraine kể từ khi bắt đầu cuộc xung đột. Gần đây nhất là gói 12,3 tỷ USD trong khuôn khổ dự luật chi tiêu nhằm ngăn chặn chính phủ Mỹ phải đóng cửa.
Tuy nhiên, đã xuất hiện chia rẽ đảng phái về vấn đề này. Vào tháng 5, 11 thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa và 57 hạ nghị sĩ đảng Cộng hòa đã phản đối yêu cầu hỗ trợ an ninh trị giá 40 tỷ USD cho Ukraine. Các nhà lập pháp và nhà phân tích dự báo bất đồng nội bộ của đảng Cộng hòa sẽ gia tăng trong Quốc hội tiếp theo, đặc biệt là khi cuộc bầu cử năm 2024 đến gần.
Ông Michael McCaul, thành viên đảng Cộng hòa trong Ủy ban Đối ngoại Hạ viện, nói rằng đảng Cộng hòa vẫn ủng hộ viện trợ cho Ukraine nhưng muốn giám sát nhiều hơn.
Ông Josh Hawley, thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa, cho biết trong một tuyên bố ngày 19/10: “Mỹ đã chi viện trợ cho Ukraine nhiều hơn tất cả các đồng minh châu Âu cộng lại nhưng lại không có hoạt động giám sát đáng kể nào. Điều này thật ngớ ngẩn và không bền vững”.
Chính quyền của Tổng thống Joe Biden đã nói rằng mặc dù họ dự báo cuộc xung đột cuối cùng sẽ kết thúc tại bàn đàm phán, nhưng các quan chức thấy không có triển vọng đàm phán ngay lập tức và sẽ tiếp tục viện trợ sát thương để củng cố sức mạnh cho Ukraine.
Các nhà phân tích nói thêm trong trường hợp đảng Cộng hòa giành lại Hạ viện, chính quyền Mỹ có thể tìm cách tranh thủ thông qua một gói hỗ trợ lớn trong thời gian trước khi quyền kiểm soát thuộc về đảng Cộng hòa.
Về phần mình, các quan chức châu Âu cho biết họ lưu ý tới những bình luận của ông McCarthy, nhưng nhận định những lời nói này không phải là khởi đầu của một thay đổi chính sách thực sự.
Ông Hanno Pevkur, Bộ trưởng Quốc phòng Estonia, đã đến thăm Washington trong tuần này và cho biết ông đã nói với các thành viên Cộng hòa Mỹ rằng ủng hộ Ukraine có nghĩa là duy trì trật tự quốc tế.
Trái lại, ông Eric Edelman, cố vấn tại Trung tâm Đánh giá Chiến lược và Ngân sách, cho rằng ông có cảm nhận xấu về chia rẽ nổi lên trong đảng Cộng hòa nhưng ông hy vọng rằng Mỹ sẽ tiếp tục hỗ trợ Ukraine.
T.P