Trung Quốc thay ngoại trưởng Tần Cương bằng ông Vương Nghị, một người cũ. Quan hệ Mỹ – Trung được cho là sẽ tiếp đà khôi phục, dù hai nước đang cạnh tranh công nghệ đầy căng thẳng.
Thông điệp của ông Vương Nghị
Theo Hãng tin Reuters, ông Vương Nghị vừa có phát biểu đầu tiên dưới tư cách Ngoại trưởng Trung Quốc sau khi được tái bổ nhiệm hôm 25-7.
Trong thông điệp của bộ trưởng được đăng trên website Bộ Ngoại giao Trung Quốc sáng 28-7, ông Vương khẳng định: “Trên chặng đường xây dựng đất nước giàu mạnh, chúng tôi theo đuổi chính sách đối ngoại hòa bình, thắt chặt các mối quan hệ hợp tác toàn cầu, nỗ lực vì sự cùng có lợi của các quốc gia trên thế giới.
Chúng tôi cũng sẽ tham gia tích cực vào quá trình cải tổ nền quản trị toàn cầu, kiên quyết bảo vệ chủ quyền, an ninh, sự phát triển và các lợi ích của Trung Quốc”.
Ngoại trưởng Trung Quốc cũng cam kết: “Chúng tôi sẽ làm việc chăm chỉ, dũng cảm tiến lên phía trước và không ngừng tạo nên cục diện mới trong ngoại giao nước lớn mang đặc sắc Trung Quốc”.
Ngày 25-7, ông Vương Nghị, hiện là chủ nhiệm văn phòng Ủy ban Công tác đối ngoại Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, được bổ nhiệm trở lại làm bộ trưởng Ngoại giao thay cho ông Tần Cương vừa bị miễn nhiệm.
Ông Vương trở lại vị trí này chỉ sau 7 tháng chuyển giao cho ông Tần, người đã “biến mất” suốt một tháng qua trước khi bị miễn nhiệm.
Lựa chọn dễ hiểu của Trung Quốc
Giới quan sát cũng chú ý nhiều đến quan hệ Mỹ – Trung sau khi ông Vương Nghị trở lại vị trí bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc.
Quan hệ Mỹ – Trung đã ở mức thấp trong thời gian qua. Ngoài các vấn đề ở Biển Đông và tình hình Đài Loan, hiện hai bên đang cố gắng tìm giải pháp cho cuộc cạnh tranh công nghệ.
Màn cạnh tranh này còn gay gắt hơn “cuộc chiến thương mại” trước đây, và có thể định hình tương lai thế giới.
Tờ South China Morning Post dẫn lời một số nhà phân tích cho rằng sự thay thế bất ngờ ở vị trí của ông Tần chỉ sau 7 tháng làm việc sẽ khiến các nỗ lực hàn gắn quan hệ Mỹ – Trung thêm phức tạp. Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa sẽ có thay đổi lớn.
Trung Quốc có sự nhất quán trong chính sách đối ngoại, thể hiện rõ trong cách tiếp cận của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
Theo South China Morning Post, việc Trung Quốc giữ im lặng về nguyên nhân thay ông Tần dù gây nhiều suy đoán, sẽ không ảnh hưởng gì tới chính sách đối ngoại. Cũng không có dấu hiệu đấu đá quyền lực hoặc bất ổn tại Bắc Kinh.
Ông Yun Sun – giám đốc Chương trình Trung Quốc tại Trung tâm Stimson (một tổ chức tư vấn chiến lược ở Washington) – nhận định: “Mong muốn cải thiện quan hệ với Mỹ của ông Tập Cận Bình vào lúc này không thay đổi.
Xét góc độ này, việc miễn nhiệm ông Tần Cương sẽ không có tác động lớn đến chính sách đối ngoại của Trung Quốc, bởi vì người đưa ra quyết định vẫn là một người thôi”.
Ở tuổi 69, ông Vương Nghị từng làm Ngoại trưởng trong gần một thập niên cho đến khi rời chức vụ này vào năm 2022.
Sau đó, ông được bổ nhiệm làm chủ nhiệm văn phòng Ủy ban Công tác đối ngoại Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, cơ quan ra quyết định chính sách đối ngoại hàng đầu của quốc gia này.
“Ông ấy là một sự lựa chọn an toàn. Ông ấy đang lèo lái trong giai đoạn bất ổn”, ông Yun nói với đài Al Jazeera.
Với nhiều năm kinh nghiệm, chính trị gia 69 tuổi Vương Nghị đã quen thuộc với những người đồng cấp và chuyển biến địa chính trị. Ông cũng được cho là có thể đưa Trung Quốc vượt qua những vấn đề nan giải bằng kỹ năng ngoại giao của mình.
Việc ông Vương trực tiếp quay lại tiếp quản công việc bộ trưởng Ngoại giao cũng là thông điệp cho thấy Trung Quốc muốn duy trì tính liên tục. Theo đánh giá của giới quan sát, cả Mỹ lẫn Trung Quốc đều muốn duy trì đà cải thiện hiện nay.