Tổng thống Mỹ khẳng định nước này vẫn sẽ cạnh tranh “mạnh mẽ” với Trung Quốc nhưng sẽ quản lý quá trình này một cách có trách nhiệm để không dẫn đến xung đột.
Phát biểu sau cuộc hội đàm kéo dài 4 tiếng bên lề Hội nghị cấp cao APEC tại San Francisco, Mỹ với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, ông Biden đánh giá đây cuộc gặp mang tính chất “xây dựng và hiệu quả nhất” cho tới nay giữa hai nhà lãnh đạo.
“Trung Quốc và Mỹ đang ở trong mối quan hệ cạnh tranh,” ông Biden nói trong cuộc họp báo ngày 15/11 (giờ địa phương). “Nhưng trách nhiệm của tôi là khiến nó trở nên hợp lý và được quản lý theo cách để không dẫn đến xung đột”.
Ông Biden cho rằng một kết quả từ cuộc gặp là việc Mỹ – Trung khôi phục đối thoại quân sự trực tiếp.
“Chúng tôi đã nối lại liên lạc trực tiếp, cởi mở và rõ ràng”, ông Biden nói. “Những tính toán sai lầm mấu chốt của 2 bên có thể gây ra rắc rối thực sự với một quốc gia như Trung Quốc hoặc bất kỳ cường quốc nào khác. Và vì vậy tôi nghĩ là ta cũng đang đạt tiến bộ thực sự ở phương diện này”.
Trung Quốc đã cắt liên lạc trực tiếp giữa quân đội 2 nước trong khuôn khổ loạt hành động nhằm phản ứng trước chuyến thăm Đài Loan của Chủ tịch Hạ viện Mỹ khi ấy là Nancy Pelosi vào hồi tháng 8/2022.
Về Đài Loan, ông Biden nói mình đã nhắc lại chính sách “Một Trung Quốc” của Mỹ, đồng thời nhấn mạnh rằng Washington kỳ vọng Trung Quốc không can thiệp vào quá trình bầu cử sắp tới vào tháng 1/2024 của hòn đảo Đài Loan.
Trước đó, trong cuộc gặp trực tiếp, ông Tập đã yêu cầu Mỹ ngừng cung cấp vũ khí cho đảo Đài Loan, tuân thủ cam kết không ủng hộ “Đài Loan độc lập” và ủng hộ sự thống nhất trong hòa bình của Trung Quốc, theo Xinhua.
Trong cuộc họp báo, ông Biden cũng khẳng định mình đã tỏ lập trường phản đối điều mà ông gọi là “các biện pháp phi thị trường” của Bắc Kinh, cũng như bất lợi của các doanh nghiệp Mỹ khi kinh doanh tại Trung Quốc.
Hai bên đã đồng ý đối thoại về tác động của trí tuệ nhân tạo, đồng thời trao đổi về xung đột tại Ukraine và Dải Gaza, theo ông Biden trong cuộc họp báo.
“Tin tưởng và xác minh”
Một kết quả khác từ cuộc hội đàm được ông Biden nhấn mạnh là về phương diện hợp tác chống fentanyl.
Reuters dẫn lời một quan chức cấp cao Mỹ cho biết theo thỏa thuận đã đạt được, phía Trung Quốc sẽ trực tiếp trấn áp các công ty hóa chất sản xuất tiền chất có thể điều chế fentanyl, loại thuốc đứng đằng sau khủng hoảng thuốc giảm đau gây nghiện tại Mỹ trong nhiều năm qua.
Quan chức này cho biết Mỹ sẽ theo dõi sát sao việc Trung Quốc thực hiện các cam kết này.
Trước đó, phía Mỹ cho rằng phần lớn số fentanyl vào Mỹ tới từ các băng đảng tội phạm Mexico và được điều chế bằng tiền chất từ Trung Quốc.
Trung Quốc phủ nhận thông tin cho rằng đất nước họ đóng vai trò then chốt, đồng thời đổ lỗi cho Mỹ nuôi dưỡng văn hóa sử dụng ma túy.
Dù vậy, Tổng thống Mỹ Joe Biden vẫn nhấn mạnh châm ngôn “tin tưởng và xác minh”, sau khi ông được hỏi liệu có tin cậy Chủ tịch Tập Cận Bình về cam kết giảm tiền chất fentanyl từ Trung Quốc hay không.
“Người ta có câu “tin tưởng và xác minh”. Đó là lập trường của tôi”, ông Biden nói.
T.P