Liên tiếp trong các ngày đầu tháng 4/2024, Mỹ và Anh đã tiến hành các cuộc không kích nhằm vào các mục tiêu ở Iraq, Syria và mục tiêu của người Houthi ở Yemen. Chảo lửa Trung Đông đang bùng cháy dữ dội, đe dọa hòa bình an ninh thế giới.
Hôm 2/2 Bộ Chỉ huy trung tâm Mỹ cho biết, nước này đã tiến hành các cuộc không kích nhằm vào 85 mục tiêu ở Iraq và Syria. Theo người phát ngôn cùa Bộ chỉ huy, hành động này nhằm “chống lại Lực lượng Quds của Lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) và các nhóm dân quân trực thuộc”.
Với sự phẫn nộ, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã tuyên bố: “Chủ nhật vừa qua, 3 binh sĩ Mỹ đã thiệt mạng ở Jordan bởi cuộc tập kích bằng máy bay không người lái do các nhóm chiến binh được Lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran hậu thuẫn phóng đi… Chúng tôi sẽ bắt đầu đáp trả từ ngày hôm nay. Cuộc đáp trả này vẫn sẽ tiếp tục, theo thời gian và địa điểm chúng tôi chọn”.
Tiếp đó, ngày 3/2, Mỹ và Anh oanh kích 36 mục tiêu của người Houthi ở Yemen, nhằm trả đũa các nhóm liên kết với Iran sau vụ tấn công chết người nhắm vào binh sĩ Mỹ. Lầu Năm Góc nói các cuộc oanh kích nhắm vào các cơ sở trữ vũ khí, hệ thống phi đạn, bệ phóng và các năng lực khác mà người Houthi đã sử dụng để tấn công hoạt động vận tải trên Biển Đỏ.
Chỉ có thể nói đây là dấu hiệu kinh hoàng. Đám cháy đang lan nhanh ở Trung Đông. Xung đột đang bị đẩy lên, loang khắp khu vực kể từ khi chiến tranh nổ ra giữa Israel và Hamas vào ngày 7/10/ 2023.
Sau rất nhiều nỗ lực của Liên hợp quốc và các nước liên quan, chiến tranh vẫn đe dọa từng ngày. Máu của binh lính và dân thường tiếp tục đổ xuống trên Biển Đỏ và các khu vực khác.
Trong khi đó, người Houthi – lực lượng kiểm soát những khu vực đông dân nhất ở Yemen – phản ứng lại Mỹ và đồng minh. Rằng, các cuộc tấn công của họ là “chính nghĩa”, nhằm ngăn chặn Israel tiếp tục tấn công Dải Gaza. Những cuộc oanh kích của Mỹ không thể đè bẹp ý chí, không thể ngăn được các cuộc tấn công của họ (!).
Nhưng rõ ràng các vụ tấn công của Houthi là liều lĩnh, bừa bãi, trở thành mối đe dọa lớn đối với thương mại toàn cầu, gây nên những thiệt hại kinh tế nghiêm trọng. Hiện tại, hầu hết các hãng vận tải lớn phần lớn đã từ bỏ tuyến đường thương mại hệ trọng (Kênh đào Suez) để chuyển sang các tuyến đường dài hơn quanh Châu Phi.
Lối thoát cho chiến tranh ở Trung Đông? Vẫn là câu hỏi của thế kỷ trước và thế kỷ này. Tháng trước, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đã thông qua Nghị quyết lên án, yêu cầu lực lượng Houthi ở Yemen chấm dứt ngay lập tức các vụ tấn công nhằm vào các tàu thương mại ở Biển Đỏ. Lực lượng này đã vô cớ tấn công và bắt giữ tàu Galaxy Leader cùng thủy thủ của đoàn.
Nghị quyết yêu cầu lực lượng Houthi ngay lập tức chấm dứt tất cả các cuộc tấn công vốn cản trở thương mại toàn cầu, làm suy yếu các quyền, tự do hàng hải, hòa bình và an ninh khu vực; kêu gọi tôn trọng việc thực hiện các quyền và tự do hàng hải của các tàu buôn và các tàu thương mại theo luật pháp quốc tế.
Nghị quyết nhấn mạnh sự cần thiết phải giải quyết các nguyên nhân gốc rễ, bao gồm các cuộc xung đột góp phần gây căng thẳng khu vực và sự gián đoạn an ninh hàng hải nhằm đảm bảo đưa ra các phản ứng nhanh chóng và hiệu quả. Khuyến khích các nỗ lực ngoại giao tăng cường của tất cả các bên nhằm thực hiện mục tiêu này, bao gồm cả việc tiếp tục hỗ trợ đối thoại và thúc đẩy tiến trình hòa bình của Yemen dưới sự bảo trợ của Liên hợp quốc.
Thế nhưng Nghị quyết dù có kịp thời, đúng đắn đến đâu thì cũng chỉ là định hướng, là thiện chí. Lực lượng Houthi vẫn đang hằng ngày đe dọa hoạt động của một tuyến hàng hải quan trọng với ít nhất 12% giao dịch thương mại hàng hóa thế giới đi qua.
Hiện tại, lực lượng Houthi vẫn tiếp tục mở rộng mục tiêu tới tất cả các công ty vận tải biển quốc tế, cho tới khi nào Israel cho phép toàn bộ hàng viện trợ nhân đạo vào Gaza. Vậy là, nhiều công ty vận chuyển đường thủy phải thay đổi lộ trình về phía nam xung quanh Mũi Hảo Vọng, đẩy chi phí lên cao và đe dọa gây gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu.
Kinh tế thế giới tiếp tục khó khăn, lâm vào tình trạng phân mảnh.
Những ảm đạm trong bức tranh an ninh, kinh tế đang khiến cho người dân thế giới nói chung, Trung Đông nói riêng cùng lúc phải đối phó với nhiều bài toán nan giản. Cách giải duy nhất đúng vẫn là kiên trì đấu tranh ngoại giao, đoàn kết quốc tế; quyết không giải quyết các mâu thuẫn, xung đột bằng chiến tranh.
H.Đ