Trung Quốc đang có kế hoạch sử dụng trạm năng lượng mặt trời trên không gian để đáp ứng nhu cầu điện năng cho quốc gia.
Chính phủ Trung Quốc đã xây dựng cơ sở thử nghiệm ở thành phố Trùng Khánh để kiểm tra công nghệ cho phép thu năng lượng từ mặt trời và truyền nó về Trái đất. Theo kế hoạch, vào năm 2030, nước này sẽ xây dựng một trạm năng lượng mặt trời 1 megawatt trên không gian, cách mặt đất 36.000 km, và đến năm 2049, tổng công suất điện của nhà máy này có thể sẽ tăng lên 1 gigawatt, tương đương với lò phản ứng điện hạt nhân lớn nhất hiện nay, theo tờ South China Morning Post vừa đưa tin.
Nhà máy năng lượng mặt trời trên Trái đất thông thường không đạt được hiệu suất cao bởi nó chỉ có thể hoạt động vào ban ngày và năng lượng mặt trời đã bị bầu khí quyển hấp thụ gần một nửa. Tuy nhiên, nhà máy năng lượng mặt trời trong không gian không bị ảnh hưởng bởi các yếu tố khí quyển hay ngày đêm, đón ánh nắng mặt trời liên tục. Năng lượng mặt trời sau đó được chuyển đổi thành điện năng và được truyền về trái đất dưới dạng tia vi sóng hoặc tia laser.
Các nhà nghiên cứu ở quận Bích Sơn (thành phố Trùng Khánh, Trung Quốc) đã thử nghiệm công nghệ truyền năng lượng vi sóng về mặt đất. Họ đưa một khí cầu với các tấm pin mặt trời lên độ cao 300 m để thu ánh sáng và chuyển thành năng lượng truyền về mặt đất. Sắp tới, họ có kế hoạch nâng tầm hoạt động lên hơn 20 km bằng khí cầu thu năng lượng mặt trời từ tầng bình lưu.
Cách đây 3 năm, dự án xây dựng cơ sở thử nghiệm dưới mặt đất trị giá 15,4 triệu USD này đã được khởi công ở quận Bích Sơn, nhưng sau đó đã phải tạm dừng do những tranh luận về chi phí, tính khả thi và những rủi ro của dự án. Một trong những rủi ro chính là việc dễ gây hoả hoạn bởi các chùm vi sóng phát ra từ nhà máy này có cường độ mạnh như tia nắng vào những ngày hè.
Một nguy cơ khác chính là bức xạ. Theo một tính toán của một nhóm nghiên cứu thuộc Đại học Giao thông Bắc Kinh vào năm ngoái, người dân không thể sống trong phạm vi 5 km từ trạm tiếp nhận mặt đất của trạm năng lượng mặt trời 1 gigawatt trong không gian. Ngay cả một đoàn tàu cách xa hơn 10 km cũng có thể gặp sự cố như mất liên lạc đột ngột vì tần số của chùm vi sóng năng lượng sẽ ảnh hưởng đến Wi-Fi.
Tuy nhiên, sau khi chính phủ công bố mục tiêu trở thành quốc gia đạt mức thải ròng carbon bằng 0 vào năm 2060, dự án đã nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ ngành năng lượng. Ông Phan Chí Hạo từ Học viện Công nghệ Trung Quốc hứa hẹn nhà máy này có thể cung cấp “năng lượng sạch vô hạn cho con người”. Dự án đã được tiếp tục vào tháng 6, và việc xây dựng cơ sở này sẽ được hoàn thành vào cuối năm nay.
Bất chấp những tranh cãi, công nghệ điện mặt trời không gian đóng một vai trò quan trọng trong kế hoạch phát triển không gian của Trung Quốc vì nó sẽ kích thích sự phát triển của một loạt các công nghệ tiên tiến, bao gồm tên lửa đẩy hạng nặng, máy bay không gian bội siêu thanh dùng cho vận tải giá rẻ, xây dựng cơ sở hạ tầng lớn trên quỹ đạo và vũ khí năng lượng định hướng.
T.P