Cụm nhà máy sản xuất điện tử Đài Loan (Trung Quốc) đang hình thành xung quanh thủ đô Hà Nội của Việt Nam.
Liên tục mở rộng
Trong những tháng gần đây, một số nhà sản xuất theo hợp đồng lớn của Đài Loan (Trung Quốc) đã ký thỏa thuận để xây dựng hoặc mở rộng nhà máy ở miền Bắc Việt Nam, khu vực này sẽ trở thành trung tâm sản xuất mới cho các sản phẩm tiêu dùng phổ biến như iPad và AirPods của Apple, theo Straits Times.
Đáng chú ý, hiện tượng này thể hiện sự dịch chuyển ngày càng tăng của ngành sản xuất Đài Loan ra khỏi Trung Quốc. Trong hai thập kỷ qua, Trung Quốc đại lục đã là nơi đặt nhà máy chính của các nhà cung cấp Đài Loan.
Theo dữ liệu chính thức từ Cơ quan Kinh tế Đài Loan, các ngành công nghiệp sản xuất của hòn đảo này đã đầu tư hơn 135 triệu USD vào Việt Nam trong quý đầu tiên của năm 2023, tăng hơn 35% so với cùng kỳ năm ngoái.
Tháng 4 năm nay, công ty Quanta Computer của Đài Loan, nhà sản xuất máy tính xách tay MacBook hàng đầu của Apple, đã ký thỏa thuận xây dựng nhà máy Việt Nam đầu tiên tại tỉnh Nam Định.
Trước đó, Quanta đã tập trung sản xuất MacBook tại Trung Quốc. Nhưng vấn đề nảy sinh khi nhà máy ở Thượng Hải buộc phải đóng cửa tạm thời vào đầu năm 2022 do đợt bùng phát COVID-19 nghiêm trọng. Truyền thông Đài Loan cho biết việc giao hàng MacBook đã bị trì hoãn hơn hai tháng.
MacBook có thể được sản xuất tại Việt Nam sớm nhất là vào tháng 5. Foxconn, còn được gọi là Hon Hai Precision Industry, đã sản xuất iPad và AirPods tại nhà máy ở tỉnh Bắc Giang và có khả năng MacBook cũng sẽ được lắp ráp ở đó.
Vào tháng 8.2022, công ty đã ký thỏa thuận trị giá 300 triệu USD để mở rộng cơ sở và thúc đẩy sản xuất. Vào tháng 2, Foxconn cho biết đã đảm bảo được một địa điểm khác trong cùng khu vực để mở rộng hơn nữa.
Những gã khổng lồ điện tử Đài Loan khác gần đây đã chuyển một số hoạt động từ Trung Quốc sang Việt Nam bao gồm Inventec – công ty lắp ráp máy tính xách tay cho Hewlett-Packard, Dell và sản xuất AirPods cho Apple.
Vào tháng 12.2022, Inventec cho biết sẽ đầu tư 23 triệu USD vào một cơ sở nghiên cứu và phát triển ở Hà Nội, ngoài thông báo trước đó là xây dựng một nhà máy ở thủ đô.
Vị trí “cực kỳ có lợi”
Trong khi các nhà sản xuất điện tử Đài Loan cũng đang tăng cường thâm nhập vào các quốc gia khác như Thái Lan, Indonesia và Ấn Độ, các nhà phân tích cho rằng Việt Nam có một “điều kiện quan trọng” mà các quốc gia khác thiếu – vị trí gần Trung Quốc, đặc biệt là khu công nghiệp phía nam.
Ông Ivan Lam – nhà phân tích nghiên cứu cấp cao của công ty phân tích ngành công nghệ Counterpoint Research – cho biết: “Vị trí địa lý của Việt Nam cực kỳ có lợi”.
Ông lý giải: “Các công ty công nghệ lớn thực sự cần giảm thiểu chi phí nhiều nhất và việc ở gần Trung Quốc có nghĩa là nguyên liệu thô của Trung Quốc có thể được vận chuyển đến Việt Nam một cách nhanh chóng và rẻ”. Ông nói thêm, các nhà sản xuất điện tử ở Việt Nam lấy phần lớn hàng hóa trung gian từ bên kia biên giới.
Một sức hút khác của Việt Nam là: Việt Nam có các hiệp định thương mại tự do (FTA) quan trọng với các khu vực khác, bao gồm Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – Liên minh châu Âu. Điều này đặc biệt hữu ích cho các công ty Đài Loan.
Ông Chien Chih-ming – Chủ tịch Hội đồng Phòng Thương mại Đài Loan tại Việt Nam – chia sẻ với The Straits Times: “Với Việt Nam, các doanh nghiệp Đài Loan thành lập ở đó được coi là đầu tư nước ngoài. Nhưng với thế giới, những doanh nghiệp này được coi là của Việt Nam. Vì vậy, Đài Loan có thể tận dụng tất cả các mạng lưới FTA quan trọng này và khám phá các thị trường quốc tế”.
Tuy nhiên, Trung Quốc vẫn là một trung tâm sản xuất rất hấp dẫn, vì vậy các công ty thành lập nhà máy ở nơi khác sẽ duy trì hoạt động tại Trung Quốc. Năm 2022, các khoản đầu tư của Đài Loan vào Trung Quốc đạt tổng cộng 5,04 tỉ USD, ngay cả khi con số này giảm 13,92% so với cùng kỳ năm ngoái.
T.P