Nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình đã thăng cấp tướng cho hai thân tín tại Bắc Kinh vào ngày 28/06, bốn ngày sau cuộc binh biến Wagner tại Nga. Theo giới phân tích, điều này cho thấy ông Tập không yên tâm về lòng trung thành của các tướng lĩnh quân đội Trung Quốc.
Hai tướng mới là ông Trịnh Tuyền (Zheng Xuan) – chính ủy Bộ Tư lệnh Chiến khu phía Bắc của Quân đội Giải phóng Nhân dân (PLA), và ông Lăng Hoán Tân (Ling Huanxin) – chính ủy của Học viện Khoa học Quân sự, cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) Tân Hoa Xã đưa tin.
Cấp tướng là cấp bậc cao nhất dành cho các sĩ quan tại Trung Quốc. Giới lãnh đạo ĐCSTQ thường sử dụng việc thăng chức như “củ cà rốt” để đổi lấy lòng trung thành từ cấp dưới của họ; những người bị mất chức là các đối thủ chính trị bị thanh trừng.
Ông Tập đã thăng tướng cho nhiều cấp dưới của mình, đồng thời với danh nghĩa chống tham nhũng đã thanh trừng các tướng do cố lãnh đạo Giang Trạch Dân và cựu lãnh đạo Hồ Cẩm Đào đề bạt.
Thông tin công khai cho thấy ông Tập đã phong tướng cho 71 sĩ quan kể từ khi bước lên vị trí tối cao của ĐCSTQ. Trong khi đó, Giang Trạch Dân từng thăng tướng cho 79 người và Hồ Cẩm Đào đề bạt 45 tướng.
Theo các nhà phân tích, cuộc nổi dậy của nhóm lính đánh thuê Wagner chống lại giới lãnh đạo quân sự Nga có tác động sâu sắc đến Trung Quốc, khiến ông Tập không yên tâm về lòng trung thành của các sĩ quan quân đội.
Ông Tập lo lắng về lòng trung thành của các tướng lĩnh quân đội
Không giống như các nhà lãnh đạo được cử tri bầu cử ở các quốc gia dân chủ, giới lãnh đạo hàng đầu của ĐCSTQ được lựa chọn bởi các nhà lãnh đạo hàng đầu tiềm nhiệm trong các cuộc đấu đá nội bộ và cân bằng lợi ích giữa các phe phái chính trị khác nhau trong đảng.
“Là một chế độ tin rằng ‘sức mạnh đến từ nòng súng’, sự bất ổn trong quân đội chắc chắn đã trở thành mối lo ngại đối với ông Tập Cận Bình, đặc biệt là trong bối cảnh chế độ đang phải đối mặt với khó khăn từ cả bên trong và bên ngoài như hiện nay”, ông Lý Yên Minh (Li Yanming), chuyên gia về các vấn đề Trung Quốc đang sống tại Hoa Kỳ, nói trong cuộc phỏng vấn ngày 24/06 với The Epoch Times.
Ông Lý nói thêm rằng có những dấu hiệu cho thấy quân đội Trung Quốc có thể đang trải qua một đợt thanh trừng mới.
Từ ngày 02/06 đến ngày 08/06 năm nay, tờ báo quân đội của ĐCSTQ đã đăng nhiều bài bình luận, liên tục nhắc đến ông Quách Bá Hùng (Guo Boxiong), ông Từ Tài Hậu (Xu Caihou), ông Phòng Phong Huy (Fang Fenghui), ông Trương Dương (Zhang Yang) và những “con hổ” khác trong quân đội đã bị thanh trừng. Các bài viết nói rằng “ảnh hưởng độc hại” của họ nên được loại bỏ hoàn toàn và triệt để.
Cùng lúc đó, ĐCSTQ đã ban hành một số quy định mới đối với các sĩ quan quân đội đang phục vụ và đã nghỉ hưu, cụ thể là các quy định về việc “giao tiếp xã hội” của họ, cách họ ứng xử với các mối quan hệ xã hội như chính phủ, quân đội, giới kinh doanh, bạn bè và gia đình.
Ông Ni Lexiong, chuyên gia quân sự người Trung Quốc và là giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Khoa học Chính trị và Luật Thượng Hải, nói với tờ South China Morning Post có trụ sở tại Hong Kong rằng việc ĐCSTQ ban hành các hướng dẫn xã hội cho các cán bộ quân đội là “điều chưa từng có”, là “điều chưa từng được thực hiện ngay cả trong thời của Mao Trạch Đông”.
Một nhà báo có bút danh Jiang Feng của ấn bản tiếng Trung của tờ Tiếng nói Hoa Kỳ (VOA) viết vào ngày 27/06 rằng, cuộc binh biến Wagner nhắc nhở giới lãnh đạo ĐCSTQ hiện tại về việc ai cũng có thể là “kẻ hai mặt chưa bị lộ hoặc kẻ phản bội tiềm năng” và “mối đe dọa lật đổ duy nhất chỉ có thể đến từ bên trong cốt lõi của quyền lực”.
Việc thăng chức cho các tướng lĩnh PLA, mặc dù “được coi là một cách để có được lòng trung thành của các ngôi sao đang lên trong quân đội”, cũng là “dấu hiệu cho thấy sự bất an [trong ĐCSTQ]”, theo Chanakya Forum – tạp chí về địa chính trị toàn cầu có trụ sở tại Ấn Độ.
Ông Akio Yaita, giám đốc văn phòng Đài Bắc của hãng truyền thông Nhật Bản Sankei Shimbun, người đã sống ở Bắc Kinh trong 10 năm, cũng nhận ra những lo lắng của ông Tập về các cán bộ quân đội của ông.
“Đối với ông Tập Cận Bình, cái giá phải trả cho việc tấn công Đài Loan lại tăng lên. Trong tương lai, khi ông ấy mở danh sách các tướng lĩnh PLA ra xem, ông ấy có thể ngạc nhiên khi thấy rằng mọi người đều trông hơi giống với [trùm Wagner] Prigozhin”, ông Yaita viết trên tài khoản Facebook cá nhân vào ngày 25/06.
T.P