Tháng 4 năm 1975, Tập đoàn Pol Pot lên nắm quyền lãnh đạo Campuchua. Với ảo tưởng thiết kế một xã hội nông nghiệp không tưởng phi giai cấp, tự cung tự cấp, tập đoàn Pol Pot đã săn lùng và bức hại mọi thành phần trí thức, người dân thành thị, cộng đồng thiểu số gây ra cuộc tàn sát đẫm máu nhất lịch sử Campuchia.
Chỉ trong vòng 3 năm 8 tháng 20 ngày dưới sự cầm quyền của tập đoàn Pol Pot hàng nghìn trường học, bệnh viện bị đóng cửa, hơn 3 triệu người Campuchia vô tội đã bị giết hại dã man.
Cũng trong thời gian này, tập đoàn Pol Pot đã huy động một lực lượng lớn quân đội tiến hành xâm lược biên giới Tây Nam của Việt Nam. Quân Pol Pot đã phá huỷ nhiều ngôi làng, trường học, giết hại hàng chục nghìn dân thường Việt Nam, phần lớn là người già, phụ nữ và trẻ em.
Trong bối cảnh một dân tộc đang bị diệt chủng, một đất nước đang bị xâm lược như vậy, nhưng Liên Hợp Quốc lại hoàn toàn im lặng, thậm chí có nước trong thường trực Hội đồng bảo ân còn trực tiếp tiếp tay cho tập đoàn Pol Pot.
Một bộ phận người yêu nước trong quân đội Campuchia đã sang nhờ cậy Việt Nam để đánh đổ chế độ Pol Pot. Đáp ứng nguyện vọng ấy và để bảo vệ chủ quyền quốc gia, bảo vệ dân, quân đội Việt Nam và quân tình nguyện Campuchia đã phải thực hiện cuộc chiến đấu giúp bạn và vì mình. Quân đội Việt Nam và quân tình nguyện Campuchia đã chiến đấu trong hoàn cảnh vô cùng khó khăn và gần như bị cô lập, thậm chí còn bị cho rằng Việt Nam xâm lược Campuchia.
Việt Nam vẫn giữ vững lập trường, thực hiện cuộc chiến chính nghĩa giúp nhân dân Campuchia đánh đổ chế độ diệt chủng. Ngày 7-1-1979 Thủ đô Phnom Penh được giải phóng. Tập đoàn Pol Pot và bộ phận quân đội chạy sang sống lưu vong ở nước láng giềng. Lịch sử Campuchia mở ra một trang mới, nhưng cuộc chiến chống Pol Pot vẫn còn tiếp tục, quân đội Việt Nam tiếp tục ở lại tiêu diệt toàn quân Pol Pot và giúp nhân dân Campuchia xây dựng lại đất nước. Trong khi đó có những nước lớn vẫn tiếp tục giúp lực lượng Pol Pot lưu vong chống lại nhân dân Campuchia, thậm chí họ còn xuyên tạc, vu cáo cuộc chiến đấu của quân đội Việt Nam.
Đến năm 2018 toà án Liên hợp quốc (ECC) đã chính thức kết luận chế độ Pol Pot đã phạm “tội ác diệt chủng và tội ác chống lại nhân loại”.
Năm nay tròn 45 năm ngày chiến thắng, đánh đổ chế độ diệt chủng Pol Pot nhiều chính trị gia, các nhà nghiên cứu trên thế giới đều đồng tình khẳng định Việt Nam hỗ trợ nhân dân Campuchia lật đổ chế độ Pol Pot không chỉ là nghĩa vụ đạo đức chấm dứt ác mộng diệt chủng, mà còn là hành động tự vệ chính đáng.
Chiến thắng ngày 7-1-1979 là sự kiện lịch sử thể hiện tinh thần đoàn kết quốc tế giữa nhân dân và quân đội hai nước Việt Nam – Campuchia, mở ra trang mốc trong quan hệ hữu nghị, láng giềng tốt đẹp giữa hai nước. Kỷ niệm chiến thắng 45 năm trước của hai nước Việt Nam – Campuchia càng có ý nghĩa quốc tế to lớn khi mà nhiều nước láng giềng trên thế giới đang có xung đột vũ trang khốc liệt.
H.L