Sự suy giảm mạnh về tốc độ tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc đã cho thấy rằng thời điểm mà nền kinh tế Trung Quốc vượt qua Mỹ đã trở nên xa kịp hơn trong tương lai. Một số chuyên gia thậm chí đặt dấu hỏi về khả năng Trung Quốc thực hiện điều này trong tương lai.
“Giấc mơ xa vời”
20 năm trước, nền kinh tế Trung Quốc chỉ đạt khoảng 14% so với nền kinh tế Mỹ. Tuy nhiên, từ lâu, các chuyên gia kinh tế bắt đầu đặt câu hỏi về thời điểm mà Trung Quốc sẽ vượt qua Mỹ để trở thành nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Ngân hàng Goldman Sachs đã từ năm 2003 đưa ra dự báo rằng vào năm 2041, nền kinh tế Trung Quốc sẽ chính thức vượt qua Mỹ. Tuy nhiên, đến nay, khoảng cách giữa Trung Quốc và Mỹ đã thu hẹp nhanh hơn do những khủng hoảng kinh tế liên tiếp xảy ra ở Mỹ. Trái lại, nền kinh tế Trung Quốc đã tiếp tục tăng trưởng ổn định và đồng nhân dân tệ cũng đã tăng giá đều đặn.
Vào năm 2010, GDP của Trung Quốc đã bằng 40% GDP của Mỹ. Lúc đó, Goldman Sachs đã cập nhật lại dự báo và dời thời điểm Trung Quốc vượt qua Mỹ từ những năm 2040 sang cuối những năm 2020.
The Economist đã thậm chí còn đi xa hơn bằng việc tạo ra một biểu đồ tương tác vào năm 2010, cho phép độc giả tự đưa ra dự đoán về thời điểm Trung Quốc vượt qua Mỹ, dựa trên các giả định của riêng họ về tăng trưởng, lạm phát và tỷ giá hối đoái. Kết quả cho thấy rằng nền kinh tế Trung Quốc có thể trở thành lớn nhất thế giới sớm nhất là vào năm 2019.
Tuy nhiên, chỉ sau 5 năm đó, nhiều chuyên gia đã cho rằng việc đạt được kết quả này sẽ rất khó khăn. Đà tăng trưởng của Trung Quốc đã gây thất vọng cho các chuyên gia kinh tế và tỷ giá hối đoái, được điều chỉnh theo lạm phát, cũng đột ngột ngừng tăng.
Năm 2015, Trung Quốc cũng đã đánh giá giá đồng nhân dân tệ, khiến các nhà đầu tư lo ngại về việc giảm giá tiếp tục của đồng tiền này.
Sự trì hoãn này đã khiến nhiều người băn khoăn về việc liệu Trung Quốc có thực sự có thể vượt qua Mỹ và trở thành nền kinh tế lớn nhất thế giới hay không. Thậm chí ngày Trung Quốc được dự đoán trở thành nền kinh tế lớn nhất cũng đã được điều chỉnh và trở nên xa hơn.
Vào cuối năm 2015, công ty Economist Intelligence Unit (EIU) đã dự báo rằng Trung Quốc sẽ không thể vượt qua Mỹ cho đến năm 2032, tức là muộn hơn 8 năm so với dự báo trước đó của họ.
Khi xem xét lại dự báo kinh tế cho năm 2022, các nhà kinh tế đang có mức độ lo lắng cao hơn về triển vọng dài hạn của Trung Quốc. Điều này bắt nguồn từ các yếu tố như dân số không thuận lợi và mức nợ cao, có thể tạo áp lực cho quá trình phục hồi kinh tế của quốc gia này.
Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Kinh doanh CEBR (Anh) trước đây đã dự báo rằng Trung Quốc sẽ vượt qua Mỹ và trở thành nền kinh tế lớn nhất thế giới vào năm 2028. Tuy nhiên, trong bản cập nhật gần đây, tổ chức này đã dời thời điểm đó lùi thêm 2 năm, tới năm 2030.
Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế Nhật Bản cũng biểu đạt sự thiếu lạc quan khi cho rằng Trung Quốc sẽ không vượt qua Mỹ cho đến năm 2033, muộn hơn 4 năm so với dự báo trước đó của họ. Một số tổ chức khác còn có nghi ngờ về khả năng của Trung Quốc trong việc trở thành nền kinh tế hàng đầu thế giới.
Triển vọng kinh tế ảm đạm
Ông Lawrence Summers, cựu Bộ trưởng Tài chính Mỹ, đã chỉ ra rằng dân số già của Trung Quốc và sự can thiệp ngày càng tăng của Chính phủ Trung Quốc vào hoạt động doanh nghiệp, cùng với những thách thức khác, đã khiến ông giảm kỳ vọng về tăng trưởng của quốc gia này.
Ông cũng nhấn mạnh sự tương đồng giữa những dự báo về sự trỗi dậy của Trung Quốc và những dự báo trước đó về khả năng của Nhật Bản hoặc Nga vượt qua Mỹ. Ông Summers chia sẻ với WSJ rằng “Những dự đoán như vậy nhìn lại đều trở nên đáng cười. Có khả năng điều tương tự sẽ xảy ra với Trung Quốc”.
Đóng góp của Trung Quốc vào tăng trưởng kinh tế toàn cầu và kỳ vọng của nhiều doanh nghiệp đang được đánh giá thấp hơn bởi các chuyên gia. Sự chậm lại của sự phục hồi kinh tế Trung Quốc đã khiến quốc gia này trở nên ít quan trọng hơn đối với một số công ty nước ngoài và khả năng vượt qua Mỹ để trở thành nền kinh tế lớn nhất thế giới trở nên khó khăn hơn.
Các chỉ số kinh tế gần đây cho thấy sự không đồng đều trong quá trình phục hồi kinh tế của Trung Quốc, với sự giảm sản lượng công nghiệp, hoạt động sản xuất và tăng trưởng tín dụng.
Các chuyên gia dự đoán rằng đồng USD sẽ vẫn tiếp tục là tiền tệ dự trữ toàn cầu trong nhiều năm tới. Ông Leland Miller, Giám đốc công ty nghiên cứu China Beige Book, trong cuộc phỏng vấn với WSJ, cho biết mức sống ở Mỹ, được đo bằng GDP bình quân đầu người, hiện đang cao hơn 5 lần so với Trung Quốc, và khoảng cách này khó có thể thu hẹp trong tương lai gần.
T.P