Hơn một thế kỷ trước đồng bảng Anh là đồng tiền giữ ngôi vị là đồng tiền có giá trị cao nhất, là đồng tiền dự trữ của thế giới. Lúc đó nước Anh cũng đồng thời giữ ngôi vị số một kinh tế.
Cuộc cạnh tranh ngôi vị số một về kinh tế và tiền tệ diễn ra quyết liệt. Chủ nghĩa thực dân và các nước thực địa tan vỡ, nước Anh mất dần vị thế kinh tế. Thay vào đó, nước Mỹ nổi lên thành nền kinh tế số một và đồng USD cũng vượt qua đồng bảng Anh, giữ vị thế đồng tiền dự trữ của thế giới trong hơn một thế kỷ nay.
Cuối thế kỷ XX, nước Nhật vươn lên là nền kinh tế thứ hai thế giới, nhưng vị thế của đồng Yên vẫn đứng sau đồng USD và đồng bảng Anh.
Các nước châu Âu, đứng đầu là Đức và Pháp, đồng tiền cũng bị xếp ở thứ hạng thấp, ít nước dùng đồng tiền của hai nước này trong giao dịch, thanh toán quốc tế. Trước thực trạng đó Đức, Pháp kêu gọi các nước châu Âu hợp nhất sử dụng đồng tiền chung, và đồng EURO ra đời. Tuy tỉ giá đồng EURO luôn cao hơn USD nhưng không thể thay thế được vị trí của USD. Nước Anh dù gia nhập liên minh nhưng lại không gia nhập đồng tiền chung vì đồng bảng Anh vẫn còn ở vị trí số 2, sau đồng USD.
Cuộc chiến trong việc thay đổi vị trí đồng tiền của các nước diễn ra quyết liệt, nhưng hơn một thế kỷ qua đã không làm thay đổi được vị thế của đồng USD trong việc thanh toán và dự trữ thế giới.
Bước sang thế XXI, Trung Quốc vươn lên là nền kinh tế thứ hai thế giới, chiếm ngôi vị của nền kinh tế Nhật Bản. Trung Quốc bằng mọi cách đang tìm cách vươn lên chiếm vị trí số một kinh tế của Mỹ.
Hàng hoá Trung Quốc tràn ngập thế giới, hàng hoá thế giới cũng tràn ngập thị trường hơn một tỷ dân của Trung Quốc. Với quan hệ thương mại như vậy, Trung Quốc đã cố gắng muốn các nước dùng đồng nhân dân tệ trong thanh toán quốc tế. Nhưng trong hơn hai thập kỷ qua đồng nhân dân tệ vẫn chỉ chiếm vài phần trăm, trong khi đồng USD là hơn ba mươi phần trăm trong thanh toán quốc tế. Trung Quốc biết rằng chỉ có thể vươn lên nền kinh tế số một thế giới với điều kiện đồng nhân dân tệ nếu không vượt thì cũng phải có vị trí ngang với đồng USD.
Thời cơ đã đến với Trung Quốc khi cuộc chiến Nga – Ukraina bùng nổ. Mỹ và EU đã trừng phạt kinh tế và đồng Rúp của Nga, chặn việc Nga dùng USD và EURO trong thanh toán quốc tế. Nga buộc phải dựa vào Trung Quốc, Trung Quốc nhập khẩu nguyên liệu và hàng hoá Nga, quan hệ thương mại Nga – Trung được thanh toán bằng đồng nhân dân tệ. Tiếp theo đó nhiều nước có quan hệ kinh tế với Nga và Trung Quốc đã chấp nhận thanh toán bằng đồng nhân dân tệ thay vì thanh toán bằng USD.
Thực tế, trong hoàn cảnh địa chỉnh trị hiện tại càng có nhiều quốc gia chuyển hướng khỏi các thoả thuận thương mại bằng đồng USD và đồng EURO, trong khi Trung Quốc đang tiến tới loại bỏ chính sách tiền tệ nghiêm ngặt.
Nền kinh tế toàn cầu đang có dấu hiệu xuất hiện xu hướng phi USD hoá, quyền bá chủ của đồng USD đang bị thách thức nghiêm trọng bởi sự tăng giá của đồng nhân dân tệ của Trung Quốc.
H.L