Sau nhiều thập kỷ hứa hẹn, thời điểm kinh tế Việt Nam thăng hoa cuối cùng có thể đã đến.
Tờ Financial Times (Anh) mới đây có bài viết tổng hợp về các yếu tố tích cực cho tăng trưởng kinh tế Việt Nam. Tờ này điểm lại thông tin Việt Nam là nền kinh tế phát triển nhanh nhất ở châu Á vào năm ngoái (tăng trưởng 8%) và “là một trong số ít nền kinh tế trên toàn cầu đạt được mức tăng trưởng hai năm liên tiếp kể từ đại dịch Covid-19” – bài viết nêu.
Trong bài báo, Financial Times cho rằng Việt Nam đã trở thành người hưởng lợi lớn từ nỗ lực của các nhà sản xuất nhằm “giảm thiểu rủi ro” khi căng thẳng về địa chính trị giữa Bắc Kinh và các nước khác.
Đầu tư trực tiếp nước ngoài tăng vọt lên mức cao nhất trong một thập kỷ vào năm 2022. Những tên tuổi lớn bao gồm Dell, Google, Microsoft và Apple đều đã chuyển các bộ phận trong chuỗi cung ứng của họ sang Việt Nam trong những năm gần đây và đang tìm cách mở rộng nhiều tại Việt Nam hơn như một phần của chính sách chiến lược “Trung Quốc cộng một”.
“Sự quyến rũ là rõ ràng”, tờ báo ví von sức hấp dẫn của nước ta.
Kể từ cuối những năm 1980, Chính phủ đã giám sát quá trình chuyển đổi sang mô hình cởi mở hơn. Kết hợp vị trí gần Trung Quốc và lực lượng lao động trẻ, giá rẻ và được đào tạo tốt đã thu hút các nhà sản xuất. Mặc dù “Made in Vietnam” ban đầu đồng nghĩa với quần áo như giày Nike, nhưng giờ đây nó ngày càng được gắn lên các thiết bị điện tử cao cấp hơn như AirPods của Apple.
Các doanh nghiệp đã nắm bắt cơ hội để đa dạng hóa chuỗi cung ứng của họ, khi chi phí lao động gia tăng và rủi ro chính trị làm xói mòn lợi thế tương đối của Trung Quốc với tư cách là một điểm đến kinh doanh.
Hơn 20 tỷ USD vốn FDI chảy vào Việt Nam hồi năm ngoái chủ yếu từ Nhật Bản, Singapore và Trung Quốc. Tỷ trọng nhập khẩu của Mỹ từ Việt Nam cũng đã tăng gần 2 điểm phần trăm kể từ khi căng thẳng thương mại Mỹ-Trung bắt đầu bùng phát vào năm 2018.
Tăng trưởng nhanh dựa vào xuất khẩu đã giúp hàng triệu người thoát khỏi đói nghèo trong những thập kỷ gần đây nhưng nền kinh tế Việt Nam đang ở ngã ba đường. “Trong ngắn hạn, để tiếp tục thu hút sự chú ý của nhà đầu tư, Việt Nam cần củng cố môi trường kinh doanh. Về lâu dài, để đáp ứng mục tiêu đầy tham vọng của chính phủ là trở thành nền kinh tế có thu nhập cao vào năm 2045, chính phủ cũng phải tận dụng lợi ích tăng trưởng sản xuất để đa dạng hóa nền kinh tế”, bài viết nêu.
Trong thập kỷ tới, tác giả bài viết nêu ý kiến: Việt Nam phải nâng cao năng lực sản xuất để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của các kế hoạch đầu tư của nhà sản xuất. Nhân khẩu học trẻ tuổi cung cấp một lượng lớn công nhân để lựa chọn nhưng sự cạnh tranh về kỹ năng – kỹ thuật đang gia tăng. Các trường học của Việt Nam vượt trội trên toàn cầu nhưng các trường đào tạo nghề và đại học cần một bước tiến mới. Ngoài ra, tác giả cũng cho rằng Việt Nam nên đơn giản hóa thủ tục hành chính.
Trên tất cả, cơ sở hạ tầng của đất nước cần được nâng cấp — mạng lưới điện của quốc gia này đang phải chịu sức ép của nhu cầu công nghiệp ngày càng tăng.
Theo thời gian, Việt Nam sẽ cần tái đầu tư để hỗ trợ phát triển các ngành giàu tri thức và hiệu quả hơn nhằm đáp ứng mục tiêu năm 2045. Trong đó, cần chú trọng các dịch vụ xương sống như tài chính, hậu cần và dịch vụ pháp lý tạo ra việc làm có tay nghề cao và gia tăng giá trị cho các ngành hiện có.
Ngân hàng Thế giới khuyến nghị hỗ trợ nhiều hơn cho việc áp dụng công nghệ, tăng cường kỹ năng quản lý và tiếp tục giảm bớt các hạn chế đối với FDI trong lĩnh vực dịch vụ.
T.P