Việc đảng Cộng hoà giành được 218 trên tổng số 435 ghế tại Hạ viện, ngưỡng tối thiểu cần thiết để kiểm soát cơ quan lập pháp này, sẽ khiến chính phủ Mỹ đối mặt 2 năm chia rẽ trong chính trường khi đảng Dân chủ của Tổng thống Joe Biden vẫn giữ được Thượng viện.
Theo Reuters, nhiều khả năng ông Kevin McCarthy của đảng Cộng hòa sẽ lên vị trí Chủ tịch Hạ viện, thay thế bà Nancy Pelosi thuộc đảng Dân chủ.
“Tôi tự hào thông báo rằng kỷ nguyên cai trị độc đảng của Đảng Dân chủ ở Washington đã kết thúc. Washington hiện đã có sự chia sẻ quyền lực. Người dân Mỹ có tiếng nói trong chính phủ của họ, và đội ngũ lãnh đạo mới của đảng Cộng hòa đã sẵn sàng làm việc để đưa nước Mỹ trở lại con đường đúng đắn,” ông McCarthy cho biết.
Ông McCarthy đã gợi ý rằng ông sẽ sử dụng giới hạn vay của chính phủ làm đòn bẩy trong việc thúc đẩy các ưu tiên chính sách của đảng Cộng hòa, trong đó có cắt giảm chi tiêu công. Bên cạnh đó, đảng Cộng hoà cho biết sẽ mở rộng sản xuất nhiên liệu hóa thạch và mở rộng cắt giảm thuế đối với những người giàu có.
Không dừng lại ở đó, đảng Cộng hoà cũng đang chuẩn bị để điều tra nội các của ông Biden, các giao dịch của con trai ông Biden với Trung Quốc, cũng như các doanh nghiệp khổng lồ ở Thung lũng Silicon.
Trên bình diện quốc tế, đảng Cộng hoà có thể sẽ tìm cách giảm bớt viện trợ kinh tế và quân sự cho Ukraine trong cuộc xung đột với Nga.
Tuy nhiên, phần lớn chương trình nghị sự này vẫn cần thảo luận và quyết định bởi Thượng viện, nơi đảng Dân chủ kiểm soát.
Trong bối cảnh chia rẽ lưỡng đảng ở Mỹ hiện nay, quyền kiểm soát Hạ viện sẽ là đòn bẩy để đảng Cộng hòa gây ra nhiều cản trở với các sáng kiến lập pháp trong hai năm cuối nhiệm kỳ của Tổng thống Joe Biden.
Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng cho biết: “Tôi đã sẵn sàng hợp tác với các đồng ngiệp đảng Cộng hòa của mình. Tôi nghĩ rằng người dân Mỹ đã nói rõ rằng họ mong đợi các thành viên đảng Cộng hòa cũng sẵn sàng hợp tác với tôi”.
Việc đảng Dân chủ vẫn chiếm đa số tại Thượng viện được đánh giá là động lực rất lớn đối với Tổng thống Biden trong hai năm còn lại của nhiệm kỳ. Đảng Dân chủ có khả năng thông qua các đề cử tư pháp của ông Biden, cũng như bác các dự luật được Hạ viện thông qua và có thể thiết lập chương trình nghị sự riêng.
Tổng thống Biden thừa nhận ông “không thể kiểm soát” Hạ viện có thể điều tra gì trong tương lai, nhưng ông có thể “cố gắng mang đến cuộc sống tốt hơn” cho người Mỹ.
Tổng thống Mỹ cũng cho biết ông sẽ mời các nhà lãnh đạo quốc hội đến Nhà Trắng để thảo luận về chương trình nghị sự chung. Ngoài ra, ông Biden có thể sẽ nói chuyện với lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Hạ viện vào cuối ngày 19/11.
T.P