Philippines đã nối lại mối quan hệ hợp tác quốc phòng chiến lược với Mỹ kể từ khi Tổng thống Ferdinand Marcos nhậm chức. Động thái này có thể làm gia tăng căng thẳng với Trung Quốc.
Ngày 3/4, Văn phòng Tổng thống Philippines ra thông cáo về việc chính phủ nước này cho phép quân đội Mỹ được đồn trú tại 4 căn cứ quân sự mới trên lãnh thổ nước này, bao gồm một căn cứ hải quân và một căn cứ không quân ở tỉnh Cagayan, một doanh trại ở tỉnh Isabela cùng một doanh trại trên đảo Balabac gần Biển Đông. Đặc biệt, căn cứ hải quân ở tỉnh Cagayan chỉ cách đảo Đài Loan khoảng 400km.
Quyết định trên của Philippines đã củng cố thêm chính sách xoay trục của chính phủ nước này, trong đó nối lại mối quan hệ hợp tác quốc phòng truyền thống với Mỹ. Kể từ khi Tổng thống Ferdinand Marcos nhậm chức hồi giữa năm ngoái, hàng loạt quan chức dân sự và quốc phòng cao cấp của Mỹ đã thực hiện các chuyến thăm Philippines, trong đó có cả Phó Tổng thống Kamala Harris.
Nhân các chuyến thăm trên, Mỹ một lần nữa khẳng định cam kết bảo vệ an toàn cho quốc gia đồng minh theo hiệp ước phòng vệ chung được ký kết giữa Washington D.C và Manila.
Tuy nhiên, một số chuyên gia nhận định rằng việc Manila tăng cường hợp tác với Mỹ có thể khiến Bắc Kinh nổi giận.
Sau thông tin về việc Mỹ có thể tiếp cận thêm 4 căn cứ tại Philippines, Bắc Kinh đã lên tiếng chỉ trích Washington D.C gây “nguy hiểm tới hòa bình và ổn định trong khu vực”.
Đại sứ quán Trung Quốc tại Philippines trước đó đã lên tiếng cảnh báo Manila, đồng thời kêu gọi quốc gia Đông Nam Á ngừng đi theo “con đường sai lầm nhằm gieo rắc mối bất hòa” giữa 2 nước.
“Giờ đây, Trung Quốc và Philippines, cùng với các quốc gia khác trong khu vực, đang ở thời điểm quan trọng của quá trình phục hồi sau Covid-19, chúng ta nên đi đúng hướng để duy trì quan hệ láng giềng tốt đẹp và đạt được lợi ích chung, thay vì bị phân tâm bởi các thế lực đang đổ thêm dầu vào lửa và chia rẽ chúng ta”, Đại sứ quán Trung Quốc nhấn mạnh hồi tháng 2/2023.
Đáp lại, cựu Phó Tư lệnh Hải quân Philippines Rommel Jude Ong khẳng định nước này có quyền quyết định về tương lai của các căn cứ đặt trên lãnh thổ.
“Tôi cho rằng thông điệp ở đây là Eo biển Luzon cùng các tỉnh phía Bắc là lãnh thổ của chúng tôi. Chúng tôi có quyền làm những việc phù hợp để bảo vệ các khu vực chiến lược này khỏi tham vọng hàng hải của Trung Quốc”, ông Ong nhấn mạnh.
Mặc dù vậy, việc cho Mỹ đóng quân tại 4 căn cứ quân sự mới cũng khiến chính quyền một số địa phương tại Philippines quan ngại.
Thống đốc tỉnh Cagayan Manuel Mamba từng lên tiếng phản đối cho phép sử dụng căn cứ quân sự ở địa phương do lo ngại Trung Quốc sẽ cắt giảm các khoản đầu tư tại đây.
“Thực sự khó để tưởng tượng ra viễn cảnh Philippines sẽ tránh được việc bị kéo vào mối căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc. Tôi cảm thấy mình như đang ở trên tiền tuyến vậy”, ông Mamba nói với hãng tin AFP.
Trước phát biểu trên của Thống đốc Mamba, Bộ Quốc phòng Philippines mới đây đã lên tiếng trấn an dư luận và khẳng định việc mở rộng các căn cứ cho phép quân đội Mỹ đồn trú đã nhận được sự ủng hộ từ chính quyền địa phương.
T.P