Các chuyên gia nhận định rằng, nền kinh tế Trung Quốc đang gặp khó khăn và tăng trưởng yếu, bất chấp tuyên bố của Bắc Kinh về “đà phục hồi tốt trong nửa đầu năm”.
Theo số liệu từ Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc, tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên nước này trong tháng 6/2023 đạt 21,3% – mức cao kỷ lục và là tháng thứ ba liên tiếp trên 20%.
Tại sao điều này xảy ra?
Theo Goldman Sachs Research, một lý do giải thích cho tỷ lệ thất nghiệp cao kỷ lục này là sự chênh lệch giữa những gì những người trẻ tuổi được đào tạo và những công việc có sẵn.
Trong báo cáo, nhà kinh tế Maggie Wei của Goldman Sachs lập luận rằng, thanh niên Trung Quốc phải chịu gánh nặng của suy thoái kinh tế có thể là do họ thiếu kinh nghiệm làm việc.
“Việc thiếu kinh nghiệm đó có thể bị làm trầm trọng hơn bởi đại dịch, vốn gây khó khăn cho các ngành dịch vụ có xu hướng thuê nhiều lao động trẻ hơn”, báo cáo nêu rõ.
Số liệu do Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc công bố cho thấy, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của nước này chỉ tăng 0,8% trong giai đoạn từ tháng 4 đến tháng 6/2023 so với quý trước, trên cơ sở điều chỉnh theo mùa.
So với cùng kỳ năm ngoái, GDP của Trung Quốc tăng 6,3% trong quý II, tăng từ mức 4,5% trong ba tháng đầu năm nay, nhưng tốc độ này thấp hơn nhiều so với dự báo tăng trưởng 7,3%.
Số liệu tháng 6 được công bố cùng với GDP cho thấy, doanh số bán lẻ của Trung Quốc tăng 3,1%, chậm lại đáng kể so với mức tăng 12,7% trong tháng 5.
Tăng trưởng sản lượng công nghiệp bất ngờ tăng nhanh từ mức 3,5% trong tháng 5 lên 4,4% trong tháng 6.
Đầu tư tài sản cố định tư nhân của Trung Quốc giảm 0,2% trong 6 tháng đầu năm nay, trái ngược hoàn toàn với mức tăng trưởng 8,1% trong đầu tư của các cơ quan nhà nước.
Điều đó có nghĩa gì?
Theo trang tin Firstpost (Ấn Độ), mặc dù Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc tuyên bố rằng nền kinh tế “có đà phục hồi tốt trong nửa đầu năm” , các chuyên gia nhận định rằng, các số liệu cho thấy nước này đang gặp khó khăn và tăng trưởng yếu.
Qian Wang – nhà kinh tế trưởng khu vực Châu Á-Thái Bình Dương tại Tập đoàn đầu tư Vanguard – nói: “Sự thất vọng thể hiện đặc biệt rõ ràng trong doanh số bán lẻ và đầu tư nhà ở. Điều này, cùng với các báo cáo thương mại, lạm phát và tín dụng trước đó, đã tái khẳng định quan điểm của chúng tôi rằng động lực tăng trưởng cơ bản [của Trung Quốc] vẫn còn rất yếu.”
Tờ Business Insider dẫn lời các nhà kinh tế từ Tập đoàn bất động sản Nomura (Nhật Bản) cho biết: “Các chỉ báo tần suất cao hơn tăng so với số liệu của tháng 5, nhưng vẫn vẽ ra một bức tranh về sự phục hồi ảm đạm và chậm chạp, đồng thời tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên đang đạt mức cao kỷ lục.”
Mọi thứ có thể sẽ tồi tệ hơn trước khi trở nên tốt hơn
Các nhà kinh tế của Goldman Sachs đề xuất: “Giải quyết sự khác biệt giữa kỷ luật trường học và nhu cầu kinh doanh sẽ giúp ích, nhưng đây là một nhiệm vụ khó khăn và mang tính trung hạn, không có khả năng mang lại sự cải thiện đáng kể trong ngắn hạn.”
Bloomberg dẫn lời phát ngôn viên Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc Fu Linghui cho biết, dữ liệu tháng 7 có thể sẽ cao hơn. Ông Fu nói lý do là thanh niên Trung Quốc đang chuẩn bị tốt nghiệp và bắt đầu tìm kiếm việc làm. Được biết, sẽ có khoảng 12 triệu sinh viên Trung Quốc – một kỷ lục – tốt nghiệp trong năm nay.
Ông Fu cho hay Bắc Kinh đang tập trung tạo ra cơ hội việc làm cho thanh niên và đang nỗ lực đưa những người trẻ tuổi vào một “vị trí nổi bật hơn” – đặc biệt là những sinh viên mới tốt nghiệp và những người bắt đầu kinh doanh riêng.
Ông Fu nói thêm rằng, Trung Quốc cần nỗ lực để “ổn định” tình hình và tỷ lệ này có thể sẽ bắt đầu giảm sau tháng 8.
Dan Wang – nhà kinh tế trưởng tại Ngân hàng Hang Seng (Trung Quốc) – nói với hãng tin BBC rằng, mặc dù thanh niên thất nghiệp chỉ chiếm 1,4% lực lượng lao động tiềm năng ở khu vực thành thị của Trung Quốc, nhưng Bắc Kinh cần phải xem xét mọi việc một cách nghiêm túc.
Các chuyên gia cũng nói với BBC rằng, các nhà chức trách Trung Quốc có khả năng tung ra nhiều biện pháp kích thích kinh tế hơn, bao gồm chi tiêu tài chính để tài trợ cho các dự án cơ sở hạ tầng lớn, hỗ trợ nhiều hơn cho người tiêu dùng và các công ty tư nhân, đồng thời nới lỏng một số chính sách bất động sản.
Tuy nhiên, các nhà phân tích cũng nhận định rằng, khó có thể xảy ra một sự thay đổi nhanh chóng. Nhà chức trách Trung Quốc đang phải đối mặt với một nhiệm vụ khó khăn trong việc cố gắng duy trì đà phục hồi kinh tế và ngăn chặn tình trạng thất nghiệp, vì bất kỳ biện pháp kích thích mạnh mẽ nào cũng có thể gây ra rủi ro nợ và biến dạng cơ cấu kinh tế.
Theo Firstpost, mọi sự quan tâm đang tập trung vào cuộc họp của Bộ Chính trị Trung Quốc dự kiến diễn ra vào cuối tháng 7, khi ban lãnh đạo nước này có thể vạch ra lộ trình chính sách cho nửa cuối năm 2023.
Harry Murphy Cruise – chuyên gia kinh tế tại Moody’s Analytics – cho biết: “Chúng tôi kỳ vọng chính sách tiền tệ sẽ được nới lỏng trong những tháng tới và các hỗ trợ tài chính có mục tiêu dành cho các ngành then chốt, bao gồm bất động sản và xây dựng.”
“Nhưng sự hỗ trợ thêm đó sẽ không phải là viên đạn bạc. Năm 2023 càng ngày càng giống một năm đáng quên đối với Trung Quốc” , ông Cruise nói.
T.P