Lũ lụt kinh hoàng đang tấn công Bắc Kinh và một số khu vực thuộc tỉnh Hà Bắc lân cận, khiến hàng trăm nghìn người gặp nạn, nhà cửa, đường xá và cơ sở hạ tầng bị phá hủy nghiêm trọng.
Bắt đầu từ ngày 29/07, bão Doksuri mang lượng mưa khổng lồ đến Bắc Kinh, Thiên Tân và Hà Bắc.
Sáng 31/07, lũ quét xảy ra ở quận Môn Đầu Câu, phía tây Bắc Kinh; trên mạng xã hội xuất hiện nhiều video cho thấy vô số ô tô bị dòng nước dữ dội đục ngầu cuốn trôi. Sân bay quốc tế Đại Hưng ở Bắc Kinh trông giống như một cái hồ với những chiếc máy bay đậu dưới nước.
Ngày 01/08, 8 hồ chứa ở quận Xương Bình (phía đông bắc Bắc Kinh), quận Bình Cốc (phía đông Bắc Kinh) và sông Vĩnh Định — con sông lớn nhất chảy qua Bắc Kinh — đồng loạt xả lũ.
Thành phố Trác Châu thuộc tỉnh Hà Bắc (dân số 718.000 người) và các khu vực lân cận do vậy đã bị ngập lụt nghiêm trọng; nhiều người chỉ có 2 giờ sơ tán. Một lượng lớn người dân bị mắc kẹt trong cơn lũ dâng nhanh.
Các nhân viên của Cục quản lý Tình trạng Khẩn cấp Trác Châu nói với truyền thông Trung Quốc đại lục rằng việc xả lũ từ thượng nguồn (Bắc Kinh) đã khiến mực nước ở Trác Châu nhanh chóng dâng cao.
Chính quyền Trung Quốc thừa nhận có 21 người thiệt mạng và 26 người mất tích tính đến ngày 03/08. Tuy nhiên, con số thương vong thực tế có thể cao hơn nhiều.
Điều tiết lũ theo yêu cầu chính trị
Ông Vương Duy Lạc, chuyên gia thủy văn tại Đức, nói với The Epoch Times vào ngày 02/08 rằng lũ lụt ở Hà Bắc lần này nghiêm trọng hơn lũ lụt ở Bắc Kinh. Nước lũ ở Trác Châu (Hà Bắc) đến từ sông Cự Mã; nước sông Cự Mã dâng cao là do nước lũ xả từ các quận Phòng Sơn, Môn Đầu Câu và sông Vĩnh Định ở Bắc Kinh.
Ông Vương nói: “Chắc chắn là Bắc Kinh đã xả lũ. Họ đã thực hiện các biện pháp chuyển lũ. Mục đích chính của việc chuyển lũ là giảm áp lực lên vùng hạ lưu nơi có tân khu Hùng An”.
Hùng An là trung tâm chính trị mới theo kế hoạch của nhà lãnh đạo Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) Tập Cận Bình.
Trên thực tế, Trác Châu và các khu vực lân cận mà nằm giữa Bắc Kinh và Hùng An đã trở thành khu vực chứa lũ, ông Vương nói.
Các video trên mạng xã hội cho thấy nhiều ngôi làng, thị trấn và cánh đồng rộng lớn ở Trác Châu chìm sâu trong nước.
Giới chức địa phương Trác Châu cho biết nước lũ sẽ không rút trong vòng một tháng.
“Toàn bộ thiết kế kiểm soát lũ lụt [của ĐCSTQ] không tập trung vào an toàn tính mạng của người dân. Các khu đô thị chính tại Bắc Kinh hoặc Thiên Tân, nơi đặt chính quyền trung ương, và tân khu Hùng An vừa được xây dựng là trọng tâm bảo vệ của hệ thống kiểm soát lũ”, ông Vương nói.
Thành phố bọt biển
Lũ lụt nghiêm trọng ở Bắc Kinh làm dấy lên nhiều lo ngại về vấn đề thoát nước tại các thành phố Trung Quốc.
Theo ông Vương, dưới sự cai trị của ĐCSTQ, lũ lụt thường đến từ hai loại thảm họa: một lượng nước khổng lồ ập đến hoặc hệ thống thoát nước đô thị tê liệt.
Ông nói: “Lần này, lũ lụt nghiêm trọng ở Bắc Kinh là do hai yếu tố này kết hợp lại”.
Vào tháng 12/2013, tại Hội nghị Công tác Đô thị hóa Trung ương, ông Tập đã nhấn mạnh vào việc tập trung xây dựng các “thành phố bọt biển”, để 70% lượng mưa của thành phố được hấp thụ và sử dụng tại chính thành phố.
“Thành phố bọt biển” là khái niệm chỉ các khu vực đô thị có diện tích tự nhiên rộng lớn, chẳng hạn như hồ và công viên, có thể hấp thụ nước mưa và ngăn chặn lũ lụt.
Theo truyền thông nhà nước Trung Quốc, đến cuối năm 2021, đã có 5.237 dự án bọt biển được hoàn thành tại các khu dân cư ở Bắc Kinh.
Ông Vương nói: “Khi trời mưa xối xả ở Trung Quốc, mục tiêu hấp thụ 70% lượng mưa tại thành phố là không thể về mặt kỹ thuật, và chi phí thì quá cao”.
“Nó phải giống như London, Tokyo, Chicago, Munich và Cologne, nơi hệ thống thoát nước có thể dẫn nước vào lòng đất, nơi nước được lưu trữ và sau đó được dẫn ra ngoài. Dung lượng lưu trữ phải rất lớn”.
“Quý vị nhìn thấy nước lũ ở Trung Quốc hiện nay rồi đấy, nếu 70% số nước này được giữ lại, được hấp thụ tại nơi chúng rơi xuống, thì nhà của người dân sẽ bị nhấn chìm hoàn toàn”.
Năm 2021, thành phố Trịnh Châu, tỉnh Hà Nam, đã phải hứng chịu trận mưa xối xả; lũ lụt lớn khiến 71 người thiệt mạng. Trịnh Châu là một trong những “thành phố bọt biển” thí điểm kể từ năm 2016 và đã chi 50 tỷ CNY (6,98 tỷ USD) cho công tác xây dựng cơ sở hạ tầng liên quan.
Ông Vương nói thêm rằng ĐCSTQ thiếu cái nhìn tổng thể về kỹ thuật thủy lợi và quản lý sông ngòi. Ông lấy Hải Hà chảy qua thành phố Thiên Tân làm ví dụ.
“Ở lưu vực Hải Hà vào đầu những năm 1950, Mao Trạch Đông đã xây dựng các hồ chứa nước; các công xã nhân dân được hình thành. Nhiều hồ chứa được xây dựng để cắt dòng nước trên sông. Kết quả là nhiều nơi trên sông trở nên khô cạn, mạch nước ngầm nông biến mất, trong khi lũ lụt tấn công những nơi khác”, ông Vương nói.
“Năm 1963, mưa xối xả dữ dội, còn lớn hơn bây giờ. Một hồ chứa ở lưu vực Hải Hà có tên là Hồ chứa Dongchuankou đã vỡ trong trận mưa lớn, gây ra một trận lũ lớn. Số người chết khi đó vẫn chưa được tiết lộ đầy đủ”, ông nói.
T.P