Indonesia cho biết máy bay quân sự của Mỹ và Ấn Độ thường xuyên xâm phạm không phận nước này và có dấu hiệu tăng mạnh trong nửa đầu năm 2023.
Theo Kompas, một hãng tin có trụ sở tại Indonesia, ngày 11/7 ông Yudo Margono, Tư lệnh Lực lượng Vũ trang Quốc gia Indonesia (TNI), đã thông tin trong cuộc họp tham vấn giữa lãnh đạo Hạ viện và Chính phủ. Đây là phiên họp thảo luận đánh giá tình hình và triển khai công tác quản lý nhà nước về biên giới, khu vực biên giới giai đoạn 2023-2024. Cuộc họp diễn ra tại Hạ viện ở thủ đô Jakarta.
Trích dẫn dữ liệu thống kê ngày 11/7, Tư lệnh TNI Yudo Margono đã giải thích về việc máy bay nước ngoài vi phạm không phận trong cuộc họp chung với Ủy ban của Hạ viện Indonesia. Ông Margono nói rằng máy bay quân sự Mỹ vi phạm không phận Indonesia nhiều nhất kể từ đầu năm 2023, với tổng cộng 8 lần. Máy bay quân sự của Ấn Độ vi phạm không phận Indonesia 2 lần trong cùng thời gian.
Tư lệnh Lực lượng Vũ trang Quốc gia Indonesia đã cung cấp thêm thông tin nói rằng, máy bay dân sự của Mỹ cũng đã xâm phạm không phận Indonesia trong ba lần riêng biệt. Một máy bay dân sự của Cộng hòa Séc cũng được cho là đã vi phạm không phận Indonesia một lần.
Ông Margono nhấn mạnh, những sự cố này đã xảy ra 13 lần trong vùng thông tin chuyến bay Singapore (FIR) trên vùng biển Kepri và một lần vi phạm đã diễn ra trong không phận vùng biển Medan.
FIR Singapore bao gồm một số khu vực của Quần đảo Riau của Indonesia, bao gồmcác đảo Batam, Bintan và Quần đảo Natuna. Điều này có nghĩa là các vi phạm không phận được báo cáo trong FIR Singapore sẽ bao gồm các khu vực này.
Ông Yudo chỉ ra rằng khả năng giám sát của TNI bị hạn chế do địa hình hoạt động rộng lớn và đầy thách thức mà họ phải đối mặt. Các khu vực biên giới ở Indonesia thiếu cơ sở hạ tầng hỗ trợ đầy đủ như đường xá, điện và nước, cũng như các thiết bị và cảm biến hạn chế. Do đó, một số khu vực điểm mù đã xuất hiện, gây khó khăn cho việc giám sát chặt chẽ các khu vực đó.
Máy bay quân sự Mỹ xâm nhập
Trường hợp máy bay quân sự Ấn Độ vi phạm không phận Indonesia là vẫn có nhưng rất hiếm, tuy nhiên máy bay quân sự Mỹ lại thường xuyên xâm phạm không phận Indonesia. Trong một số tình huống nhất định, Jakarta đã phải triển khai máy bay chiến đấu để đánh chặn máy bay quân sự của Mỹ.
Một sự cố đáng chú ý từng xảy ra vào năm 2003, khi một nhóm máy bay chiến đấu của quân đội Mỹ đã chuyển sang chế độ tấn công và chuẩn bị giao chiến với các máy bay chiến đấu của Indonesia được cử đến để đánh chặn. Cuộc đối đầu này xảy ra sau khi các máy bay chiến đấu của Mỹ bay vào không phận Indonesia mà không được phép.
Vào thời điểm đó, Chuẩn tướng Không quân Wresnowiro tiết lộ rằng radar của Lực lượng Không quân Indonesia đã phát hiện 5 chiếc F-18 Hornet đang tham gia diễn tập trên đảo Bawean, nằm ngoài khơi bờ biển phía bắc của đảo Java.
Để đối phó với sự xâm phạm không phận Indonesia này, Jakarta đã điều động hai máy bay chiến đấu F-16 để chặn máy bay Mỹ. Các máy bay phản lực của Indonesia đã cảnh báo máy bay Mỹ rằng họ đang hoạt động trong không phận của Indonesia và yêu cầu họ rời khỏi khu vực, tuy nhiên không nhận được câu trả lời từ phía máy bay Mỹ.
Wresnowiro mô tả tình hình căng thẳng: “Các máy bay F-18 đã vào vị trí tấn công. Họ đã áp dụng một động tác tấn công và khóa tên lửa của họ vào máy bay của chúng tôi, máy bay Mỹ đã sẵn sàng khai hỏa bất cứ lúc nào”.
Các máy bay Mỹ liên quan đến vụ việc được cho là một phần của lực lượng Hải quân Mỹ đi qua vùng biển Indonesia, mục đích là bảo vệ một tàu sân bay, hai tàu khu trục nhỏ và một tàu chở dầu của Mỹ đang di chuyển trong khu vực.
Vụ việc này đã làm dấy lên những lo ngại đáng kể cho quốc gia Đông Nam Á này về khả năng vi phạm chủ quyền lãnh thổ của đất nước.
Khi đó, phía Mỹ tuyên bố các máy bay chiến đấu tham gia vụ việc không vi phạm luật pháp quốc tế và họ đã thông báo trước cho chính quyền Indonesia về cuộc tập trận mà họ đang tiến hành.
Mỹ khẳng định rằng các hành động của họ nằm trong giới hạn của các quy định quốc tế liên quan đến các hoạt động quân sự. Tuy nhiên, các quan chức Indonesia tuyên bố rằng, hai nước đã cam kết các máy bay chiến đấu sẽ không được bay qua các đảo hoặc lãnh thổ của Indonesia mà không có sự cho phép của Indonesia.
Mặc dù thỉnh thoảng có sự cố vi phạm không phận, nhưng mối quan hệ song phương giữa Mỹ và Indonesia vẫn không bị ảnh hưởng. Hai nước vẫn duy trì quan hệ tốt đẹp, những cử chỉ tích cực gần đây đã chứng minh mối quan hệ đối tác ngày càng tăng của họ.
Ngày 19/6, hai chiếc B-52 của Lực lượng Không quân Mỹ lần đầu tiên hạ cánh xuống Indonesia, tượng trưng cho một cử chỉ hợp tác và đối tác với quốc gia Đông Nam Á có ý nghĩa chiến lược này.