Trạm sạc là vấn đề cốt lõi trong phát triển xe điện và việc ưu đãi để phát triển trạm sạc là ưu tiên của Bộ GTVT trong đề xuất mới nhất gửi Chính phủ.
Xe điện là tương lai của ngành công nghiệp ô tô và nhiều quốc gia đang có những chính sách ưu đãi đặc biệt để phát triển loại phương tiện này. Việt Nam cũng không ngoại lệ khi nhiều chính sách đã, đang và sẽ được áp dụng trong thời gian tới.
Người dùng xe điện phải “tranh” trạm sạc với Taxi Xanh SM
Taxi Xanh SM là hãng taxi điện đầu tiên tại Viêt Nam mới đi vào hoạt động từ tháng 4/2023 đáp ứng nhu cầu di chuyển lớn của người dùng. Sự phát triển nhanh của hãng taxi của VinFast bên cạnh những lợi ích cũng còn nhiều hạn chế.
Một trong số đó là vấn đề trạm sạc đang thiếu khi hàng loạt xe taxi Xanh SM thường xuyên đỗ kín tại các khu vực sạc nhanh ở các thành phố lớn.
“Trạm sạc nhanh VinFast hiện nay ở Hà Nội đang phát triển nhanh, nhưng với lượng xe taxi Xanh cũng nhiều không kém nên chưa đủ đáp ứng. Các xe taxi này cứ rảnh sẽ vào cắm sạc kín các khu vực sạc nhanh nên có hiện tượng thiếu sạc cho người dùng bình thường”, người dùng xe điện VinFast chia sẻ.
Thực trạng này cũng được phản ánh nhiều diễn đàn khi các trạm sạc nhanh thường xuyên bị taxi Xanh SM cắm sạc liên tục nhiều giờ khi rảnh. Điều này khiến nhiều người gần như phải “tranh” suất sạc điện với taxi.
“Nhiều lúc đi BigC muốn cắm sạc trong lúc đỗ xe để tiết kiệm thời gian, vừa sạc nhanh, nhưng vào 3 lần đến thì đều kín taxi Xanh đỗ hết chỗ. Những xe này tôi nghĩ vẫn còn nhiều pin, nhưng họ muốn sạc đầy để không bỏ lỡ khách nên cắm sạc mọi lúc khi không chở khách”, thành viên Tuấn Linh bình luận trên diễn đàn xe điện VinFast.
Nguyên nhân mà người đi xe điện muốn sạc ở nơi công cộng là bởi không phải trả phí gửi xe trong quá trình sạc. Vừa sạc điện nhanh đỡ mất thời gian, lại tiết kiệm tiền gửi xe nên nhiều người chọn phương án này khiến trạm sạc liên tục kín chỗ, đặc biệt các trung tâm thương mại lớn.
Số liệu VinFast cung cấp tính đến hết ngày 14/10/2022, ở miền Bắc đã có 493 trạm sạc tại 26 tỉnh thành, miền Trung là 318 trạm sạc ở 19 tỉnh thàh và miền Nam 256 trạm sạc ở 20 tỉnh thành. Theo kế hoạch, VinFast sẽ xây dựng 3.000 trạm sạc với hơn 150.000 cổng sạc cho ô tô và xe máy điện phủ khắp cả nước.
Khi hoàn thành, các trạm sạc của VinFast sẽ cơ bản đáp ứng nhu cầu của người dùng ở các địa điểm công cộng.
Trong thời gian tới, nhiều hãng xe Trung Quốc có xe điện sẽ gia nhập thị trường Việt Nam và bài toán về cơ sở hạ tầng, trạm sạc sẽ càng trở nên khó hơn.
Đề xuất ưu đãi phát triển trạm sạc cho xe điện
Người mua xe điện đang có nhiều lợi thế hơn về chính sách hơn so với việc mua xe xăng ở thời điểm hiện tại. Theo đó, Nghị định số 10/2022/NĐ-CP, trong vòng 3 năm kể từ ngày 1/3/2022, mức thu lệ phí trước bạ lần đầu đối với ô tô điện chạy pin là 0%. Bắt đầu từ ngày 1/3/2025 – 28/2/2027, lệ phí trước bạ đối với ô tô điện chạy pin từ 9 chỗ ngồi trở xuống bằng 50% mức thu lệ phí trước bạ của xe xăng có cùng số chỗ ngồi.
Với chính sách trên, người mua xe điện đang tiết kiệm trung bình 100 triệu đến gần 200 triệu đồng khi lăn bánh. Điều này đã giúp thúc đẩy người dân chuyển dần sang xe điện thay vì xăng để thay đổi thói quen sử dụng xe.
Mới đây, Bộ GTVT đã gửi lên Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà, một loạt cơ chế ưu đãi cho liên quan đến ô tô điện đã được đề xuất.
Theo đó, Bộ GTVT kiến nghị đưa 3 loại ô tô điện vào diện được hỗ trợ và ưu đãi phát triển gồm: Xe ô tô điện chạy pin, xe ô tô điện sử dụng pin nhiên liệu, và xe ô tô năng lượng mặt trời.
Ngoài đề xuất người mua xe điện được hỗ trợ 1.000 USD/xe thì vấn đề tiếp theo được quan tâm là Bộ GTVT đề xuất miễn thuế nhập khẩu linh kiện, thiết bị để lắp đặt trạm sạc điện. Miễn thuế đất trong 5 năm đầu, giảm 50% trong 5 năm tiếp theo. Miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 5 năm đầu và giảm 50% cho 5 năm tiếp theo và ưu đãi giá bán điện bằng giá điện phục vụ sản xuất.
Như vậy, trong đề xuất này việc ưu tiên phát triển hệ thống cơ sở hạ tầng mà cụ thể là trạm sạc dành cho xe điện được quan tâm.
Người dùng cho rằng, việc phát triển trạm sạc là ưu tiên hàng đầu hiện nay với tốc độ phát triển mạnh mẽ của xe điện. Không chỉ VinFast, các hãng xe Trung Quốc cũng đang gia nhập thị trường trong nước nên việc giải quyết trạm sạc là cốt lõi.
“Cần phải đầu tư trạm sạc trước và nhanh hơn việc bán xe, tránh để tình trạng có xe mà thiếu chỗ sạc. Ở Hà Nội, Tp. HCM, người mua xe hầu hết ở chung cư, tập thể nên không có trạm sạc, phải đi sạc ngoài mà còn thiếu thì không nghĩ đến việc mua xe điện”, anh Long Nguyễn, Cầu Giấy, Hà Nội nói.
Theo chuyên gia Nguyễn Thanh Hải (Hải Kar), các xe Trung Quốc muốn vào thị trường Việt Nam thì cần phải có trạm sạc mới mong cạnh tranh được.
“VinFast bỏ ra hàng trăm triệu USD để xây dựng trạm sạc, các hãng khác chưa thể sạc chung nên ở Việt Nam, khó có hãng xe điện nào cạnh tranh được”, ông Hải nói.
T.P