Đợt nắng nóng đầu tháng 4 được các chuyên gia đánh giá là “sóng nhiệt tồi tệ nhất trong lịch sử châu Á” với nền nhiệt trung bình liên tục thay đổi.
Theo CNN, nền nhiệt trung bình ở nhiều nước châu Á liên tục lập kỷ lục mới khi đợt nắng nóng đầu tiên vào đầu tháng 4 chỉ mới bắt đầu. Nắng nóng gay gắt gần như bao trùm toàn bộ châu Á và không có dấu hiệu thuyên giảm.
Ở Đông Nam Á, một số quốc gia đã công bố nhiệt độ cao nhất từng được ghi nhận trong tuần này, trong khi nắng nóng gay gắt ở tiểu lục địa Ấn Độ đã khiến hàng chục người thiệt mạng.
Lào là quốc gia mới nhất lập kỷ lục mới mọi thời đại khi Luang Prabang ghi nhận nền nhiệt lên đến 42,7°C vào hôm 18/4, theo chuyên gia thời tiết Maximiliano Herrera.
Theo ông Herrera, dữ liệu từ Cục Khí tượng Thái Lan cho thấy lần đầu tiên trong lịch sử nước này nền nhiệt ở một số khu vực đã tăng lên 45°C vào cuối tuần trước. Thành phố Tak ở phía tây bắc Thái Lan nhiệt độ được ghi nhận là 45,4°C, trong khi đó phần còn lại của quốc gia này có nền nhiệt trung bình từ 30 đến 40°C từ cuối tháng 3.
Đầu tháng này, chính quyền Thái Lan đã đưa ra cảnh báo sức khỏe cho một số tỉnh khi chỉ số nhiệt được dự báo lên tới 50,2°C tại quận Bang Na của thủ đô Bangkok.
Ngày 18/4, Thủ tướng Thái Lan Prayut Chan-o-cha bày tỏ lo ngại về “nhiệt độ cao nguy hiểm ở nhiều vùng khác nhau của Thái Lan” và cho biết tại khu vực Bang Na của Bangkok, nhiệt độ “có thể lên tới 52,3°C”, theo một tuyên bố từ văn phòng Thủ tướng Thái Lan.
Myanmar cũng ghi nhận nắng nóng kỷ lục vào đầu tháng 4 khi nền nhiệt được đo tại thị trấn Kalewa, thuộc vùng Sagaing lên đến 44°C.
Tháng 4 và tháng 5 thường là những tháng nóng nhất trong năm đối với Nam và Đông Nam Á khi nhiệt độ tăng trước khi mưa gió mùa bắt đầu và mang lại cảm giác dễ chịu.
Nhưng sức nóng ở Thái Lan còn cộng thêm với một mùa sương mù dày đặc khiến mức độ ô nhiễm tăng đột biến.
Tại Chiang Mai – thiên đường du lịch ở phía Bắc Thái Lan, thành phố này được xếp vào một trong những thành phố ô nhiễm nhất thế giới trong 7 ngày liên tiếp do khói từ cháy rừng và đốt cây trồng trên diện rộng làm suy giảm chất lượng không khí. Điều này cũng đẩy nhiều bệnh viện trong khu vực vào tình trạng quá tải.
Không chỉ ở Đông Nam Á, Trung Quốc và Đông Á cũng bước vào mùa nắng nóng gay gắt ngay từ tháng 4.
Theo Herrera, ngày 18/4, nền nhiệt trung bình cao nhất được ghi nhận ở Trung Quốc là 42,4°C tại vùng Nguyên Dương thuộc tỉnh Vân Nam.
Còn theo nhà khí hậu học Jim Yang, hơn 100 trạm thời tiết ở 12 tỉnh tại Trung Quốc đã ghi nhận nền nhiệt cao bất thường vào tháng 4 so với mọi năm.
Mặc dù châu Á chưa đối mặt với đợt nắng nóng lớn nhất năm nay, nhưng nền nhiệt tăng mạnh vẫn khiến hàng chục người chết khắp Nam Á. Pakistan, Ấn Độ, Nepal và Bangladesh đều có nhiệt độ cao hơn 40°C kéo dài trong nhiều ngày.
Theo Cục Khí tượng Ấn Độ, 48 trạm thời tiết ở nước này đã ghi nhận nhiệt độ trên 42°C vào ngày 18/4, với mức cao nhất là 44,2°C ở bang Odisha phía Đông Ấn Độ.
Ở bang Maharashtra phía Tây Ấn Độ, ít nhất 13 người chết vì say nắng sau khi tham dự lễ hội địa phương. Theo một quan chức cảnh sát thành phố Navi Mumbai cho biết khoảng 50 đến 60 người phải nhập viện vì say nắng trong một sự kiện có đến hơn 1 triệu người tham gia.
Trong khi đó, ít nhất hai bang Tripura ở phía Đông bắc và Tây Bengal ở phía Đông Ấn Ddodoj đã ra lệnh đóng cửa trường học trong tuần này do nền nhiệt độ cao hơn 5 độ C so với bình thường, Reuters đưa tin.
Bộ Lao động Ấn Độ đã đưa ra khuyến cáo cho tất cả các bang và khu vực nhằm đảm bảo an toàn cho người lao động – đặc biệt là những người lao động ngoài trời và thợ mỏ – trong điều kiện nắng nóng gay gắt. Điều đó bao gồm cung cấp đầy đủ nước uống, túi chườm đá khẩn cấp và nghỉ ngơi thường xuyên.
Những đợt nắng nóng ở Ấn Độ thường diễn ra trong khoảng thời gian từ tháng 3 đến tháng 7, tuy nhiên những năm gần đây những đợt nắng nóng này trở nên gay gắt hơn, thường xuyên hơn và kéo dài hơn.
Năm ngoái, Ấn Độ đã trải qua một đợt nắng nóng gay gắt, nhiều vùng của nước này có nền nhiệt lên tới hơn 49°C. Các nhà khoa học cho biết tác động của cuộc khủng hoảng khí hậu do con người gây ra gia tăng và nhiệt độ toàn cầu tiếp tục tăng, các đợt nắng nóng sẽ chỉ trở nên phổ biến hơn.
Một nghiên cứu năm 2022 cho thấy các đợt nắng nóng nguy hiểm sẽ thường xuyên hơn từ 3 đến 10 lần vào đầu thế kỷ.
Các nghiên cứu cho thấy ở các vùng nhiệt đới, bao gồm phần lớn châu Á, nắng nóng gay gắt có thể ảnh hưởng đến con người hầu hết các ngày trong năm. Có nhiều khu vực ghi nhận nhiệt độ tăng lên 51°C.
Nắng nóng trên khắp Nam Á và Đông Nam Á dự kiến sẽ tiếp tục tăng trong thời gian tới. Trong khi đó, Trung Quốc và Đông Á có nền nhiệt dễ chịu hơn.
T.P