Sức mạnh quân sự Việt Nam hay hải quân Việt Nam đều không quá nổi trội so với các cường quốc trên thế giới, chỉ cần so với Trung Quốc chúng ta chỉ bằng một phần mười họ. Tuy nhiên Việt Nam lại được trời ban cho những lợi thế địa lý mà bất kỳ ông nào trên thế giới cũng khao khát có được, trong đó không thể không kể đến cảng Cam Ranh.
Cam Ranh là cảng đặc biệt quan trọng không chỉ với Việt Nam mà với Nga, Mỹ, Nhật, Trung Quốc và cả Ấn Độ, nó tạo ra ảnh hưởng rất lớn đến sức mạnh quân sự trong khu vực, chỉ cần Việt Nam gật đầu, lập tức một số các cường quốc trên xe nhảy vào thuê ngay, vậy Cam Ranh có gì đặc biệt ? Tại sao nó lại là một trong ba cảng biển hoàn hảo nhất trên thế giới mà quốc gia nào cũng thèm khát ?
Theo các nhà địa lý quốc tế, có ba cảng biển tự nhiên tốt nhất trên thế giới San Francisco của Mỹ, Rio de Janeiro của Brazil và Cam Ranh của Việt Nam. Tạp chí Tuần tin tức của Trung Quốc khẳng định: có lẽ cả Châu Á cũng không thể tìm kiếm được cảng nào độc đáo và nguy hiểm như Cam Ranh của Việt Nam, trong khi báo Mỹ nhận xét: ai chiếm được vịnh Cam Ranh người đó sẽ chiếm được một nửa Trung Quốc và có thể kiểm soát được tuyến đường giao thông biển Á- Âu. Như vậy, vai trò của Cam Ranh là không phải bàn cãi.
Đây là những lý do khiến nó trở nên đặc biệt như vậy.
Thứ nhất, cảng Cam Ranh rất an toàn, nhìn vào dáng của vịnh Cam Ranh các bạn có thể thấy nó được bao quanh bởi các dãy núi, các núi này cao khoảng 400 đến 1.000 m, theo chia sẻ của Đại tá Nguyễn Đôn Hòa- Nguyên Phó Chủ nhiệm Kỹ thuật Hải quân chúng ta có thể liên tưởng nó như hai cánh tay đang ôm ấp che chở cho đứa con bé nhỏ, bên trong vịnh là cảng Cam Ranh với vị trí thế này nếu do bão ở ngoài cấp 5 cấp 6 thì gió bên trong vịnh chưa tới cấp 3, tàu thuyền đỗ trong cảng sẽ luôn yên tâm rằng gió bão không thể nào tàn phá được. Bên cạnh đó, vịnh Cam Ranh có cửa vào rất hẹp, xung quanh là núi, cực kỳ hoàn hảo cho việc phòng thủ, nhưng lại rất dễ dàng cho việc tấn công kẻ thù.
Thứ hai, cảng Cam Ranh rất thuận lợi cho công tác hậu cần nếu xảy ra chiến tranh. Với vùng nước rộng lên tới 100 km2, nước ở đây có độ sâu từ 16 đến 25 m, có nơi sâu tới 32m và không có núi đá ngầm, điều này có ý nghĩa rất quan trọng, vì thường các cảng trên thế giới khá nông, tàu thuyền lớn không thể tiến vào gần bờ, còn Cam Ranh thì khác, nó cho phép các tàu lớn hơn 100.000 tấn ra vào dễ dàng, bất kể là thời điểm nào trong năm. Không giống như Nga có cảng nước sâu, nhưng mùa đông bị đóng băng tàu không vào được. Với diện tích rộng trong vịnh cảng Cam Ranh có thể cho phép 40 tàu chiến lớn cùng neo đậu, kể cả tàu sân bay. Bên cạnh cảng Cam Ranh đã xây dựng một sân bay dài và rộng, sân bay quốc tế Cam Ranh với đường băng dài hơn 3.000 m, đủ khả năng cho máy bay chở khách cỡ lớn, sân bay có thể đảm bảo cho các loại máy bay vận tải hạng nặng như C-141, C-5 Galaxy; I-76 hay các máy bay ném bom chiến lược B52, Tu-95 cất, hạ cánh.
