Trong ngày ông Tập Cận Bình ký quyết định cách chức Bộ trưởng Quốc phòng Lý Thượng Phúc (24/10), vị trí chánh án tòa án quân sự bị bỏ trống hơn một tháng nay cuối cùng cũng được lấp đầy. Phân tích chỉ ra rằng động thái này cho thấy, có thể ông Tập Cận Bình sẽ đẩy nhanh quá trình xét xử các vụ án quân sự và một lượng lớn tướng lĩnh sẽ bị đưa vào tù.
Ngày 24/10, Ủy ban Thường vụ Đại hội đại biểu Nhân dân toàn quốc của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã thông qua nghị quyết bổ nhiệm ông Lưu Thiếu Vân (Liu Shaoyun) làm Chánh án Tòa án Quân sự. Ông Lưu Thiếu Vân trước đây từng giữ chức Phó viện trưởng Viện kiểm sát Quân sự.
Trước đó vào ngày 1/9, Thiếu tướng Hải quân Trình Đông Phương (Cheng Dongfang), nguyên Chánh án Tòa án Quân sự, đã bị cách chức. Ông Trình Đông Phương từng giữ chức Chính ủy Quân khu tỉnh Tứ Xuyên, Viện trưởng Viện kiểm sát Quân sự, và bắt đầu giữ chức Chánh án Tòa án Quân sự vào ngày 30/12/2022.
Lần thay đổi nhân sự này có vẻ bất thường, vì ông Trình Đông Phương đã bị cách chức chỉ sau 8 tháng, trở thành chánh án tòa án quân sự có nhiệm kỳ ngắn nhất trong lịch sử. Cũng giống như trường hợp của cựu Bộ trưởng Quốc phòng Lý Thượng Phúc và cựu Ngoại trưởng Tần Cương, chính quyền Trung Quốc không công bố lý do ông Trình Đông Phương bị cách chức.
Điều đáng chú ý là khi ông Trình Đông Phương bị đưa ra khỏi vị trí này, ông Tập Cận Bình đang thanh trừng các quan chức quân sự cấp cao, ngoại giới cũng loan tin rằng nhiều tướng lĩnh trong Lực lượng Tên lửa và hệ thống công nghiệp quân sự đang bị điều tra, trong đó có Bộ trưởng Quốc phòng Lý Thượng Phúc. Vì vậy, dư luận cho rằng ông Trình Đông Phương có thể bị buộc phải từ chức do “không làm tròn bổn phận”.
Ông Khương Duy Bình (Jiang Weiping), cựu phóng viên tờ Wen Hui Po (Văn Hối Báo) của Hong Kong, người am tường về tình hình nội bộ quân sự ĐCSTQ, phân tích rằng lý do khiến Trình Đông Phương bị cách chức có thể là do lập trường của ông ấy có vấn đề. Ông Khương giải thích: “Vai trò của chánh án tòa án quân đội rất quan trọng! Vị trí này có ảnh hưởng lớn khi mà ông Tập Cận Bình đang phát động một cuộc thanh trừng lớn trong quân đội, rõ ràng là ông Tập không yên tâm về lập trường chính trị của ông Trình Đông Phương”.
Ông Khương phân tích trên kênh cá nhân vào tháng trước rằng, nguyên nhân chính dẫn đến việc sa thải ông Trình Đông Phương là do ông ấy đã trì hoãn vụ án của nguyên Thượng tướng Không quân Lưu Á Châu (Liu Yazhou) và tới nay vẫn chưa mang lại kết quả mà ông Tập Cận Bình mong muốn.
Nguyên Thượng tướng Lưu Á Châu là con rể của cựu Chủ tịch ĐCSTQ Lý Tiên Niệm, ông được cho là đã “đột nhiên mất tích” vào năm 2021. Phải đến tháng 3 năm nay, giới truyền thông mới liên tiếp đưa tin ông Lưu Á Châu phạm tội tham nhũng nghiêm trọng và sẽ bị kết án “tử hình hoãn thi hành án 2 năm”. Sau đó không có thêm thông tin nào về trường hợp của ông Lưu Á Châu, phía Bắc Kinh cũng chưa lên tiếng xác nhận.
