Cá heo Irrawaddy hiện chỉ còn khoảng 90 con do tình trạng mất môi trường sống và các hoạt động đánh bắt hủy diệt.
Thủ tướng Campuchia Hun Sen ngày 2.1 đã ra lệnh thành lập các khu bảo tồn trên sông Mekong để bảo vệ loài cá heo đang bị đe dọa nghiêm trọng, sau khi 3 cá thể bị giết vào tháng trước, theo AFP.
Cá heo Irrawaddy (danh pháp khoa học: Orcaella brevirostris) ở Việt Nam còn được gọi là cá nược, nổi tiếng với trán phồng và mỏ ngắn, từng hiện diện ở rất nhiều khu vực trên sông Mekong. Song trong những thập kỷ gần đây, chúng hầu như chỉ xuất hiện trên đoạn sông dài khoảng 190 km từ tỉnh Kratie phía đông bắc Campuchia đến biên giới giữa nước này với Lào.
Số lượng cá thể cũng đã giảm dần kể từ cuộc điều tra đầu tiên được thực hiện vào năm 1997, từ 200 con theo thống kê năm đó nay chỉ còn khoảng 90 con, do việc mất môi trường sống và các hoạt động đánh bắt hủy diệt.
Phát biểu trong một sự kiện ở Kratie, Thủ tướng Hun Sen đã ra lệnh cho các cơ quan chức năng Campuchia thiết lập biển báo nổi xung quanh các khu vực được bảo vệ, qua đó “cấm tuyệt đối” mọi hoạt động đánh bắt thủy sản.
“Sông Mekong, nơi sinh sống của cá heo và các loài cá sắp tuyệt chủng, phải được quản lý tốt để cá heo không chết vì vướng vào lưới rê”, AFP dẫn lời ông Hun Sen. Lưới rê là một công cụ đánh bắt cá, bao gồm những tấm lưới được giăng khắp nơi trên sông để khiến cá mắc “bẫy”.
“Các khu vực có cá heo phải được bảo vệ hoàn toàn”, thủ tướng Campuchia nói, đồng thời cho biết sự hiện diện của loài động vật này đã góp phần thúc đẩy du lịch địa phương.
Ba con cá heo Irrawaddy trong độ tuổi sinh sản, khỏe mạnh đã chết cách nhau một tuần vào tháng trước. Cái chết của chúng đã khiến các nhà bảo tồn lên tiếng kêu gọi tuần tra cả ngày lẫn đêm để bảo vệ những con cá heo còn lại trước tình trạng đánh bắt trái phép.
Theo Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên (WWF), 11 con cá heo Irrawaddy đã chết vào năm 2022, nâng tổng số cá heo chết lên 29 con trong vòng 3 năm qua.
Trong một tuyên bố, WWF kêu gọi tất cả các cơ quan hữu trách “ban hành và triển khai các biện pháp thích hợp để giải quyết khẩn cấp” tình trạng cá heo chết do mối đe dọa từ lưới rê và hoạt động đánh bắt bằng điện tại các khu bảo tồn.
Campuchia là nơi có quần thể cá heo Irrawaddy lớn nhất, dù chúng cũng xuất hiện tại sông hồ các nước như Myanmar, Indonesia, Ấn Độ và Thái Lan.
T.P