Thứ ba, Cam Ranh nằm ở vị trí chiến lược, Cam Ranh nằm ngay cạnh con đường hàng hải tấp nập bậc nhất thế giới, nhiều nhà chiến lược phương Tây đã đánh giá Cam Ranh là một pháo đại tự nhiên lý tưởng, một đồn phòng vệ của Thái Bình Dương. Từ Cam Ranh có thể khống chế được toàn khu vực Biển Đông và là khu vực phòng thủ trọng yếu chiến lược giữa Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương. Tạp chí Hải quân Proccedings số tháng 10/1991 có viết: đối với hải quân Mỹ, Nga hay Trung Quốc ai làm chủ được cảng Cam Ranh người đó sẽ làm chủ được trò chơi mèo và chuột ở vùng biển Đông Nam Á và Biển Đông. Nếu bố trí tên lửa phòng không ở vịnh Cam Ranh và những cao điểm xung quanh thì toàn bộ eo biển Malacca và eo biển Singapore đều nằm trong tầm khống chế của hỏa lực của những tên lửa đó. Ngoài ra, vịnh Cam Ranh còn có thể cho phép triển khai hệ thống giám sát điện tử để kiểm soát toàn bộ khu vực Bắc Ấn Độ Dương, vịnh Princesa và biển Hoa Đông. Ông Horoyuki Noguchi chuyên gia quân sự Nhật Bản cho rằng: Cam Ranh là khắc tinh của đường lưỡi bò bịa đặt của Trung Quốc, với địa thế độc đáo trên bàn cờ khu vực Đông Nam Á, Cam Ranh của Việt Nam có thể là thanh kiếm sắt chặn đứng mọi mưu đồ của Trung Quốc thò đường lưỡi bò ra ngoài Biển Đông.
Chính vì vai trò trọng yếu trong cán cân khu vực Đông Nam Á, không ít các quốc gia muốn được tiếp cận với cảng Cam Ranh.
Đầu tiên là Mỹ, việc cho phép Mỹ được tiếp cận lâu dài với vịnh Cam Ranh sẽ làm vô hiệu hóa nhiều cơ sở quân sự mà Trung Quốc xây dựng phi pháp ở Biển Đông. Đứng cạnh một nước lớn là Trung Quốc mà lại cho Mỹ thiết lập căn cứ quân sự thì rất có thể Việt Nam sẽ rơi vào hoàn cảnh như Ukraina, cho nên Việt Nam sẽ không cho phép điều này xảy ra.
Thứ hai là Nga, Nga là nước thể hiện sự mong muốn quay trở lại Cam Ranh rõ ràng nhất, sau một phần tư thế kỷ đóng quân tại đây. Nga từ lâu đã có quan hệ tốt đẹp với Việt Nam trong lĩnh vực quân sự, quân đội Việt Nam vẫn mua chủ yếu vũ khí từ Nga, trong đó bao gồm 6 tàu ngầm Kilo trị giá 2,6 tỷ USD, quan ngại lớn nhất của Việt Nam với Nga vào lúc này là việc Nga đang có khuynh hướng ủng hộ Trung Quốc trong vấn đề Biển Đông.
Thứ ba là Nhật, Người Nhật chẳng xa lạ gì với vịnh Cam Ranh, quân đội Nhật đã từng sử dụng vịnh Cam Ranh để tấn công Malaysia vào năm 1942, gần đây 2 tàu khu trục của Nhật đã đến căn cứ quân sự này trong bối cảnh hải quân Nhật đang muốn tăng cường can thiệp vào Biển Đông, Nhật cần sử dụng vịnh Cam Ranh cho mục đích hậu cần.
Thứ tư là Trung Quốc, mặc dù Trung Quốc đang đối đầu với Việt Nam trong vấn đề Biển Đông, nhưng Trung Quốc vẫn tham vọng được sử dụng căn cứ Cam Ranh. Nếu có được cảng Cam Ranh Trung Quốc sẽ như hổ mọc thêm cánh.
T.P