Ông Khương Duy Bình nói: “Trình Đông Phương rõ ràng là ‘không nghe lời’. Tập Cận Bình hiện đang thanh trừng quân đội với tốc độ rất nhanh, rất nhiều tướng lĩnh đã bị bắt. Tập muốn nhanh chóng xét xử vụ án dưới hình thức ‘nhất ngôn đường’ (tức là độc đoán, một lời nói là định tội), nhưng Trình Đông Phương đã xét xử vụ án của Lưu Á Châu bao lâu rồi? Cho đến nay vẫn chưa có kết quả, ông Tập sẽ không hài lòng với cách ông ấy xét xử vụ án”.
Về tân Chánh án Tòa án Quân sự Lưu Thiếu Vân, phía chính quyền không công bố nhiều thông tin lý lịch của ông nhưng xét từ những phát biểu công khai của ông thì thấy rằng, ông Lưu rất chú ý đến lập trường chính trị của mình và hưởng ứng ông Tập Cận Bình.
Vào tháng 7 năm nay, khi Lưu Thiếu Vân phát biểu tại lễ khai mạc Hội thảo Kiểm sát viên, ông nói rằng phải “nắm chắc bản chất chính trị của cơ quan kiểm sát quân sự; kiên trì quan sát và nắm bắt mọi công việc về mặt chính trị, đồng thời giỏi quan sát, phân tích và cân nhắc các vấn đề trên phương diện chính trị; kiên quyết ngăn chặn tư duy hạn chế và đơn thuần trong việc xử án; luôn hành động theo toàn cuộc chính trị và đại cuộc củng cố quân đội”.
Với việc ông Trình Đông Phương bị cách chức chánh án tòa án quân sự, dự kiến cuộc thanh trừng quân đội của ông Tập Cận Bình sẽ nhanh chóng bước vào giai đoạn xét xử theo luật.
Ông Khương Duy Bình dự đoán rằng sau khi chánh án tòa án quân sự “nịnh hót” (tức Lưu Thiếu Vân) nhậm chức, ông ta sẽ đẩy nhanh việc xét xử các vụ án theo ý chỉ của ông Tập Cận Bình, và một lượng lớn tướng lĩnh quân đội sẽ bị đưa vào tù.
Kể từ nửa cuối năm nay, tư lệnh và chính ủy của Lực lượng Tên lửa bất ngờ bị thay thế, tin tức về cuộc điều tra các quan chức quân sự cấp cao cũng liên tục bị rò rỉ.
Ngày 13/10, cựu Trung tá Bộ Tư lệnh Hải quân Trung Quốc – ông Diêu Thành (Yao Cheng) cho biết trên mạng xã hội X (Twitter), ông vừa mới nhận được thông tin rằng có thêm 4 quan chức quân đội đã bị bắt đi. Đó là Tham mưu trưởng Tôn Kim Minh và Phó tư lệnh Lý Truyền Quảng của Lực lượng Tên lửa; Phó Tham mưu trưởng Lý Quân và cựu Tham mưu trưởng Trương Quân Tường của Bộ Tham mưu Liên hợp. Ngoài ra, Phó tư lệnh Hải quân Phùng Đan Vũ (người từng là Thứ trưởng Bộ Phát triển Trang bị Quân ủy) và Tư lệnh Hải quân Chiến khu Nam Bộ Cúc Tân Xuân cũng đã bị bắt.
Gần đây, lại có thông tin rằng 4 đương kim hoặc cựu chủ tịch HĐQT và 1 tổng giám đốc của các tập đoàn công nghiệp quân sự và hàng không (doanh nghiệp trung ương) đều liên tục mất liên lạc. Họ hoặc là đã bị đưa đi thẩm tra, hoặc là đang phối hợp điều tra.
Ông Viên Hồng Băng (Yuan Hongbing), nguyên Giáo sư luật tại Đại học Bắc Kinh, nói với The Epoch Times vào ngày 21/9 rằng, ông được biết từ những người thân cận với các lãnh đạo cấp cao trong ĐCSTQ rằng “toàn bộ hệ thống công nghiệp hàng không và quân sự đang trải qua một cuộc thanh trừng lớn, liên quan đến hàng chục người”.
T.P