Mấy ngày này, câu chuyện Biển Đông bị “đun nóng” thêm bởi phim ảnh. Khó hiểu là cái “lưỡi bò”, lại len được vào phim “Barbie” do hãng Warner Bros khổng lồ của Hollywood, Mỹ sản xuất.
Phim ảnh sao thể làm nóng Biển Đông? Câu hỏi có lý. Nhưng câu trả lời, cũng có lý không kém, là chuyện Biển Đông bị “hâm nóng” bởi vài bộ phim liên quan yêu sách “đường 9 đoạn” của Trung Quốc chiếm gần hết Biển Đông.
Nên nhớ, “đường lưỡi bò” là nguyên nhân vụ kiện hy hữu, đình đảm của Philippines đối với Trung Quốc về vấn đề Biển Đông năm 2013. Sau 3 năm thụ lý, ngày 12/7/2016, Tòa trọng tài (PCA) thành lập theo Phụ lục VII Công ước LHQ về Luật biển 1982 (UNCLOS) đã ra phán quyết, bác bỏ yêu sách vô lý, ngang ngược của Trung Quốc. Phán quyết của PCA, dù Trung Quốc không chấp nhận, vẫn ví như “cái tát dư luận” khiến Bắc Kinh mất mặt.
Các nhà làm phim biết điều đó không? Một câu hỏi thừa giữa thời đại thông tin. Không chỉ biết, mà còn biết rõ. Vậy mà trong một số phim, cái “lưỡi bò” tanh tưởi, tham lam vẫn len được vào.
Trung Quốc thì vẫn: không từ thủ đoạn nào: ba lô, túi xách, hộ chiếu, tài liệu hội nghị, áo phông … – tất tật, đều có thể thành phương tiện tán phát yêu sách “đường lưỡi bò” phi pháp. Phim ảnh cũng thế. Bộ phim “Operation Red Sea” (Điệp vụ Biển Đỏ) sản xuất năm 2018 chẳng hạn, Bắc Kinh đã cài chuyện liên quan “lưỡi bò” trong 30 giấy cuối. Thời lượng ngắn tũn độc khôn cùng này qua mặt cả hội đồng duyệt phim quốc gia Việt Nam, chui được vào hệ thống rạp CGV vài bốn ngày mới bị phát hiện, bị dừng chiếu.
Sau vụ tai tiếng đó, bộ phim hoạt hình “Abominable” (Everest Người tuyết bé nhỏ) do Hãng DreamWorks – Mỹ, và Pearl Studio – Trung Quốc hợp tác sản xuất, cũng chèn vào cảnh “đường lưỡi bò”, cũng qua mặt được hội đồng duyệt phim quốc gia Việt Nam để vào rạp.
Chủ quyền biển đảo là chuyện thiêng liêng và nhạy cảm bậc nhất với người Việt Nam. Thế nên, cái “lưỡi bò” lọt lưới kiểm duyệt khiến dư luận sôi máu, tới mức Bộ VHTTDL Việt Nam phải “thay máu” nhân sự Cục điện ảnh – cơ quan chịu trách nhiệm trực tiếp quản lý lĩnh vực này.
Nhưng hai vụ đó là phim Trung Quốc, hoặc có yếu tố Trung Quốc. Lần này, khó hiểu là cái “lưỡi bò” len được vào bộ phim “Barbie” hoàn toàn do hãng Warner Bros – một hãng phim khổng lồ của Hollywood, Mỹ, sản xuất.
“Barbie” là phim được kỳ vọng là “bom tấn” mùa hè 2023. “Bom tấn” vì ngoài đầu tư lớn, kịch bản công phu, đạo diễn Greta Gerwig nổi tiếng, còn vì hai vai chính do hai ngôi sao điện ảnh lẫy lừng là nữ minh tinh Margot Robbie và tài tử Ryan Gosling đảm nhận…
Trong khi nhiều người còn loay hoay tìm câu trả lời, thì may thay, một số nghị sĩ Mỹ đã trả lời giúp.
Cụ thể, nhiều cơ quan báo chí nước ngoài, trong đó có trang tin Scripps News – Mỹ, vừa đưa lời hai nghị sĩ Đảng Cộng hòa (Mỹ), là Hạ nghị sĩ Mike Gallagher và Thượng nghị sĩ [Ted] Cruz . Hạ nghị sĩ Gallagher – người đứng đầu một ủy ban của Hạ viện Mỹ nhằm chống lại ảnh hưởng của Trung Quốc – nói bản đồ trong phim Barbie “minh họa áp lực mà Hollywood phải chịu để làm hài lòng các cơ quan kiểm duyệt của Trung Quốc”. Còn Thượng nghị sĩ [Ted] Cruz thì khẳng định: “Trung Quốc muốn kiểm soát những gì người Mỹ nhìn thấy, nghe thấy và cuối cùng là suy nghĩ, và họ tận dụng thị trường điện ảnh rộng lớn của mình để ép buộc các công ty Mỹ thúc đẩy hoạt động tuyên truyền của Trung Quốc, giống như cách bộ phim Barbie dường như đã làm với bản đồ đó”.
Nếu sự thật đúng như lời các nghị sĩ trên đây, thì cũng đâu có lạ. Ai cũng biết một thị trường điện ảnh tới hàng tỷ khán giả có thể mang lại món lợi khổng lồ. Thế nên, vốn xảo mưu, Bắc Kinh sẵn sàng dùng món lợi đó nhử, ra điều kiện với các hãng điện ảnh nhằm đạt mục tiêu. Trước ánh kim tiền, nếu không đủ bản lĩnh và xa rời lương tri, một hãng phim khổng lồ như Warner Bros cũng có thể tiếp tay cho yêu sách tham lam của Trung Quốc.
T.V