Vũ khí đến được Ukraine là một chuyện, nhưng việc các binh sĩ sử dụng được hay không lại là chuyện khác.
Tờ The New York Times dẫn 2 nguồn tin am hiểu về việc mua vũ khí của Ukraine nói rằng nước này đang gặp nhiều vấn đề về hợp đồng mua bán với các nhà thầu. Trong đó, nổi bật là việc trả tiền nhưng chưa nhận được, hoặc nhận không đủ vũ khí. Các hợp đồng như vậy có giá trị ít nhất là 800 triệu USD.
Các nguồn tin cho biết sau khi chính phủ gây sức ép, một số vũ khí bị thiếu cuối cùng đã được chuyển giao và có một số trường hợp các công ty đã hoàn lại tiền.
Vũ khí gửi đến nhầm chỗ, hư hỏng quá nặng
Ukraine đang gặp vấn đề với các thiết bị do phương Tây tài trợ. Một số thiết bị được chuyển giao quá muộn hoặc không rõ ngày giao đã làm phức tạp thêm kế hoạch phản công của nước này.
Ông Volodymyr Havrylov, Thứ trưởng Quốc phòng Ukraine phụ trách công tác mua sắm vũ khí, cho hay đã có những trường hợp trả tiền nhưng không nhận được hàng. Theo ông, chính phủ đã bắt đầu phân tích các giao dịch mua trước đây và loại trừ các nhà thầu có vấn đề.
Các tài liệu của chính phủ Ukraine cho thấy Bộ Quốc phòng nước này đã trả 19,8 triệu USD cho tập đoàn vũ khí Mỹ Ultra Defense để sửa chữa 33 khẩu lựu pháo. 13 trong số những khẩu lựu pháo đó đã được chuyển đến Ukraine nhưng quá chậm và đến nơi “không phù hợp cho các nhiệm vụ chiến đấu”, theo một trong các tài liệu. Tuy nhiên, Ultra Defense đã bác bỏ các cáo buộc. Hiện Lầu Lầu Năm Góc đang điều tra vấn đề.
Cũng có một số loại vũ khí bị hư hỏng nặng trước khi được chuyển tới Ukraine. Theo các chuyên gia quốc phòng, tại bất kỳ thời điểm nào cũng luôn có tới 30% kho vũ khí của Kyiv đang được sửa chữa – một tỷ lệ cao đối với một quân đội cần mọi loại vũ khí có thể để phản công.
Các quan chức Ukraine hầu như không phàn nàn về thiết bị hư hỏng, để không làm mất lòng các nhà tài trợ. “Có vấn đề về chất lượng đối với một số khẩu pháo, nhưng chúng tôi phải nhớ rằng đó là một món quà”, Thứ trưởng Quốc phòng Havrylov nói.
Vấn đề là không thể tránh khỏi trong cơn khát vũ khí hiện tại của Ukraine. Theo một số nguồn tin không nêu tên, các đồng minh của Ukraine đã cung cấp các thiết bị trong tình trạng quá tệ, đến mức “cần phải đại tu toàn diện”.
Một số hệ thống vũ khí hoặc quá khan hiếm hoặc dễ bị hỏng hóc đến mức Ukraine đã rã một thiết bị bị lỗi của phương Tây để lấy linh kiện thay thế cho các thiết bị khác, một quan chức cấp cao của chính quyền Kyiv đã xác nhận thông tin trên với The New York Times.
Cạnh tranh nội bộ
Ukraine cũng gặp vấn đề về cạnh tranh phe phái trong ngành công nghiệp vũ khí của đất nước. Ông Havrylov cho biết các nhà môi giới vũ khí, nhiều người không đáng tin cậy, tìm đến chính phủ ngày một nhiều.
Theo các tài liệu mà The New York Times có được, một số bộ hợp đồng vũ khí chưa được giao có giá trị cao nhất là giữa Bộ Quốc phòng Ukraine và các công ty vũ khí nhà nước hoạt động như những nhà môi giới độc lập. Những tháng gần đây, Bộ này đã kiện ít nhất 2 trong số các công ty nhà nước về việc chậm trễ, trong khi chính phủ vừa công bố các cuộc đại tu nhằm buộc các công ty đó hoạt động hiệu quả hơn.
T.P